هوشنگ طهماسبی وسعت مراتع خوزستان را 2.5 میلیون هکتار عنوان کرد و افزود: خشکسالی بر روی مراتع تاثیر منفی دارد، اما مهمتر از آن چرای بی رویه است که باعث تخریب مراتع استان شده است.
وی اظهار داشت: خوزستان پذیرای دام و عشایر هشت استان کشور (ایلام، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، لرستان، همدان، اصفهان، کهگیلویه و بویر احمد و بوشهر) در نیمه دوم سال است و این مساله چرای بی رویه در مراتع را به دنبال داشته است.
طهماسبی دام های خوزستان را 6 میلیون واحد دامی عنوان کرد که این رقم 6 برابر ظرفیت استاندارد مراتع استان است، این در حالیست که بر اساس استاندارد ظرفیت مراتع خوزستان یک میلیون واحد دامی (هر 2 هکتار یک واحد دامی) است.
وی اضافه کرد: آمار دقیق دام های عشایر قابل محاسبه نیست اما در حدود 2 میلیون واحد دامی مربوط به عشایر برآورد شده است.
طهماسبی تاکید کرد: فشار وارد کردن و بهره برداری بیش از ظرفیت و چرای بی رویه باعث تخریب عرصه های مرتعی استان شده و در حال حاضر مراتع سراسر استان (به جز شمال و شرق که بارندگی و مراتع بهتری دارند) با مشکل مواجه است.
وی تصریح کرد: ادامه تخریب مراتع دشتی باعث تبدیل شدن آنها به بیابان می شود، چنانکه اکنون بخشی از مراتع از اهواز به طرف ماهشهر و هندیجان و سوسنگرد به بیابان تبدیل شده و بخشی از کانون های بحرانی ریزگرد را شکل داده است.
رئیس اداره مرتع منابع طبیعی خوزستان، کاهش جمعیت دامی وابسته به مرتع و تامین اعتبارات لازم برای بهبود آنها را برای احیای این عرصه ها ضروری دانست و گفت: میانگین سالانه اعتبارات در زمینه مرتع کمتر از 10 میلیارد ریال است، پارسال نیز اعتباراتی در این حدود به بخش مرتع اختصاص یافت و میزان اعتبارات امسال هنوز مشخص نشده است.
وی بذرکاری، بوته کاری، قرق عرصه، مدیریت چرا و تامین علوفه دام ها را از جمله اقدامات اصلاحی برای احیای مراتع نامید.
طهماسبی افزود: یکی از راهکارهای جلوگیری از تخریب مراتع، مدیریت چرا و کنترل تردد و چرای دام است اما با این اعتبارات اندک این کار امکان پذیر نیست، از سوی دیگر نمی توانیم جلوی ورود دام به عرصه ها را بگیریم.
وی با بیان اینکه پروانه چرای دام در مراتع به صورت یکصد روزه و برای دی تا فروردین هر سال صادر می شود، اضافه کرد: تفاهم نامه با استان های مجاور در زمینه ورود عشایر به خوزستان نیز از نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت است، اما این تاریخ معمولا توسط عشایر رعایت نمی شود زیرا زمان کوچ را شرایط جوی و بارندگی تعیین می کند.
مرتع زمینی است با پوشش نباتی طبیعی خودرو است که در فصل چرا مورد تعلیف دام های اهلی و وحوش قرار می گیرد.
بیش از 52 درصد از سطح کشور را مراتع تشکیل می دهند. در حال حاضر سرانه مرتع در کشور 32 هکتار و سرانه جهانی آن 82 هکتار است. 25 درصد ارزش هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه و 75 درصد آن مربوط به ارزش های زیست محیطی است.
روند تخریب مراتع در خوزستان شتابنده تر از کشور است، در حالی از مراتع خوزستان 6 برابر بیش از استاندارد بهر برداری می شود که مراتع کشور در معرض بهره برداری 2.2 برابری است.
سازمان زمین شناسی منطقه جنوب باختری (مرکز اهواز) که مسئولیت مطالعات منشاءیابی کانون های گرد و غبار را بر عهده داشت، در سال 94 اعلام کرد که 350 هزار هکتار از زمین های کشاورزی، مراتع و تالاب های خوزستان به کانون تولید گرد و غبار تبدیل شده است که این کانون ها به جز کانون های فرسایش بادی و ماسه ای است.
تفکیک کانون های شکل گیری گرد و غبار بر اساس نوع کاربری آنها نشان می دهد که 205 هزار هکتار از اراضی مرتعی تخریب شده، 56 هزار هکتار از اراضی کشاورزی دیم، 45 هزار هکتار از بدون پوشش گیاهی (آبگیرهای قدیمی)، 31 هزار هکتار از اراضی کشاورزی آبی و 700 هکتار از سایر اراضی اکنون به کانون شکل گیری این پدیده تبدیل شده اند.
منبع: ایرنا
