سلامت شرطی ضروری برای ایفای نقش های اجتماعی است و همة انسانها در صـورتی مـی تواننـد فعالیـت کامـل داشته باشند که هم خود را سالم احساس کنند و هم جامعه آنها را سالم بداند.
محققان ایرانی به ایـن نتیجه رسیدهاند که سلامت زنان در ایران نیز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیسـت و همگـام بـا زنـان دیگـر کشورها، کمبودهای بدنی، آسیبهای فیزیولوژیکی، عارضههای پس از بارداری و زایمان و مرگ و میـر مـادران را تجربه می کنند. آمارهای منتشر شده از سوی مرکز امور مشارکت زنان نشان می دهد کـه حـدود 30 درصـد از زنان بین 15 تا 49 ساله دچار کم خونی هستند. علاوه براین، کمبود ید در زنان ایرانی دو برابر مردان اعلام شـده است که البته به اینها کمبود آهن، روی و ویتامین ها و به طور کلی سوء تغذیه را هم بایستی اضافه نمود. از دیگـر مشکلات زنان ایرانی، «فقر حرکتی» ایشان است که در تمام مراحل رشدی دختران، از کودکی گرفته تا بلـوغ و میانسالی دیده می شود. همچنین آمارهای منتشره راجع به اعتیاد، خودکشی، طلاق و بیماریهای منتقلة جنسـی نیز حکایت از وضعیت نه چندان مطلوب دارند.
توجه به آمار ارائه شده از سوی منابع دولتی گویای واقعیتی است که قطعاً حل آنها نیازمند دیدی علمـی و برخوردی کارشناسانه است. به عنوان مثال، با مروری به اخبار و وقایع سال های اخیر به این دست از آمارها بر می خوریم: «از مجموع مرگ و میر زنان، حدود یک سوم تا یک چهارم یعنی 60 تا 80 درصد مـرگ و میـر مادران در حین بارداری و یا پس از زایمان اتفاق می افتد»، «سـالانه 100 هزار زایمان غیرایمن در کشور انجام میشود و همچنین سالانه 33 هزار مرگ حول و حوش تولـد در ایـران رخ میدهد». «طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، میزان اقـدام بـه خودکشی در ایران سه در 100 هزار برای زنان و یک در 100 هزار برای مردان است» که این امر نشان دهنده سه برابر بودن میزان اقدام به خودکشی زنان نسبت به مردان و نیز اهمیـتدار بـودن مسأله می باشد. همچنین آمار درباره اعتیاد زنان نگران کننده است: «آمار اعتیاد زنان کشور رو به افزایش است و بین 100 تا 150 هزار زن معتاد در کشور وجود دارد که 4 تا 9 هزار زن، معتاد تزریقی هستند و 110 هـزار زن هم به تریاک اعتیاد دارند... که اگر داروهای آرامبخش اعتیاد آور را هم مدنظر بگیریم، به احتمال زیاد آمار اعتیـاد زنان در ایران بیشتر هم میشود». ایـن در صـورتی اسـت کـه پژوهشهای مختلف پیامدهای جبران ناپذیری مانند ابتلا به بیماریهای روانی، ابتلا به بیماریهـای جسـمی، ابتلا به بیماریهای جنسی، کاهش فرصت ازدواج دختـران معتـاد، طـرد از خـانواده، مشـکلات در ایفـاء نقـش مادری، فروپاشی خانواده، عدم نظارت بر رفتار فرزندان، ارائه الگوی نامناسـب رفتـاری و... را بـرای زنـان معتـاد پیشبینی نمودهاند. نهایتاً اینکه «در حال حاضر حدود 50 درصد زندانیان زن در رابطه بـا مـواد مخـدر و اعتیـاد هستند که این آمار در چند سال اخیر برای زنان بیسابقه بوده است».
همچنین با وجود این که در ارتباط با بیماریهای منتقلة جنسی و مخصوصاً ایدز اخبار نگـران کننـدهای مانند «تغییر سریع الگوی ابتلا به ایدز در کشور از اعتیاد تزریقی به انتقال از طریق تمـاس جنسـی و هشـدار صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در مورد زنان و دختران ایران» به گوش میرسـد، شاهد چاپ تنها 2 مقاله در ارتباط با «بیماری های منتقله جنسی و ایـدز» در میـان 1069 مقالـه مربـوط بـه بهداشت و سلامت در مجلات ذکر شده و در دهه اخیر هستیم، که این امر خود، به اندازه وجـود بیمـاریهـا نگران کننده به نظر میرسد و نیاز به تغییر سیاستها و دیدگاهها درباره موضوعاتی از این دست را به صـورت محسوسی بیان میکند.
در این میان، یکی از مهمترین مطالبی که باید به آن توجه شود، فعالیت فیزیکی در زنان میباشد. ورزش به عنوان عاملی ضروری برای سلامتی جسمانی و روانی شناخته شده است که در ادامه به آن میپردازیم.
نقش فعالیت فیزیکی در سلامت زنان:
فعالیتهای ورزشی منظم به همراه تغذیه مناسب میتواند در بالا بردن ضریب سلامت زنان و پیشگیری از بیماریها که از علل عمده مرگ و ناتوانی آنها در سراسر دنیا است، مؤثر باشد. افزون بر این، تحرکات جسمانی مستمر در جلوگیری از ابتلا به امراض قلبی و عروقی نقش بسزایی دارد. این امراض که شامل بیماریهای قلبی، فشار خون و ضربان قلب بالا است، یک سوم از علل مرگ و میر زنان در سراسر دنیا را تشکیل میدهد. برای نمونه بیماریهای قلبی و عروقی نیمی از مرگ و میرهای زنان بالای 50 سال در کشورهای در حال توسعه را بوجود میآورد. فعالیتهای فیزیکی منظم به همراه رژیم غذایی مناسب یکی از مؤثرترین روشهای کنترل چاقی و باقی ماندن در وزن بدنی ایدهآل در میان زنان است. آمار مبتلایان به دیابت در دنیا بیانگر این واقعیت است که دیابت، بیش از 70 میلیون نفر از جمعیت زنان دنیا را به این بیماری مبتلا کرده است. دیابت میتواند بیماریهای قلبی و عروقی را تشدید کند و منجر به بروز کوری، آسیب سیستم عصبی، نارسایی کلیه، زخمهای لاعلاج و در نهایت قطع پا شود.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که فعالیتهای فیزیکی منظم و ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی میتواند از بروز بیش از نیمی از بیماریهای دیابت (غیر وابسته به انسولین) پیشگیری نماید. فعالیت های فیزیکی معمولاً عامل مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان نیز میباشد. پوکی استخوان از جمله بیماریهایی است که موجب ضعیف شدن و شکنندگی استخوانها میشود. درصد پیشرفت پوکی استخوان در زنان به خصوص در دوران بعد از یائسگی، بیش از مردان است. فعالیتهای بدنی نسبتاً سنگین، مثل پیادهروی و آهسته دویدن، برای رشد طبیعی استخوانها و اسکلت بدن بسیار ضروری و لازم است. پیاده روی تند و تیز در کاهش ضایعات استخوانی نیز مؤثر است و در بالا بردن استحکام، توازن و کاهش خطر افتادگی ماهیچهها نیز نقش دارد. فعالیتهای فیزیکی منظم در کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و احساس بی کسی و تنهایی تأثیر اساسی دارد و این پدیده برای زنان بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، روند رشد بیماری افسردگی در زنان تقریباً دو برابر مردان است. فعالیتهای فیزیکی در به وجود آمدن اعتماد به نفس نیز بسیار مؤثر است و زمینه مناسب برای فعـالیتهای اجتماعی متکی به امید و تلاش را فراهم میسازد.
در بررسی مطالعات اخیر، ورزش یکی از موارد کاهش دهنده سرطان سینه در زنان اعلام شده است. بر اساس این تحقیقات، ورزش در پیشگیری از سرطان سینه به علت اثرات فیزیکی مستقیم و غیر مستقیم آن از طریق پیشگیری از افزایش وزن به ویژه در زنان یائسه است. افزایش وزن و ابتلا به چاقی یک عامل خطر در ابتلا به انواع سرطانها میباشد.
بعد از دوران یائسگی، به دلیل عدم ترشح هورمون استروژن، فرم بدن زنان تغییر پیدا میکند. البته کسانی که ورزش کرده و دارای رژیم غذایی مناسب هستند، دچار چاقی بعد از یائسگی نخواهند شد. در سایر زنان یائسه، چاقی به صورت چاقی شکمی (سیبی شکل) خواهد بود. چاقی سیبی شکل (مدل چاقی مردانه) در مقایسه با چاقی گلابی شکل (مدل چاقی زنانه) خطرناکتر است.
انجام رشته ورزشی خصوصاً به صورت گروهی نشاطی را به همراه میآورد که توأمان با تخلیه انرژی، از بین بردن انرژیهای منفی، فراموشی مقطعی زندگی پرمشغله امروزی و شادی است. هرچند نباید نکته بسیار مهم انجام یک فعالیت دسته جمعی و مشارکت با سایرین را نیز از خاطر برد. اگر چه این نکته در دوران کودکی و نوجوانی اهمیت چند برابر پیدا میکند، اما در بعضی موارد، برای سنین بزرگسال نیز آموزش در گروه زیستن ضروری مینماید.
ورزش به صورت تفننی و یا مقطعی، هیچ تأثیری در تقویت عضلات بدن ندارد. ورزش، حرفهای است که به دلیل استمرار در تمرین، به تقویت و محکمسازی عضلات کمک میکند. عضلاتی که سفت و سختند، احساس قدرت میآورند و همین حس قدرت است که اعتماد به نفس را به طرز عجیبی در فرد افزایش می دهد. اکثر دختران و زنان آشنای با ورزش مداوم، افراد بسیار موفقی از لحاظ شخصیتی هستند که میتوان گفت این جرأت و جسارت پیشرفت، ناشی از همین اعتماد به نفسی است که به دست آوردهاند و این معادله فیثاغورث نیست. دلیل بس واضحی دارد. اینان توانسته اند همان راه سختی را که سایر زنان توان رفتن آن را ندارند، طی کنند. پس البته که به خودباوری می رسند. اگر این راه سخت را توانسته اند بروند، مابقی را نیز می توانند. یافتن قدرت و اعتماد بهنفس، ضروری ترین دلایلی است که برای دختران و زنان ایرانی لازم است. اعتماد به نفس را نمیتوان به کسی تزریق کرد اما می توان خودباوری را آموزش داد. کاری که مربیان با شاگردانشان میکنند.
دویدن و یا هر ورزش دیگری که تنها و تنها با هدف لاغری صورت گیرد، پس از مدتی فرد را دلزده می کند و ادامه راه سخت میشود. در حالیکه میتوان با انتخاب یکی از رشتههای مورد علاقه و شرکت در آن رشته ورزشی، به صورت حرفه ای، علاوه بر رسیدن به هدف و رسیدن به موارد با ارزش دیگر، از انجام فعالیت بدنی لذت برد. میتوان از زندگی لذت برد. عضویت در تیمهای باشگاهی و یا منطقهای، شما را به همه اهدافی که در این زمینه مدنظر دارید، میرساند. ضمن آنکه کمک میکند تا از فعالیتی که انجام میدهید، از احساس مفید بودنی که در زندگیتان میکنید، از حس برتری که نسبت به سایرینی که حاضر به رفتن این راه نیستند دارید و از اینکه به سبک گیاهان زندگی نمیکنید، احساس غرور کنید و با هدف، اعتماد به نفس و انرژی به راه خود ادامه دهید.
سلامت هر یک از اعضای خانواده، به ویژه زنان که نقش مادری را برعهده دارند، به طور مستقیم بر تصویر کلی سلامت خانواده تأثیر می گذارد. لذا باید به آنها توجه ویژهای شود.
انتهای پیام/*