سوخت جنگنده‌های اسرائیلی را کدام کشورها تامین می‌کنند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با آغاز جنگ حماس و رژیم صهیونیستی، یکی از مطالبات جدی مسلمانان و همه آزادی‌خواهان دنیا قطع صادرات انرژی کشورهای مختلف به این رژیم غاصب بوده تا بدین صورت ضربات و فشار اقتصادی بیشتری بر نظامیان رژیم صهیونیستی وارد شود.

هفته گذشته رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود با اشاره به مسئله فلسطین فرمودند: راه صدور نفت به رژیم صهیونیستی باید بسته شود. دولت‌های اسلامی با رژیم صهیونیستی همکاری اقتصادی نکنند. در مجامع جهانی این جنایات بدون لکنت محکوم شود.

روز گذشته نیز سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در این باره عنوان کرد: دولت‌های عربی و اسلامی باید روابط خود را با صهیونیست‌ها قطع کنند و عرضۀ نفت، گاز و غذا به اسرائیل را متوقف کنند.

سوال اساسی اینجاست که رژیم صهیونیستی با چه کشورهایی همکاری در حوزه انرژی دارد. موسسه مطالعات انرژی SolutiEN در گزارشی با عنوان «اسرائیل و گسترش روابط انرژی بر پایه گاز مدیترانه» به این سوال پاسخ داده است.

*تأمین نفت اسرائیل از کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی

مجموع ظرفیت پالایشی اسرائیل در دو پالایشگاه حیفا و اشدود در سرزمین‌های اشغالی معادل 300 هزار بشکه در روز و محل تأمین خوراک آن از نفت وارداتی، عمدتا از قزاقستان و آذربایجان است که از کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی محسوب می‌شوند (تصویر 1). نیجریه و گابن از اعضای اوپک، دیگر مبادی اصلی واردات نفت را تشکیل می‌دهند.

در مجموع 40 درصد از سبد انرژی مصرفی در اسرائیل به نفت وابسته است. با گسترش اختلافات میان دولت مرکزی و دولت محلی کردستان عراق که منجر به توقف صادرات نفت این منطقه به اسرائیل در سال جاری شد، مصر و برزیل به مبادی وارداتی نفت اسرائیل افزوده شده است.

تصویر 1

(در مجموع حدود 60 درصد از نفت اسرائیل از مسیر خط لوله باکو-تفلیس-جیهان تامین می‌شود که تحت مدیریت آذربایجان و ترکیه است.)

*منفعت 90 میلیارد دلاری از منابع گازی سرزمین‌های اشغالی

درآمد صادراتی، تنها مزیت اکتشاف و بهره‌برداری از منابع گازی سرزمین‌های اشغالی برای اسرائیل نبوده، بلکه در کاهش هزینه‌های تأمین برق و کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان خرد و نیز کاهش هزینه‌های آلایندگی نیز موثر بوده است؛ طی یک دهه گذشته، مجموع عایدی حاصل از گسترش مصرف گاز در اسرائیل معادل 90 میلیارد دلار برآورد می‌شود. درآمد صادراتی نیز دیگر عایدی حاصل از این منابع است. در سال 2022 معادل 2.3 میلیارد دلار درآمد از محل صادرات گاز به اردن و مصر ایجاد شده است.

جهش صادرات گاز به مصر، به عنوان مهم‌ترین گزینه پیش‌رو برای صادرات گاز به اروپا از طریق زیرساخت‌های گاز مایع طبیعی LNG این کشور، پس از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌ها برای صادرات گاز مستقیم از خط لوله Med East و صادرات غیرمستقیم از مسیر ترکیه به شمار می‌رود.

تصویر 2- روند تحولات واردات و صادرات گاز اسرائیل

*مصر، نخستین شریک تجاری انرژی اسرائیل

پس از عادی‌سازی روابط مصر به عنوان اولین کشور اسلامی با اسرائیل، از سال 2005 و طی قرارداد 20 ساله صادرات گاز این کشور به اسرائیل آغاز، اما به دنبال وقوع انقلاب سیاسی در مصر از سال 2012 متوقف شد. با کشف ذخایر گازی در آب‌های مدیترانه، جریان گاز در خط لوله EMG معکوس و مصر از سال 2019 به واردکننده گاز از اسرائیل تبدیل شد. در حال حاضر سالانه 5 میلیارد متر مکعب گاز معادل 8 درصد از کل مصرف مصر از خط لوله EMG به مصر صادر می‌شود.

با امضای تفاهم‌نامه میان کمیسیون اروپا، رژیم‌صهیونیستی و مصر برای صادرات گاز به اروپا احداث خط لوله 65 کیلومتری Hovav Ramat به Nitzana در دستور کار قرار گرفته تا سالانه 6 میلیارد متر مکعب گاز بیشتری از ذخایر گازی سرزمین‌های اشغالی به مصر ارسال و روانه بازار اروپا شود.

تصویر 3- جایگاه خط لوله EMG بین اسرائیل و مصر

*اردن، وابسته به گاز وارداتی از اسرائیل

وابستگی 90 درصدی اردن به واردات نفت و گاز برای تأمین انرژی و تولید برق، این کشور را به دیگر مقصد اصلی صادرات گاز توسط اسرائیل تبدیل کرده است. توافق اولیه میان دو دولت در سال 2016 شکل گرفت که بر اساس آن اردن به مدت 15 سال در مجموع 45 میلیارد متر مکعب از طریق سه خط لوله پیشنهادی دریافت خواهد کرد.

در حال حاضر از این میان تنها یک خط لوله احداث شده تا اردن از سال 2020 سالانه حداکثر 3 میلیارد مترمکعب گاز از میدان لویاتان دریافت کند. حجم یاد شده معادل حدود 60 درصد از کل مصرف گاز اردن را تشکیل می‌دهد که به طور عمده در تولید برق به مصرف می‌رسد.

تصویر 4

*ترکیه، مشتری سوخت اسرائیل

بندر جیهان به عنوان نقطه انتهایی دو خط لوله باکو-تفلیس-جیهان و خط لوله کرکوک-جیهان، نقشی کلیدی در بارگیری و تامین نفت خام وارداتی اسرائیل دارد. از منظر مبادلات فرآورده و سوخت نیز از سال 2016 و پس از برقراری مجدد روابط میان ترکیه و اسرائیل (پس از یک دوره تیرگی روابط ناشی از مناقشه بر سر مسئله فلسطین) در مجموع 200 میلیون لیتر سوخت هوایی و سوخت کشتی (معادل حدود 250 میلیون دلار) به اسرائیل صادر و بیش از 11 میلیارد لیتر گازوئیل (معادل حدود 5 میلیارد دلار) از اسرائیل وارد شده است.

مناقشات مرزی میان کشورهای شرق مدیترانه بر سر تعیین تکلیف منابع گازی شرق مدیترانه، مهم‌ترین مانع بر سر پروژه صادرات گاز از طریق احداث خط لوله به بندر جیهان و عبور از زیرساخت‌های گازی ترکیه برای انتقال به خاک اروپا بوده است.

تصویر 5

با مطالعه گزارش بالا به راحتی می‌توان تشخیص داد که انرژی و سوخت مورد نیاز جنگنده‌های اسرائیل برای بمباران غزه توسط کدامیک از کشورهای اسلامی تامین می‌شود.