مستندات چه می گویند؟/ هورالعظیم چگونه کانون ریزگردها شد؛
بر اساس مصوبه ای در دولت قبل، مقرر شد 7520 هكتار از اراضي ملي هورالعظیم جهت عمليات حفاري به مدت 5 سال در اختيار وزارت نفت قرار گيرد كه پس از قطعيت استخراج نفت، بهره‌برداري از محل هر يك از چا‌ه‌هاي استخراج نفت با شعاع 250 متر از نقطه استخراج به مدت 30 سال به وزارت نفت واگذار شود!
هفته گذشته در حاشیه همایش روز جهانی تالابها، بر اساس اسناد تصاویر ماهواره ای، بهبود وضعیت هورالعظیم به تصویر کشیده شد و با آبگیری و احیای حدود70درصد تالاب این امیدواری برای زنده بودن آن و از بین رفتن یکی از کانون های اصلی ریزگردها در دل مردم ایجاد شود. این تلاش ها اما از سال92 با پیگیری معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور و دستور رئیس جمهور آغاز شد. روحانی به وزارت نفت هم دستور داد تا نظرات سازمان محیط زیست برای احیای هورالعظیم را سریعا تامین کند.
اما هورالعظیم از چه زمانی رو به نابودی گرایید؟
گرچه بخش عمده هورالعظیم در عراق بوده و متاسفانه از زمان صدام و پس از آن از بین رفت اما بخش ایرانی این تالاب بزرگ بین المللی در دولت اول محمود احمدی نژاد و پس از آن دچار آسیب های جدی شد و با فعالیت های اکتشاف نفت در این تالاب، زنگ خطر برای نابودی آن به صدا در آمد.
بر اساس برخی مستندات موجود، پس از آنکه در سال84، معصومه ابتکار از سازمان محیط زیست می رود و فاطمه واعظ جوادی بر کرسی او تکیه می زند، وزارت نفت طرحی را به کمیسیون اقتصادی دولت می برد و آن را به تصویب می رساند. بر اساس این مصوبه كه به وزارتخانه‌هاي نفت و جهادكشاورزي ابلاغ شد و رونوشت آن براي سازمان حفاظت محيط زيست ارسال شد، ميزان 7520 هكتار از اراضي ملي پلاك‌هاي ثبتي 2290 و 2815 و 2813 و 21 اصلي واقع در دشت آزادگان - استان خوزستان با رعایت ملاحظات محیط زیست جهت عمليات حفاري به مدت 5 سال در اختيار وزارت نفت قرار مي‌گيرد كه پس از قطعيت استخراج نفت، بهره‌برداري از محل هر يك از چا‌ه‌هاي استخراج نفت با شعاع 250 متر از نقطه استخراج به مدت 30 سال به وزارت نفت واگذار مي‌شود.
در کمال تعجب در این مصوبه، جهت كمپ‌هاي عملياتي و اجرايي، ميزان 5 هكتار در اين محدوده به مدت 30 سال در اختيار وزارت نفت قرار مي‌گيرد.
از سوي ديگر جهت محل اتصال لوله‌هاي ورودي - خروجي شمالي، ميزان 1/2 هكتار از پلاك ثبتي 2290 اصلي و جهت محل اتصال لوله‌هاي ورودي - خروجي جنوبي، ميزان 5/2 هكتار از پلاك ثبتي 2815 اصلي در محدوده ياد شده به مدت 30 سال در اختيار وزارت نفت قرار مي‌گيرد.
همچنین مقرر می شود جهت منطقه فراورشي و بهره‌برداري، خارج از محدوده ياد شده، ميزان 384 هكتار از پلاك‌هاي ثبتي 2290 و 2813 و 21 اصلي به وزارت نفت واگذار مي‌شود.
جالب تر آنکه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به این جلسه دعوت نشد و وزرای اقتصادی احمدی نژاد برای این تالاب ارزشمند، چنین تصمیم مهمی را گرفتند.
در پي اين مصوبه جوادی رييس سازمان حفاظت محيط زيست در نامه‌اي به معاون اول رييس‌جمهوري با اشاره به تداخل مناطق واگذار شده با تالاب هورالعظيم و عدم پيش‌بيني اثرات سوء فعاليت‌ها بر اكوسيستم منطقه و نيز هماهنگي و استعلام مراجع ذيربط با اين سازمان و نظر به اينكه كليه موارد مشابه از طريق كميسيون مستندسازي و با حضور نمايندگان اين سازمان انجام مي‌شود، خواستار بازنگري و اصلاح مصوبه مذكور با لحاظ نظرات اين سازمان شد.
در نامه فاطمه واعظ جوادي آمده بود: بر اساس مجوز صادره دفتر ارزيابي اثرات زيست محيطي سازمان، وزارت نفت مجاز به فعاليت در بخش جنوبي تالاب هورالعظيم (آزادگان جنوبي) بوده كه توسط جاده «شط علي» از آزادگان شمالي تفكيك مي‌شود و در بخش غيرفعال تالاب قرار دارد. اين در حاليست كه مساحت 7520 هكتاري مصوب بسيار غيرواقعي بوده و دربر گيرنده آزادگان جنوبي و شمالي است.
پلاک‌های واگذار شده به نفت تقریباً تمامی سطح تالاب هورالعظیم و حتی زون‌های حساس آن را دربر می گرفت.
همه اینها در حالی بود که هيچگونه ضرورتي براي واگذاري 5 هكتار جهت احداث كمپ در محدوده تالاب نيز متصور نبوده و انتقال آن به خارج از محدوده تالاب الزامي بوده است، ضمن آنکه واگذاري پلاك ثبتي 2290 نيز كه قسمتي از آن در عرصه آزادگان شمالي در محدوده زنده تالاب واقع شده است.
در حالیکه هيچگونه مجوزي براي بخش شمالي ميدان آزادگان از سوي سازمان حفاظت محيط زيست داده نشده بود، اما نقشه‌هاي مربوطه نشان می داد، 90 حلقه چاه در آزادگان جنوبي حفر خواهد شد و با عنايت به اينكه به ازاي هر حلقه چاه حداكثر 2 هكتار زمين مورد نياز است، مساحتي معادل 180 هكتار كفايت مي‌كند در حاليكه توجيه واگذاري 7530 هكتار از اراضي مشخص نبود و بسیار سوال برانگیز بود.
بگفته کارشناسان، با اینکه در حال حاضر در دنیا، استخراج نفت از بسترهای آبی، یک فناوری متداول و شناخته شده است، متأسفانه مسئولان دولت گذشته ابتدایی‌ترین راه یعنی خشکاندن تالاب را برای استخراج نفت انتخاب کردند و علاوه بر آن اقدامات مداخله‌ای و مخرب مثل جاده‌کشی و جدا کردن سلول‌های بستر تالاب از یکدیگر و قطع آب باعث شد که بستر خشک تالاب خود به کانون ریزگردها تبدیل شود.
اما در دولت دوم محود احمدی نزاد هم این روند ادامه یافت. با این وجود محمدجواد محمدی زاده رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست که از قضا خوزستانی هم هست درباره وضعیت هورالعظیم اینگونه اظهارنظر کرد:« معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: پروژه های اکتشافی وزارت نفت در تالاب هورالعظیم ازسوی شرکت های نفتی با تعهد به مسایل زیست محیطی انجام می شود.»
(سایت شوشان/ ۰۷ آذر ۱۳۹۱)
زمستان 89، چینی‌ها دریچه حوضچه شماره سه را یعنی ورودی آب از حوضچه شماره دو به حوضچه شماره 3 هورالعظیم و سپس حوضچه‌های 3، 4 و 5 را مسدود کردند به عبارتی حدود هزار هکتار تالاب را خشک کردند تا در آنجا فعالیت کنند.
این گونه فعالیت¬ها و بسته شدن راه ورودی آب به تالاب هورالعظیم باعث شد، شاهرگ حیاتی تالاب بسته و این تالاب صدمه ببیند.
با روی کارآمدن مجدد معصومه ابتکار به سازمان حفاظت محیط زیست، جلوی ادامه فعالیت های نفتی در هورالعظیم تا انجام ملاحظات زیست محیطی گرفته شد و پس از باز کردن راههای ورودی آب و از بین بردن سدهای ایجاد شده، اجازه ادامه فعالیت اکتشاف به شرط عدم ایجاد ممانعت برای ورود آب داده شد و اینک حدود 70درصد تالاب مجددا آبگیری و احیا شده است.
همچنین یکی از میدان های نفتی که بدلیل عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی، در دولت روحانی پلمب شد میدان نفتی یاران شمالی است که گفته می شود بخشی از پروژه توسعه میدان نفتی یاران است.
* وزیر نفت احمدی نژاد در نقش مدیرعامل شرکت نفتی و قراردادی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار
میدان نفتی یاران یکی از میادین نفتی مشترک غرب کارون است که در فاصله ۱۳۰ کیلومتری غرب اهواز در نقطه صفر مرزی با عراق قرار دارد و با میدان مجنون عراق، در مخزن نفتی مشترک است. طول این میدان نفتی ۴۸ کیلومتر و عرض آن ۲٫۵ کیلومتر است. میزان نفت درجای میدان یاران در حدود ۲ میلیارد بشکه برآورد می‌شود. هم‌اکنون از چاه یاران یک روزانه حدود ۱٫۵۰۰ بشکه نفت با درجه خلوص ۲۳ تولید می‌شود، نفت تولیدی با تجمیع با نفت میدان آزادگان، به واحد بهره‌برداری اهواز ۳ ارسال می‌گردد. پروژه طرح توسعه این میدان هم‌اکنون در حال اجرا است تا تولید نهایی این میدان را به ۳۰ هزار بشکه در روز برساند. قرارداد توسعه میدان یاران، زمانی که قلعه بانی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود، بین شرکت متن و شرکتی به نام توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا که مدیرعامل آن غلامحسین نوذری مدیرعامل اسبق شرکت ملی نفت که پیشتر در دولت نهم از وزرای دولت احمدی نژاد بود به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار امضا شده بود. این شرکت اندکی پس از پیروزی احمدی نزاد در انتخابات سال84 تاسیس شده بود.
منبع: تابناک
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
رای ما احمدی نژاد