خانه‌های منطقه نیوساید اهواز حدود 80 سال پیش و در سال‌های اولیه تأسیس شرکت نفت ساخته شدند. این خانه‌ها اکنون جزو بافت تاریخی شهر اهواز به‌حساب آمده و ارزش تاریخی و فرهنگی دارند.
در هفته‌های گذشته برسر برخی از این خانه‌ها که متعلق به شرکت لوله‌سازی اهواز بودند برخوردهایی از سوی نهادهای مختلف به وجود آمد و اکنون خرید و فروش آن‌ها محل بحث است.
مالک جدید و دولتی بانک ملی ایران این ساختمان‌ها را به‌منظور وصول مطالبات خود از شرکت لوله‌سازی به فروش گذاشته و شرکت جدیدی به نام «مهاب مهر» آن را خریداری کرده است.
اکنون بسیاری از فعالان عرصه میراث فرهنگی و تاریخی، نهادهای مربوطه و برخی نمایندگان مجلس نسبت به این مسئله واکنش نشان داده‌اند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
اما قبل از آن لازم است مروری بر روند واگذاری خانه‌ها به بانک ملی ایران داشته باشیم.
بانک ملی خانه‌های لوله‌سازی را باقیمتی باورنکردنی به یک شخص واگذار کرده
علی ساری 27 خردادماه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در تذکری شفاهی گفت: تذکر بنده به وزیر اقتصاد در خصوص منازل کارکنان لوله‌سازی اهواز است. این منازل که در اختیار بانک ملی قرار داشت علی‌رغم اقدام کارکنان برای خرید منازل مسکونی و عدم پاسخگویی بانک ملی، بانک مذکور در اقدامی عجیب منازل این عزیزان را باقیمتی باورنکردنی به یک شخص واگذار کرده است. فردی که منازل از طرف بانک به او واگذار شده است، با شیوه‌های بسیار زشت و اعمال زور توسط افراد شرور نسبت به اخراج کارکنان لوله‌سازی اهواز از منازل اقدام میکند.
مطالبات 10 ساله را وصول کردیم؛ بانک ملی مالکیتی نسبت به خانه‌ها ندارد
بانک ملی ایران 28 خردادماه و یک روز پس از تذکر نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی به وزیر اقتصاد در مورد نحوه واگذاری خانه‌های شرکت لوله‌سازی اهواز در منطقه نیوساید اعلام کرد که بانک ملی ایران نسبت به خانه‌های مورد اشاره در اهواز مالکیتی ندارد. موضوع از این قرار است که بانک ملی ایران از محل اعتبارات سال‌های 1386 تا 1388 ایجادشده برای شرکت لوله‌سازی اهواز، مطالباتی داشت که تا 10 سال پس از زمان ایجاد بدهی نیز وصول نشد.
در سال 1393 این مطالبات از محل مزایده وثایق ملکی (که همان ساختمان‌های مورداشاره است) و اجرای اسناد رسمی از مجرای اداره ثبت و پس از ارزیابی کارشناسان رسمی دادگستری واخواست شد که در نهایت به علت نبود خریدار، این املاک به بانک ملی ایران واگذار شد.
قیمت تمام شده املاک مورد وثیقه در سال 1393 برای بانک ملی ایران قریب به 2 هزار و 40 میلیارد ریال بوده است. علاوه بر محاسبه طلب مبلغ یک هزار و 317 میلیارد ریال مابه‌التفاوت طلب و ارزش ملک در همان سال به‌صورت نقدی به شرکت لوله‌سازی اهواز پرداخت شد. از این رو تملیک وثایق بعد از سال‌ها مماشات و از مجرای قانونی صورت پذیرفته و بدهی شرکت لوله‌سازی نیز در سال 1393 تسویه شده است؛ بنابراین در حال حاضر شرکت، فاقد بدهی به بانک است.
در ادامه و بر اساس الزامات قانونی که بانک‌ها را مکلف به فروش اموال مازاد و تملیکی کرده است، این املاک از مجرای قانونی به شخص ثالث واگذار و فروخته شد؛ بنابراین بانک ملی ایران در حال حاضر اساساً نسبت به املاک مذکور مالکیتی نداشته است که بخواهد در آن دخل و تصرفی کند.
واگذاری خانه‌ها کاملاً قانون انجام‌شده
شرکت مهاب مهر نیز همان روز 28 خرداد در پاسخ به‌تمامی مطالب مطروحه به‌اختصار معروض می‌دارد شهرک لوله‌سازی سابق متعلق به شرکت لوله‌سازی پلاک (4/4) در منطقه نیوساید در سال 92 به خاطر بدهی مالی به‌طور رسمی و قانونی به بانک ملی ایران واگذار و سند به‌نام بانک منتقل و صادر شده و طبق اسناد موجود شرکت لوله‌سازی به لحاظ جلوگیری از افزایش سود تسهیلات بانکی ضمن موافقت در مراحل مزایده به‌کرات تقاضای تسریع در فرایند انتقال ملک به بستانکار را کرده است و از طرفی لوله‌سازی مابه‌التفاوت قیمت ملک نسبت به بدهی خود (تقریباً 35 میلیارد تومان) را نیز از بانک دریافت کرده است.
حسب اسناد و صورت‌جلسات متعدد اجرایی و اعطاء مهلت برای تخلیه و تحویل در سال‌های 93 تا 95 در آخرین صورت‌جلسه مقرر شده بود که تا پایان سال 95 کلیه واحدها شهرک از طرف لوله‌سازی تخلیه و تحویل بانک کردند. مالک (بانک ملی) به‌موجب الزامات قانونی که مکلف به فروش اموال تملیکی و مازاد خود می‌باشند مبادرت به مزایده عمومی ملک در چندین مرحله کرده که واگذاری میسر نشده. پس از گذشت مدت طولانی و در هفدهمین مرحله مزایده شرکت مهاب مهر حاضر و با انجام تشریفات قانونی پلاک فوق رسماً و قانونا به شرکت مهاب مهر واگذار شده است.
علی‌رغم حق مسلم و قانونی برای تخلیه، این شرکت با حسن نیت با مراجعات و جلسات با اعضای هیئت‌مدیره لوله‌سازی و اعلام همکاری و تعامل با ساکنین نه‌تنها فعلاً هیچ گونه اقدامی برای تخلیه آنان نکرده بلکه مهلت مناسبی برای تخلیه به آنان اعطا شده است. (از سال 94 تاکنون با توجه به مالکیت بانک متصرفین هیچگونه اذن و مجوز قانونی و شرعی برای سکونت ندارند)
به دلالت اسناد موجود در شهرک فوق نه‌تنها هیچگونه کارگری ساکن نیست بلکه صرفاً در اختیار کارشناسان و مدیران رده‌بالای شرکت می‌باشند که همگی علاوه بر حقوق و مزایای بالا دارای پست و مقام و تمکن مالی بالایی هستند. در این مدت چندین واحد بزرگ با هزینه‌ای سنگین تبدیل به مهمانسرا شدند که صرفاً در اختیار خواص می‌باشند به‌طور مثال فقط یکی از واحدهای فوق بالغ بر دو هزار متر و بسیار لوکس با امکانات مجهز است که به اسم مهمانسرا و با هزینه شرکت (بیت‌المال) در اختیار احدی از خواص شرکت است.
به دلیل بی‌توجهی به ابنیه و اشجار و فضای سبز شهرک متأسفانه بسیاری از واحدها شدیداً مستهلک و متروکه شده و سایر اشجار بزرگ اخیراً به خاطر فروش چوب آن‌ها قطع شدند و سایر فضای سبز عمدتاً از بین رفته است که این شرکت به بهترین شکل ممکن مبادرت به احیاء فضای سبز و درختکاری و بازسازی شهرک با حفظ بافت آن خواهد نمود. حسب اسناد و استعلامات موجود از ادارات ذی‌ربط منطقه فوق جزو مناطق مسکونی و دارای بافت ارزشمند معاصر شهر اهواز است و لاغیر.
شرکت مهاب مهر از سرمایه‌گذاران باسابقه درخشان اجرایی در استان علاوه بر حفظ سرمایه‌گذاری در شهر و استان خود و ایجاد اشتغال در راستای ایجاد یک مجموعه مسکونی و امن و استثنایی با امکانات و خدمات فوق‌العاده نه‌تنها هیچگونه تغییر کاربری نخواهد داد بلکه ضمن حفظ بافت موجود تمامی اصول و قوانین شهرسازی مربوطه را رعایت خواهد کرد. لازم به ذکر است که ایجاد چالش و این‌گونه مشکلات قطعاً اشتغال و رکود اقتصادی و غیره هیچ توجیه دیگری ندارد باعث خروج سرمایه‌گذاران از شهر، استان و فرار سرمایه‌های استان به استان‌های دیگر و بعضاً خارج از کشور خواهد شد که به‌جز ضربه به مستندات قانونی تمامی موارد فوق موجود است.
شهرداری اهواز از فروش ساختمان‌ها و شرایط آن بی‌اطلاع است
شهرداری اهواز نیز در این مورد به شهروندان اعلام کرده که بخشی از منازل شرکت لوله‌سازی در این منطقه توسط بانک ملی تملک شده است که در این رابطه باید مالک جهت هر گونه فعالیت اعم از اصلاح یا تغییر نقشه، تفکیک و یا فعالیت اجرایی به شهرداری مراجعه و نسبت به اخذ مجوز اقدام کند.
به اطلاع شهروندان می‌رساند مدتی است در فضای مجازی آگهی فروش تعدادی از ساختمان‌های منطقه خرم کوشک (نیوساید) واقع در منازل شرکت لوله‌سازی تبلیغاتی منتشر شده است؛ همان‌طور که مستحضرید منطقه نیوساید درگذشته توسط شرکت ملی نفت ساخته شده و از آن هنگام تاکنون به‌عنوان شهرک اداره می‌شود، لکن در حال حاضر بخشی از منازل شرکت لوله‌سازی در این منطقه توسط بانک ملی تملک شده است که در این رابطه باید مالک جهت هرگونه فعالیت اعم از اصلاح یا تغییر نقشه، تفکیک و یا فعالیت اجرایی به شهرداری مراجعه و نسبت به اخذ مجوز اقدام کند که متأسفانه تاکنون مجوزی از سوی شهرداری صادر نشده است و شهرداری از فروش این ساختمان‌ها و شرایط آن بی‌اطلاع است.
از آنجایی‌که با تصویب و ابلاغ طرح جامع شهر اهواز، تعهدات و محدودیت‌هایی از لحاظ شهرسازی برای منطقه یاد شده تعریف شده است و از سوی دیگر در پی تقاضای تفکیک ملک، حقوق متعددی ازجمله بخشی از مساحت زمین منطقه یادشده براساس مفاد قانون به شهرداری تعلق می‌گیرد که این موضوع هنگام مراجعه مالک به شهرداری تعیین و وصول خواهد شد با توجه به اینکه انتشار آگهی از سوی مالک حکایت از قصد وی برای فروش دارد و هنوز سهم شهرداری از زمین مشخص و به شهرداری انتقال رسمی نشده است بدین‌وسیله به شهروندان اعلام میکند که به لحاظ حفظ حقوق قانونی شهروندان و جلوگیری از ورود ضرر و زیان به خریداران از هر گونه معامله در ملک مذکور خودداری کنند.
امکان تغییر کاربری در بافت تاریخی نیوساید اهواز وجود ندارد
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان با اشاره به واگذاری تعدادی از واحدهای مسکونی بافت تاریخی نیوساید اهواز به بخش خصوصی گفت: براساس قوانین مربوطه و با توجه به الزامات حفظ، مرمت و نگهداری این‌گونه بافت‌ها تأکید می‌شود که هرگونه تغییر در آن برخوردهای قانونی را در پی دارد
سید حکمت اله موسوی بابیان اینکه تعداد 150 واحد مسکونی منازل شرکت لوله‌سازی واقع در بافت نیوساید اهواز بدون اطلاع و اخذ مجوزهای لازم به بخش خصوصی واگذار شده است، گفت: شرکت لوله‌سازی اهواز برای تأمین نیاز مالی خود از طریق تسهیلات بانک ملی، سند ملکی این منازل را به‌عنوان وثیقه معرفی کرده بود.
وی ادامه داد: بعد از اینکه مطالبات این بانک از سوی لوله‌سازی اهواز وصول نشد از طریق اجراییه ثبت اداره ثبت‌اسناد استان اقدامات قانونی برای تملک این واحدها در محدوده تاریخی نیوساید اهواز انجام شد.
موسوی با اشاره به دستورالعمل‌های رایج بانکی که باید فوراً املاک در اختیار را واگذار کنند، گفت: طبیعتاً این‌گونه املاک هزینه‌های نگهداری بسیار زیادی دارند و با توجه به‌ضرورت تبدیل اموال به سرمایه تأمین چرخه پولی بانک‌ها معمولاً این واحدها را واگذار می‌کنند.
این مقام مسئول در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان یادآور شد: ما در جریان قطعی شدن این واگذاری قرار نگرفته‌ایم اما ظاهراً این واحدها تحت عنوان اجاره به‌شرط تملیک به یک شرکت خصوصی واگذار شده است.
عضو شورای برنامه‌ریزی استان ادامه داد: در همین راستا واحدهای مسکونی از ساکنین تخلیه شده‌اند اما باید توجه داشت ما به‌عنوان میراث فرهنگی الزام داریم که بافت تاریخی را نگهداری کنیم و بر همین اساس به راه و شهرسازی استان این محدوده‌ها را اطلاع داده‌ایم و اعلام شده که حریم یاد شده از نظر این اداره کل ارزشمند است و امکان هیچگونه تغییر کاربری وجود ندارد.
وی تصریح کرد: خریداران این املاک باید مطلع می‌شدند که این بافت‌ها دارای ضوابط خاص برای حفظ و نگهداری هستند و اجازه هیچگونه تخریب، تجمیع طبقات، سطح اشغال، تغییر کاربری‌ها و یا از بین بردن باغات، دیواره‌های طبیعی و شمشادی، فضای سبز و معابر را ندارند.
مردم برای خرید این املاک از مراجع قانونی استعلام بگیرند
مجتبی گهستونی فعال میراث فرهنگی خوزستان نیز با درخواست از مردم جهت استعلام این املاک تأکید کرد: املاک نیوساید بین 300 تا 1500 متر است و از همین رو از مردم درخواست می‌شود برای خرید خانه‌های موردنظر ابتدا از سازمان‌های ذی‌صلاح استعلام کنند. همچنین از دوستداران میراث فرهنگی، شهرداری اهواز، وزارت نفت، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و سازمان میراث فرهنگی می‌خواهیم که نسبت به حفظ بناهای موجود در بافت تاریخی نیوساید اهواز اقدام و مانع تخریب و تعرض به بافت فعلی این نقطه شوند.
منطقه نیوساید و مناطق شرکت نفت در شرق رودخانه کارون قرار گرفته‌اند. بناهای مسکونی نیوساید به همراه دیگر بناهای شرکت نفت نزدیک به 80 سال پیش و در سال‌های اولیه تأسیس شرکت نفت ساخته شد.
این خانه‌ها از آجر و مصالح گچ‌وخاک احداث‌شده‌اند و نمای بیرونی‌شان با آجرکاری تزئین شده است. این خانه‌ها نسبت به دیگر منازل اطراف مانند خانه‌های شمال کشور مفرد و دارای سقف شیب‌دار چند طرفه است.
معماری خانه‌های نیوساید برونگرا است و هر بنایی مانند عمارت‌های کلاه‌فرنگی در وسط فضای سبز و اطراف خود بناشده و پیرامون آن‌ها یک فضای سبز قرار دارد. خانه‌های نیوساید همچنین از ایستایی لازم برخوردارند و اسکلت آن‌ها نیز سالم است. نیوساید توسط معماران انگلیسی در دوره پهلوی اول طراحی و ساخته شد.
سود این معامله برای خریدار چیست؟
همان‌طور که شرکت مهاب مهر مدعی شده و سازمان میراث فرهنگی نیز تأکید کرده هیچگونه تخریب و ساخت‌وساز جدیدی در این نقطه از شهر نباید صورت گیرد و شهرداری اهواز نیز در مقابل تغییر نقشه، تفکیک و یا فعالیت اجرایی واکنش نشان خواهد داد.
اکنون سؤال اینجا است که اگر قرار نیست ساخت‌وساز جدیدی صورت گیرد، خریدار خانه‌های شرکت لوله‌سازی چه برنامه‌ای برای ایجاد ارزش‌افزوده و سودآوری در این معامله شیرین با بانک ملی دارد که حاضر شده چنین هزینه سنگینی را متحمل شود. آیا در آینده باید شاهد تخریب بافت تاریخی اهواز و ظهور ساختمان‌های چندین طبقه در شهرک لوله‌سازی نیوساید اهواز باشیم؟
انتهای پیام/ح
