طوفان‌های گرد و خاک منطقه سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان که در پی وزش بادهای موسوم به "120 روزه" رخ می‌دهد، حالا تقریباً به بادهای 150 روزه تبدیل شده و نیمی از سال در پی خشکسالی شدید حاکم در منطقه، میهنان ناخوانده مردم این منطقه است.
وزش این بادها و به دنبال آن پراکنده شدن ریزگردها و گرد و خاک از کانون‌های متعدد به ویژه بستر خشکیده تالاب بین‌المللی هامون، مشکلات و بیماری‌های متعددی برای مردم سیستان ایجاد کرده به نحوی که در آخرین مرحله وزش از 28 شهریورماه تا سوم مهرماه، بنا بر اعلام مدیرکل دفتر مدیریت استانداری سیستان و بلوچستان طوفان‌های گرد و خاک موجب شد دو هزار و 278 نفر راهی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها شوند.
مجید محبی مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان سوم مهرماه در گفت‌وگو خبرنگار تسنیم در زاهدان با اشاره به اینکه موارد تنفسی، قلبی و چشمی عمده مشکلات مراجعه کنندگان بوده، افزود: از این تعداد 157 نفر بستری و مابقی پس از دریافت خدمات سرپایی مرخص شده‌اند. همچنین در روزهای اخیر سه نفر در پی تصادف رخ داده ناشی از کاهش میدان دید نفر فوت شدند.
129 روز از نیمه نخست سال سیستان با گردوخاک سپری شد
همچنین داده‌های اداره‌کل هواشناسی سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد زابل در شمال استان در تابستان امسال تنها هشت روز را بدون باد و گردوخاک سپری کرده است. این منطقه در سایر روزهای تابستان با باد و گردوخاک یا یکی از انواع پدیده‌های خاکدار مواجه بوده است. علاوه بر این حدود 129 روز از شش ماهه نخست امسال در زابل با باد و گردوخاک و گاهی طوفان شن و طوفان گردوخاک سپری شده است.
شدت طوفان در برخی روزهای امسال به حدی بوده که شعاع دید افقی را در منطقه فرودگاهی زابل به 50 متر نیز کاهش داده است. این در حالی است که هنوز شش ماه از سال باقی مانده و معمولاً این منطقه در طول سال با وزش بادهای شمالی و پیامدهای ناشی از آن مواجه است.
بررسی تصاویر ماهواره هواشناسی نشان می‌دهد که وزش بادهای شدید شمالی در سال جاری سبب تشکیل توده‌های گردوخاک فراوان و نفوذ آنها به مناطق جنوبی شده تا جایی که گاهی شعاع دید افقی در آب‌های جنوب نیز کاهش یافته است. این توده‌ها همچنین بخش وسیعی از کشور پاکستان و مناطقی از افغانستان را نیز تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش شدید دید و کیفیت هوا شده است.
مقامات ارشد کشور پیگیر معضلات منطقه سیستان هستند
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در زاهدان اظهار داشت: منطقه سیستان همچنان درگیر بادهای 120 روزه است که از ابتدای تیرماه آغاز شده و در مهرماه از شدت آن کاسته می‌شود.
مجید محبی افزود: شرایط منطقه سیستان امسال به دلیل استمرار خشکسالی در سنوات اخیر و تغییر اقلیمی که در بالادست رودخانه هیرمند خاص بوده و ما شاهد افزایش ریزگردها بودیم اما امیدواریم از این پس شاهد شرایط بهتری باشیم.
وی خاطرنشان کرد: امروز تقریباً مسئولان کشور در همه سطوح با مشکلات منطقه سیستان که در پی خشکسالی و وقوع طوفان‌های گرد و خاک ایجاد شده آشنا هستند و در این راستا رئیس جمهور دستورات ویژه داده و در حال حاضر نیز نماینده معاون اول رئیس جمهور به طور مستمر پیگیر مصوبات سفر رئیس جمهور به استان است و اخیراً هم از منطقه سیستان بازدید داشته اما باید موارد خاصی برای سیستان از جمله طرح‌های آبرسانی و تامین آب منطقه دنبال شود که در حال حاضر نیز در سه سطح کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در حال اجرا است.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان در خصوص مطالبی که گاهی در فضای مجازی استان مطرح می‌شود که "چرا برای احیای دریاچه ارومیه ستاد یا کارگروه ملی وجود دارد اما برای تالاب هامون به این شکل عمل نمی‌شود" گفت: رئیس جمهور در سفر چند وقت گذشته خود به استان در مورد حق‌آبه منطقه سیستان صحبت کردند و اساساً موضوع هامون با ارومیه متفاوت است چرا که تامین آب دریاچه ارومیه از طریق منابع آبی داخل کشور صورت می‌گیرد و در این راستا باید ستاد ملی برای آن تشکیل شود و شرایط خاص خودش را دارد اما منشأ تامین آب برای هامون خارج از مرزهای کشور و متوجه ارتباطات بین‌المللی و تعاملات ما با کشور افغانستان است.
محبی ادامه داد: البته باید به این نکته هم اشاره کرد که مصوبات رئیس جمهور در این خصوص و پیگیری‌هایی که از سوی معاون اول ایشان و وزیر کشور در حال انجام است، نشان می‌دهد عزم ملی برای رسیدگی به این معضل وجود دارد. امروز موضوع حق‌آبه منطقه سیستان در صدر موارد وزارت امور خارجه، وزرا و رئیس جمهور قرار دارد و در تعاملات ما با کشور افغانستان این موضوع به طور مستمر و با اولویت دنبال می‌شود.