مردم اهواز به دلیل شرایط آب و هوائی و نیز کمبود امکانات تفریحی بهترین تفرج خود و کودکان را در پارکهای شهری جستجو می کنند و این در حالی است که به دلیل استاندارد نبودن امکانات پارکها خطر در بیخ گوش کودکانشان می باشد.
اگر چه در سه سال گذشته وقایع ناگواری در این پارکها رخ نداده است اما
وضعیت پارک ها و زمین های بازی در این استان به ویژه کلانشهر اهواز، همچنان
پرابهام و مستعد حادثه است.
کودکان و نوجوانان بیشترین قربانیان حوادث در شهربازی ها هستند. حوادثی که اغلب نتیجه سهل انگاری مسئولان شهری و غیراستاندارد بودن وسایل بازی بوده است.
در سال های اخیر هر از گاهی اخباری از کشته و مجروح شدن کودکان در حین بازی منتشر می شود و این حوادث دردناک در بسیاری از استان ها و شهرهای بزرگ باعث نگرانی خانواده ها شده است.
ماه گذشته 'فاطمه' پنج ساله در پارک کوهسار تهران در گودال آبنما سقوط کرد و بدن قطعه قطعه شده اش را به خانواده اش تحویل دادند. سقوط یک مادر و کودک چهار ساله اش نیز از چرخ و فلک پارکی در برازجان، خانواده ای را در در روز 13 بدر امسال داغدار کرد.
این اتفاقات به عنوان نمونه در سال های اخیر در شهربازی های تبریز، اردبیل، شاهین شهر، گناباد، شیراز و تهران حوادث تلخی به همراه داشت.
هشت سال از زمانی که پارک های بازی برای اولین بار زیر ذره بین استاندارد قرار گرفتند می گذرد. سال 87 بود که بزرگ ترین شهربازی اهواز برای اولین بار چند ماه تعطیل شد. سال بعد نیز بازرسی از شهربازی ها آغاز شد و هر از چند گاهی اخباری از پلمب شدن شهربازی ها منتشر می شد و در زمستان 93 نیز شهربازی المپیک شهرستان باغملک خوزستان و شهربازی مرکزی خرمشهر با پیگیری اداره استاندارد پلمب شد.
در آخرین حادثه در خوزستان در سال 91 یک کودک در شهربازی مسجدسلیمان کشته شد و سال 92 در اهواز نیز 'سفینه فضایی' پارک شهربازی پاداد 9 مصدوم برجای گذاشت.
*پیش به سوی استاندارد
کارشناس اداره کل استاندارد خوزستان در این باره می گوید: استانداردهای شهربازی ها از سال 83 تدوین شده و خوزستان جزو اولین استان هایی بوده که از سال 88 بازرسی ها را آغاز کرده است که اکنون حدود 90 درصد از وسایل شهربازی ها توانسته اند تاییدیه استاندارد را دریافت کنند.
محمدحسن صالحانی می افزاید: در ابتدا مقاومت هایی در مقابل استانداردسازی از سوی بهره برداران اتفاق می افتاد اما اکنون همه پذیرفته اند که استانداردها را رعایت و گواهینامه های خود را سالانه تمدید کنند.
به گفته وی، علاوه بر بازرسی، سالانه حداقل دو دوره آموزشی نیز برای بهره برداران برگزار می شود تا حساسیت شغل خود را درک کنند و به افرادی که دوره های آموزشی را نگذرانده باشند گواهینامه داده نمی شود.
وی با بیان اینکه وضعیت شهربازی های خوزستان هر سال در حال بهتر شدن است اظهار می کند: با تعامل با شهرداری ها داشتن گواهینامه استاندارد برای تجهیزات بازی یکی از الزامات شهرداری ها شده بنابراین درصد تجهیزات غیرمجازی که استفاده می شود کاهش یافته است، البته بخاطر تغییر مدیریت در شهرداری ها ناهماهنگی هایی ممکن است پیش بیاید و برخی بدون مجوز در پارک ها ظاهر شوند.
صالحانی اضافه می کند: در سال 93 ، عملکرد یک هزار و 2 وسیله بازی در 169 شهر بازی استان بازرسی شده که 115 وسیله بازی توقیف شد؛ پارسال نیز 116 شهربازی و 600 وسیله بازی بازرسی شد که 36 وسیله توقیف شدند.
وی ادامه می دهد: در دو ماهه نخست امسال 28 شهربازی و 53 وسیله بازرسی شد که 28 وسیله توقیف شدند.
*واگذاری مشروط
مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری اهواز تاکید می کند: استاندارد بودن وسایل در شهربازی ها برای شهرداری بسیار اهمیت دارد به طوری که مهمترین شرط واگذاری وسایل بازی به بهره برداران داشتن گواهینامه استاندارد است و در مدارک موردنیاز متقاضیان در رده کپی شناسنامه قرار گرفته است.
روح الله فخرالدین می افزاید: هیچ قراردادی با بهره بردارانی که گواهینامه استاندارد نداشته باشند منعقد نمی شود زیرا مسئولیت هر اتفاق ناگواری با ما خواهد بود.
وی اضافه می کند: روند تایید وسایل بازی حدود 40 روز طول می کشد که اگر تسریع شود بهتر است و بهره برداران سرگردان نمی شوند.
*تازه واردهای محلات
شهربازی ها تنها محل بازی و تفریح شهروندان نیستند. در سال های اخیر وسایل بازی در پارک های محلی و 'ست های تندرستی' نیز بسیاری از برای مردم جذبه داشته که وضعیت ایمنی آنها همچنان در ابهام است.
در اهواز مسئولیت خرید تجهیزات بازی در پارک های محله ای و 'ست های تندرستی' با سازمان زیباسازی شهرداری است.
خلیل الهایی مدیرعامل این سازمان می گوید: این تجهیزات بر اساس نیاز و با هماهنگی مناطق خریداری می شود و شرط خرید این وسایل داشتن گواهینامه استاندارد در زمان تولید و شرط پرداخت اسناد مالی نیز داشتن گواهینامه استاندارد بعد از نصب است.
وی می گوید: پارسال 15 ست تندرستی در پارک های اهواز نصب شد که متوسط قیمت هر مجموعه 200 میلیون ریال است همچنین 20 مجموعه بازی در پارک های محله ای نصب شد که متوسط قیمت آنها 500 میلیون ریال است.
الهایی نیز تاکید می کند: استاندارد وسایل بازی برای ما مهم است و نمی خواهیم کسانی که از زمین های بازی و وسایل استفاده می کنند صدمه ببینند البته مردم هم باید در نگهداری این وسایل به ما کمک کنند.
*زمین های خالی از استاندارد
صالحانی کارشناس اداره کل استاندارد خوزستان اما مهمترین مشکل را در حال حاضر 'زمین های بازی' در پارک های محله ای می داند و می گوید: 90 درصد وسایل تفریحی که در مالکیت بخش خصوصی است، به سمت استاندارد شدن رفته اند اما مشکل اصلی زمین های بازی غیراستانداردی است که در مالکیت شهرداری است و هیچکدام مجوز نصب نگرفته اند.
وی اظهار می کند: شهرداری از زمین های بازی درآمدی ندارد به همین دلیل برای استانداردسازی و سرویس و نگهداری آنها هزینه نمی کند.
به گفته وی، پارسال 211 زمین های بازی در پارک های محله ای اهواز بازرسی شده که همه آنها غیراستاندارد بودند و نواقص آنها به شهرداری و استانداری اعلام شده است.
صالحانی تاکید می کند: هدف از استانداردسازی زمین های بازی این است که حوادث به حداقل برسد و حادثه جبران ناپذیری به ویژه برای کودکان اتفاق نیفتد.
*نوپدیدها در کمین کودکان اهواز
صالحانی همچنین هشدار می دهد: امسال با پدیده ای به اسم 'خانه های بازی' مواجه شده ایم که برخی با مجوز شهرداری و بعضی نیز بدون مجوز فعالیت می کنند.
وی می گوید: از 28 مورد توقیفی که امسال داشتیم 18 مورد مربوط به خانه های بازی بوده و برخی از آنها با وجود توقیف هنوز به فعالیت خود ادامه می دهد که این تخلفات به مراجع قضایی ارجاع شده و پنج مورد نیز به مرحله صدور حکم رسیده است.
این کارشناس استاندارد با بیان اینکه خانه های بازی مشمول مقررات استاندارد اجباری هستند می افزاید: متاسفانه این اماکن به بهانه ایجاد اشتغال آغاز به کار کرده و به صورت افسارگسیخته در حال رشد هستند ولی از ایمنی لازم برخوردار نیستند.
وی در ادامه اظهار می کند: استاندارد 'ست های تندرستی' پارسال تدوین شده ولی این استانداردها هنوز اجباری نشده است؛ البته با توجه به وجود تولیدکننده استاندارد در کشور، به شهرداری ها اعلام کرده ایم که ترجیحا از آنها خریداری کنند اما تا زمانی که استاندارد اجباری نشود نظارت بر آنها عملی نیست.
صالحانی با تاکید بر ضرورت استانداردسازی ست های تندرستی، می گوید: اگر تجهیزات بدنسازی استاندارد نباشند در دراز مدت می توانند برای مصرف کننده ایجاد مشکل کنند.
*راهنمایی برای تندرستی
طاهره ازمشا عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز می گوید: در کشور ما فقط 15 سال است که استاندارد کردن وسایل تفریحی مطرح شده بنابراین می توان گفت این بحث بسیار دیر مطرح شده و جدید است.
وی استاندارد وسایل بازی را شامل دو بعد می داند و می افزاید: از بعد شیمیایی نباید میزان فلزات سنگین در آنها بیش از اندازه باشد و از بعد فیزیکی و مکانیکی باید یقین حاصل شود که آسیب رسان نیستند.
به گفته وی ست های تندرستی بر اساس 18 عملکرد و گام تندرستی طراحی شده اند که در یک فضای خاص تعریف می شود.
ازمشا با تاکید بر آموزش نحوه استفاده از ست های تندرستی به شهروندان، اظهار می کند: گاهی وسایل استاندارد نیستند و گاهی نیز نصب آنها غیراستاندارد است اما برخی مواقع استفاده نامناسب است که به افراد آسیب می رساند زیرا این وسایل برای افراد سالم یا کسانی که آموزش دیده باشند، طراحی شده اند و همه افراد نمی توانند از آنها استفاده کنند و این مساله باید به مردم اطلاع رسانی شود به طور مثال در تهران در کنار هر ست تندرستی مربی هایی فعالیت می کنند که استفاده صحیح را به مردم آموزش می دهند اما در اهواز چنین چیزی نداریم.
*تک گزینه تفریح شهروندان
گفته می شود شهربازی و پارک ها پس از موزه ها مهم ترین جاذبه گردشگری جهان به شمار می روند. با این حال می شود به راحتی حدس زد، در استانی که مرکز و بزرگترین شهر آن حتی یک موزه برای استفاده شهروندان ندارد و از حداقل امکانات تفریحی بی بهره است، استقبال شهروندان به ویژه کودکان از فضاهای بازی و پارک های محله ای تا چه اندازه است.
اگر چه در سه سال گذشته حادثه ناگواری در شهربازی ها اتفاق نیفتاده است اما وضعیت پارک ها و زمین های بازی در خوزستان به ویژه کلانشهر اهواز، هنوز اطمینان بخش نیست و مستعد حادثه است.
آیا وقت آن نرسیده که فضایی امن برای بازی و تفریح کودکان و نوجوانان ایجاد شود؟
کودکان و نوجوانان بیشترین قربانیان حوادث در شهربازی ها هستند. حوادثی که اغلب نتیجه سهل انگاری مسئولان شهری و غیراستاندارد بودن وسایل بازی بوده است.
در سال های اخیر هر از گاهی اخباری از کشته و مجروح شدن کودکان در حین بازی منتشر می شود و این حوادث دردناک در بسیاری از استان ها و شهرهای بزرگ باعث نگرانی خانواده ها شده است.
ماه گذشته 'فاطمه' پنج ساله در پارک کوهسار تهران در گودال آبنما سقوط کرد و بدن قطعه قطعه شده اش را به خانواده اش تحویل دادند. سقوط یک مادر و کودک چهار ساله اش نیز از چرخ و فلک پارکی در برازجان، خانواده ای را در در روز 13 بدر امسال داغدار کرد.
این اتفاقات به عنوان نمونه در سال های اخیر در شهربازی های تبریز، اردبیل، شاهین شهر، گناباد، شیراز و تهران حوادث تلخی به همراه داشت.
هشت سال از زمانی که پارک های بازی برای اولین بار زیر ذره بین استاندارد قرار گرفتند می گذرد. سال 87 بود که بزرگ ترین شهربازی اهواز برای اولین بار چند ماه تعطیل شد. سال بعد نیز بازرسی از شهربازی ها آغاز شد و هر از چند گاهی اخباری از پلمب شدن شهربازی ها منتشر می شد و در زمستان 93 نیز شهربازی المپیک شهرستان باغملک خوزستان و شهربازی مرکزی خرمشهر با پیگیری اداره استاندارد پلمب شد.
در آخرین حادثه در خوزستان در سال 91 یک کودک در شهربازی مسجدسلیمان کشته شد و سال 92 در اهواز نیز 'سفینه فضایی' پارک شهربازی پاداد 9 مصدوم برجای گذاشت.
*پیش به سوی استاندارد
کارشناس اداره کل استاندارد خوزستان در این باره می گوید: استانداردهای شهربازی ها از سال 83 تدوین شده و خوزستان جزو اولین استان هایی بوده که از سال 88 بازرسی ها را آغاز کرده است که اکنون حدود 90 درصد از وسایل شهربازی ها توانسته اند تاییدیه استاندارد را دریافت کنند.
محمدحسن صالحانی می افزاید: در ابتدا مقاومت هایی در مقابل استانداردسازی از سوی بهره برداران اتفاق می افتاد اما اکنون همه پذیرفته اند که استانداردها را رعایت و گواهینامه های خود را سالانه تمدید کنند.
به گفته وی، علاوه بر بازرسی، سالانه حداقل دو دوره آموزشی نیز برای بهره برداران برگزار می شود تا حساسیت شغل خود را درک کنند و به افرادی که دوره های آموزشی را نگذرانده باشند گواهینامه داده نمی شود.
وی با بیان اینکه وضعیت شهربازی های خوزستان هر سال در حال بهتر شدن است اظهار می کند: با تعامل با شهرداری ها داشتن گواهینامه استاندارد برای تجهیزات بازی یکی از الزامات شهرداری ها شده بنابراین درصد تجهیزات غیرمجازی که استفاده می شود کاهش یافته است، البته بخاطر تغییر مدیریت در شهرداری ها ناهماهنگی هایی ممکن است پیش بیاید و برخی بدون مجوز در پارک ها ظاهر شوند.
صالحانی اضافه می کند: در سال 93 ، عملکرد یک هزار و 2 وسیله بازی در 169 شهر بازی استان بازرسی شده که 115 وسیله بازی توقیف شد؛ پارسال نیز 116 شهربازی و 600 وسیله بازی بازرسی شد که 36 وسیله توقیف شدند.
وی ادامه می دهد: در دو ماهه نخست امسال 28 شهربازی و 53 وسیله بازرسی شد که 28 وسیله توقیف شدند.
*واگذاری مشروط
مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری اهواز تاکید می کند: استاندارد بودن وسایل در شهربازی ها برای شهرداری بسیار اهمیت دارد به طوری که مهمترین شرط واگذاری وسایل بازی به بهره برداران داشتن گواهینامه استاندارد است و در مدارک موردنیاز متقاضیان در رده کپی شناسنامه قرار گرفته است.
روح الله فخرالدین می افزاید: هیچ قراردادی با بهره بردارانی که گواهینامه استاندارد نداشته باشند منعقد نمی شود زیرا مسئولیت هر اتفاق ناگواری با ما خواهد بود.
وی اضافه می کند: روند تایید وسایل بازی حدود 40 روز طول می کشد که اگر تسریع شود بهتر است و بهره برداران سرگردان نمی شوند.
*تازه واردهای محلات
شهربازی ها تنها محل بازی و تفریح شهروندان نیستند. در سال های اخیر وسایل بازی در پارک های محلی و 'ست های تندرستی' نیز بسیاری از برای مردم جذبه داشته که وضعیت ایمنی آنها همچنان در ابهام است.
در اهواز مسئولیت خرید تجهیزات بازی در پارک های محله ای و 'ست های تندرستی' با سازمان زیباسازی شهرداری است.
خلیل الهایی مدیرعامل این سازمان می گوید: این تجهیزات بر اساس نیاز و با هماهنگی مناطق خریداری می شود و شرط خرید این وسایل داشتن گواهینامه استاندارد در زمان تولید و شرط پرداخت اسناد مالی نیز داشتن گواهینامه استاندارد بعد از نصب است.
وی می گوید: پارسال 15 ست تندرستی در پارک های اهواز نصب شد که متوسط قیمت هر مجموعه 200 میلیون ریال است همچنین 20 مجموعه بازی در پارک های محله ای نصب شد که متوسط قیمت آنها 500 میلیون ریال است.
الهایی نیز تاکید می کند: استاندارد وسایل بازی برای ما مهم است و نمی خواهیم کسانی که از زمین های بازی و وسایل استفاده می کنند صدمه ببینند البته مردم هم باید در نگهداری این وسایل به ما کمک کنند.
*زمین های خالی از استاندارد
صالحانی کارشناس اداره کل استاندارد خوزستان اما مهمترین مشکل را در حال حاضر 'زمین های بازی' در پارک های محله ای می داند و می گوید: 90 درصد وسایل تفریحی که در مالکیت بخش خصوصی است، به سمت استاندارد شدن رفته اند اما مشکل اصلی زمین های بازی غیراستانداردی است که در مالکیت شهرداری است و هیچکدام مجوز نصب نگرفته اند.
وی اظهار می کند: شهرداری از زمین های بازی درآمدی ندارد به همین دلیل برای استانداردسازی و سرویس و نگهداری آنها هزینه نمی کند.
به گفته وی، پارسال 211 زمین های بازی در پارک های محله ای اهواز بازرسی شده که همه آنها غیراستاندارد بودند و نواقص آنها به شهرداری و استانداری اعلام شده است.
صالحانی تاکید می کند: هدف از استانداردسازی زمین های بازی این است که حوادث به حداقل برسد و حادثه جبران ناپذیری به ویژه برای کودکان اتفاق نیفتد.
*نوپدیدها در کمین کودکان اهواز
صالحانی همچنین هشدار می دهد: امسال با پدیده ای به اسم 'خانه های بازی' مواجه شده ایم که برخی با مجوز شهرداری و بعضی نیز بدون مجوز فعالیت می کنند.
وی می گوید: از 28 مورد توقیفی که امسال داشتیم 18 مورد مربوط به خانه های بازی بوده و برخی از آنها با وجود توقیف هنوز به فعالیت خود ادامه می دهد که این تخلفات به مراجع قضایی ارجاع شده و پنج مورد نیز به مرحله صدور حکم رسیده است.
این کارشناس استاندارد با بیان اینکه خانه های بازی مشمول مقررات استاندارد اجباری هستند می افزاید: متاسفانه این اماکن به بهانه ایجاد اشتغال آغاز به کار کرده و به صورت افسارگسیخته در حال رشد هستند ولی از ایمنی لازم برخوردار نیستند.
وی در ادامه اظهار می کند: استاندارد 'ست های تندرستی' پارسال تدوین شده ولی این استانداردها هنوز اجباری نشده است؛ البته با توجه به وجود تولیدکننده استاندارد در کشور، به شهرداری ها اعلام کرده ایم که ترجیحا از آنها خریداری کنند اما تا زمانی که استاندارد اجباری نشود نظارت بر آنها عملی نیست.
صالحانی با تاکید بر ضرورت استانداردسازی ست های تندرستی، می گوید: اگر تجهیزات بدنسازی استاندارد نباشند در دراز مدت می توانند برای مصرف کننده ایجاد مشکل کنند.
*راهنمایی برای تندرستی
طاهره ازمشا عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز می گوید: در کشور ما فقط 15 سال است که استاندارد کردن وسایل تفریحی مطرح شده بنابراین می توان گفت این بحث بسیار دیر مطرح شده و جدید است.
وی استاندارد وسایل بازی را شامل دو بعد می داند و می افزاید: از بعد شیمیایی نباید میزان فلزات سنگین در آنها بیش از اندازه باشد و از بعد فیزیکی و مکانیکی باید یقین حاصل شود که آسیب رسان نیستند.
به گفته وی ست های تندرستی بر اساس 18 عملکرد و گام تندرستی طراحی شده اند که در یک فضای خاص تعریف می شود.
ازمشا با تاکید بر آموزش نحوه استفاده از ست های تندرستی به شهروندان، اظهار می کند: گاهی وسایل استاندارد نیستند و گاهی نیز نصب آنها غیراستاندارد است اما برخی مواقع استفاده نامناسب است که به افراد آسیب می رساند زیرا این وسایل برای افراد سالم یا کسانی که آموزش دیده باشند، طراحی شده اند و همه افراد نمی توانند از آنها استفاده کنند و این مساله باید به مردم اطلاع رسانی شود به طور مثال در تهران در کنار هر ست تندرستی مربی هایی فعالیت می کنند که استفاده صحیح را به مردم آموزش می دهند اما در اهواز چنین چیزی نداریم.
*تک گزینه تفریح شهروندان
گفته می شود شهربازی و پارک ها پس از موزه ها مهم ترین جاذبه گردشگری جهان به شمار می روند. با این حال می شود به راحتی حدس زد، در استانی که مرکز و بزرگترین شهر آن حتی یک موزه برای استفاده شهروندان ندارد و از حداقل امکانات تفریحی بی بهره است، استقبال شهروندان به ویژه کودکان از فضاهای بازی و پارک های محله ای تا چه اندازه است.
اگر چه در سه سال گذشته حادثه ناگواری در شهربازی ها اتفاق نیفتاده است اما وضعیت پارک ها و زمین های بازی در خوزستان به ویژه کلانشهر اهواز، هنوز اطمینان بخش نیست و مستعد حادثه است.
آیا وقت آن نرسیده که فضایی امن برای بازی و تفریح کودکان و نوجوانان ایجاد شود؟
منبع: ايرنا
