تابناک فارس بهخ نقل از سیری در ایران:این بنا در دورهی کریمخان زند بهعنوان مرکز حکومتی و رسیدگی بر امور اداری حکومت زندیه مورداستفاده بوده و از مهمترین ویژگیهای معماری این بنا میتوان به وجود نقاشیهای بسیار زیبا در تمام بدنه ساختمان، مقرنسکاریهای روی چوب و سنگ، مقرنسکاریهای گچی و حجاریهای روی سنگها با نقوش حیوانات و گیاهان اشاره نمود.
بنا 2 طبقه ساخته شدهاست و در حیاط آن یک حوض سرتاسری و یک حوض افقی در جلو شاهنشین به چشم میخورد. سبک معماری عمارت دیوانخانه مانند سایر بناهای دورهی زندیه درونگرا است بهگونهای که ظاهر ساختمان ساده و فضای اندرونی مزین به انواع نقوش و تزئینات هنری است.
کاربری بنای دیوانخانه در طول زمان فراز و نشیب متعددی به خود دیدهاست. در زمان کریمخان دیوانخانه محل جلوس وکیلالرعایا برای رسیدگی به کارهای دیوانی بودهاست. در زمان قاجاریه در سال ۱۲۶۸ هجری قمری که بنای پانزده دستگاه چاپارخانه که بهفرمان امیرکبیر و دستور فیروز میرزا توسط نصرت الدوله والی فارس شروع شدهبود، بهتدریج خاتمه یافت.
تاریخچه
هنگامیکه کریمخان زند در سال ۱۱۸۰ هجری قمری شیراز را پایتخت خود قرار دارد، مایل بود همانطور که شاهعباس صفوی اصفهان را آراسته بود، شیراز را بیاراید. بدینجهت طرح بناهای مفصل و معظمی از ارگ، مسجد، بازار، سربازخانه، دیوانخانه، قورخانه، میدان مشق و اسبسواری و چوگان را ریخته و دستور ساخت این بناها را صادر کرد. سبک معماری این بناها سبک اصفهان است. یکی از این مجموعهها، دیوانخانه کریمخانی است.
این بنا با دیگر بناهای مجموعه کریمخانی، در سالهای پایتختی شهر شیراز از سال ۱۱۸۰ هجری قمری تا آخر عمر کریمخان یعنی سال ۱۱۹۳ هجری قمری ساخته شدهاست.
چرا برویم
دیدن بنایی زیبا از دورهی زندیه
کی برویم ؟
ساعت بازدید از عمارت دیوانخانه 8 صبح به بعد است و بازدید حدود نیم ساعت طول میکشد.
آدرس :شیراز، خیابان 22 بهمن، جنب ارگ کریمخانی
چطور برویم
از دروازه قرآن وارد بلوار آیتالله ربانی شوید، بعد از حدود 100 متر با عبور از میدان ابوالکلام به مسیر خود در بلوار آیتالله ربانی ادامه دهید، بعد از حدود 500 متر با عبور از میدان قائم بهصورت مستقیم وارد خیابان هجرت شوید، بعد از حدود 5/1 کیلومتر با عبور از میدان شهدا بهصورت مستقیم وارد خیابان پیروزی شوید، بعد از حدود 200 متر با گردشبهچپ وارد خیابان فرهنگ شوید، بعد از حدود 200 متر گردشبهراست و سپس به چپ انجام دهید و به سمت خیابان طالقانی روید، در خیابان طالقانی بعد از 400 متر به سمت چپ بپیچید، بعد از حدود 50 متر به عمارت دیوانخانه در ابتدای خیابان 22 بهمن میرسید.
عمارت دیوانخانه یکی از عمارتهای تاریخی شهر شیراز میباشد. این عمارت در پیرامون ارگ کریمخان قرار گرفتهاست و در گذشته به «عمارت دیوانخانهٔ کریمخان زند» مشهور بودهاست.
عمارت دیوانخانه از تالاری بزرگ تشکیل پیدا کردهاست که دو ستون چوبی در ورودی آن قرار دارند؛ البته پیشتر بهجای این دو ستون چوبی، دو ستون سنگی قرار داشتهاند که توسط آغامحمدخان قاجار به تهران منتقل شدهاند.
عمارت دیوانخانه قوام ملکی مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، خیابان لطفعلی خان زند ـ محله قوام واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.