محمد سبزه زاری در همایش و هفتمین کارگاه بین‌المللی گرد و خاک در اهواز اظهار کرد: چند سال گذشته شاهد بارش های خوبی در استان بوده ایم و تا کنون رتبه سوم کشور را از لحاظ بارش داشته ایم.
به گزارش"تابناک" وی افزود: دو مدل گرد و خاک گریبان گیر استان را گرفته است که از دو کانون داخلی و خارجی وارد استان می شوند. کانون های جنوب شرق عراق بسیار فعال هستند و فاصله بسیار کمی با استان خوزستان دارند. گرد و خاک این کانون ممکن است یک هفته نیز بمانند.
سبزه زاری با اشاره به اینکه گرد و خاک های داخلی غلیظ تر هستند اما زوگذر نیز هستند، عنوان کرد: کانون های کوچکی نیز در کشور عراق پراکنده شده اند که باز هم وضعیت استان را تحت تاثیر قرار می دهند.
سرپرست اداره کل هواشناسی خوزستان تصریح کرد: مجموعه داده های آماری در ٤٠ سال اخیر نشان می دهد که مجموع بارش باران در شهر اهواز کاهش و روند دمایی نیز افزایش یافته است. جنوب شرق اهواز حدود ٧٠ درصدش زمین کشاوزی بوده که در اثر سد سازی بی رویه و خشکسالی در این زمان به کانون ریزگرد تبدیل شده است.
سبزه زاری گفت: ضریب روند سالانه تعداد روزهای گرد و خاک در استان ١. ٤٢ بوده است این ضریب به این معناست که تعداد روزهای خاکی در استان به ازای هر سال یک روز و نیم افزوده می شود. تا قبل از سال ٨٠ عمدتا منبع گرد و خاک های خارجی و از سوی کشور عراق بوده اما در دهه ٩٠ عمدتا منبع این پدیده داخلی بوده و علت اصلی این رخداد وقوع خشکسالی است.
کیامرث حاجی‌زاده نیز اظهار کرد: باید بپذیریم که کل کشور و استان خوزستان با پدیده گرد و غبار مواجه هستند که دلیل اصلی این پدیده به تغییر شرایط اقلیمی برمی‌گردد.
وی تصریح کرد: همه تغییرات اقلیمی به قهر طبیعت مربوط نیست. شاید حدود ۵۰ درصد این مسائل به دلیل دستبردهای بشر به محیط زیست است که موجب قهر طبیعت می‌شود و می‌بینیم که مشکلاتی برای مردم ایجاد کرده است و حتی سلامت آنها را در خطر انداخته است.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفت: بخشی دیگر از این مسائل به دلیل این است که کشورهای همسایه توجه لازم را به محیط زیست نداشته‌اند و علت عدم توجه کشورهای همسایه به محیط زیست، درگیر شدن ساختارهای مدیریتی و دولت‌های منطقه با مسائلی است که استکبار در به وجود آمدن آنها نقش اساسی داشته است.
حاجی‌زاده عنوان کرد: سدسازی‌های بی حد و حصری که روی رودخانه دجله و فرات انجام شده است، مشکلاتی برای عراق، سوریه و ایران ایجاد کرده است.
وی گفت: خوزستان استانی است که تمام شرایط یک کشور را دارد. پنج مدل مختلف آب و هوایی، شرایط اقلیمی مختلف، گستردگی و وسعت، کثرت جمعیت، تنوع اقلیمی و فرهنگی و قومی، وجود صنایع مادر و شرکت‌های بزرگ مستقل در استان، هلدینگ‌های کشاورزی از جمله نیشکر و سدهای بزرگ و ۳۳ درصد آب‌های جاری کشور در این استان، موجب شده است که این استان نسبت به استان‌های دیگر متفاوت باشد.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان بیان کرد: استانی که این همه مولفه‌های بزرگ دارد، هنگامی که دچار بحران می‌شود، بحران‌های آن نیز بزرگ است و می‌بینیم که اگر بحرانی در خوزستان، به صورت صحیح کنترل نشود به ابربحران و یک چالش بزرگ در منطقه و کشور تبدیل می‌شود.
حاجی‌زاده عنوان کرد: تا قبل از ۲۵ بهمن ۹۵ کار به خصوصی برای رسیدگی به مسائل زیست محیطی در خوزستان انجام نشده بود اما پس از مصوبه فروردین ماه سال ۹۶ اعتباراتی در نظر گرفت و مجموعه مدیران استان نیز پای کار آمدند.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان بیان کرد: خوشبختانه با پیگیری‌هایی که انجام شد ۱۰ هزار هکتار از مساحت تالاب هورالعظیم که در دولت گذشته خشک شده بود، آب‌اندازی شد. همچنین تالاب شادگان احیا و حق‌آبه تالاب‌ها داده شد.
وی با بیان اینکه حدود ۴۰ هزار هکتار از کانون‌های گرد و خاک طی یک سال کنترل شده‌اند، تصریح کرد: حدود ۲۰ هزار هکتار از کانون‌های گرد و خاک نهال‌کاری شدع است. همچنین در حدود ۲۰ هزار هکتار از کانون‌های گرد و خاک آب‌اندازی، مالچ‌پاشی و کارهای دیگر انجام شده است.
حاجی‌زاده یکی از مواردی که موجب شده مسائل زیست محیطی تشدید شود را عدم اجرای پیوست‌های زیست محیطی دانست و گفت: بارها در خصوص راه‌اندازی صنعت نیشکر در خوزستان نقد کردند اما زمانی که کانون‌های ریزگرد را می‌بینیم متوجه می‌شویم اگر زمین‌های کشت شده شرکت توسعه نیشکر نبود این زمین‌ها به کانون گرد و خاک تبدیل می‌شدند. انتظار داریم همه دستگاه‌های متولی پروژه های خود را بر اساس پیوست‌های زیست محیطی اجرا کنند.
وی گفت: کارهای زیادی در زمینه کنترل با گرد و خاک انجام شده است اما با توجه به خشکسالی‌ها تا رسیدن به هدف مطلوب نیاز به زمان داریم.
در ادامه فرامند هاشمی زاده اظهار کرد: پدیده گرد و خاک در خوزستان انکار ناپذیر شده و برگزاری چنین همایش هایی باعث هم افزایی دانش تخصصی در این زمینه می شود.
وی افزود: مسئله ریزگرد همیشه با ذات و طبیعت استان همراه بوده اما به دلایل مختلفی در سال های اخیر تشدید شده است. در گذشته یک کمربند سبز در کل استان وجود داشت که متشکل از تالاب ها و زمین های کشاورزی و نخیلات بود. این کمربند سبز به مرور زمان و در اثر دخالت عوامل انسانی از بین رفته است.
هاشمی زاده عنوان کرد: افزایش خطوط حمل و نقل در استان و احداث مجتمع های صنعتی بزرگ دخالت بسیاری در روند معمول طبیعت ایجاد کردند و خشکسالی نیز تشدید کننده این روند بود. متاسفانه ما هیچ برنامه ای برای مقابله با خشکسالی نداشتیم و توازن طبیعت را برهم زدیم.
معاون عمرانی استانداری خوزستان گفت: عدم توجه به نقش مردم در زمینه همراهی در راستای مقابله با تهدیدات خشکسالی نیز یکی از عوامل مهم در وضعیت امروزی استان محسوب می شود. در این چند سال اخیر عدم توجه طراحان و مهندسان در راستای جلوگیری از هدر روی انرژی و ورود گرد و خاک به منازل ساکنان استان نیز مورد بی مهری واقع شد.
هاشمی زاده با تأکید بر اینکه وضعیت آب و هوایی استان در چند سال اخیر باعث شده تا سیل مهاجرت از استان ایجاد شود، تاکید کرد: جلوگیری از دخالت بی برنامه و مخرب انسان باید در برنامه مسئولان گنجانده شود. در سال های اخیر بسیاری از پروژه ها بدون توجه به شاخص های زیست محیطی احداث شده اند.
وی افزود: شناسایی و اولویت بندی کانون های گرد و غبار یکی از اقدامات موثری بود که از سوی استانداری خوزستان در چند سال اخیر انجام گرفت. اعتبارات بسیار خوبی در زمینه مقابله با گرد و غبار در چند سال اخیر انجام گرفت. در کنار همه فعالیت های انجام شده در زمینه مقابله با گرد و غبار اما مردم خوزستان ناچار هستند تا با این پدیده زندگی کنند و باید تلاش کرد شرایط را برای تحمل این موضوع راحت تر کرد.
