به گزارش تابناک خراسان جنوبی، امروزه با توجه به پیشرفت و تغییراتی که در نحوه زندگی مردم به وجود آمده به آداب و رسوم و نحوه تهیه غذا و شیرینی‌های سنتی و خواص منحصر به فرد هریک که از مواد موجود در طبیعت هرمنطقه تهیه می‌شود که در روزگار کنونی کمتر مورد توجه قرار گرفته است به طوری که بعضی از این غذا‌های محلی با گذشت زمان به فراموشی سپرده شده و نسل‌های امروزی درباره آن‌ها اطلاعات چندانی ندارند و بدون شناخت وآگاهی درست آن را از سبد غذایی خود حذف کرده‌اند.
فریبا کاهنی، کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفتگو با ایسنا گفت: نان لوله یکی از شیرینی‌های اصیل مردم بیرجند است که توسط بانوان بیرجندی پخته می‌شود. این شیرینی بسیار لذیذ و خوشمزه از مواد اولیه آرد، تخم‌مرغ، شکر و همچنین برای عطر و مزه آن از گلاب، هل سائیده و زعفران استفاده می‌شود.
کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی افزود: این شیرینی، قالبی از جنس چدن با دسته‌های بلند دارد. قالب را روی چراغ یا گاز می‌گذارند و از مایع تهیه‌شده داخل قالب می‌ریزند و بعد از پخت آن را درحالی‌که داغ است به شکل لوله می‌پیچند و، چون به شکل لوله درست می‌شود نام آن را هم نان لوله می‌گویند.
کاهنی ادامه داد: اکنون بیشتر بانوان بیرجندی قالب نان لوله را دارند و در خانه‌ها پخت می‌شود و همچنین توسط بانوان در کارگاه‌های شیرینی‌پزی پخته‌شده و در مغازه‌های شیرینی فروشی به فروش می‌رسد.
وی اظهار کرد: این شیرینی برای پذیرایی از مهمان و در جشن‌ها و بعضی‌اوقات در عروسی مصرف می‌شود و همچنین به‌عنوان سوغات به شهر‌های دیگر هم فرستاده می‌شود. در بیشتر ماه‌های سال تهیه و استفاده می‌شود، اما در اواخر اسفند و استفاده این شیرینی برای نوروز بیشتر است.
کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی ادامه داد: یکی از پرمصرف‌ترین نان‌ها دربین مردم بشرویه «نان محلی خشک غینیچه» است که به جهت دارا بودن کیفیت غذایی بالا و ماندگاری زیاد علاوه براین که در تنور‌های سنتی و خانگی تهیه می‌شوند در نانوایی‌های سنتی شهر و روستا‌های اطراف همواره تولید می‌شود.
کاهنی با اشاره به اینکه این نان درشهر بشرویه و روستا‌های اطراف پخت می‌شود و همچنین مخصوص مراسم خاصی نیست و بیشتر توسط بانوان تهیه می‌شود، افزود: قدمت آن به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد و این نان جزو مصارف روزانه است و با غذا‌های آبگون و همچنین صبحانه مصرف می‌شود که مواد لازم برای تهیه نان خشک آب، آرد، نمک، زردچوبه، خمیر بهداشتی است.
کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه نان سنتی با شماره ۲۲۳۲ در فهرست میراث معنوی کشور (ناملموس) به ثبت رسیده است، گفت: درخانه‌ها این نان هنوز هم با تنور‌های سنتی و آتش پخت می‌ود. این نان در تنور خوب پخته و خشک می‌شود و همچنین از کیفیت و ماندگاری بالایی برخوردار است.
مهارت پخت غذای بومی محلی نان جوش (نوجوش)
کاهنی اظهار کرد: غذای سنتی و محلی است که بسیار مقوی و مغذی است از نان درست می‌شود که قوت اصلی مردم است و در وعده‌های غذایی ظهر و شب استفاده می‌شود همچنین در همه فصول سال مصرف می‌شود و مخصوص ایام و مراسم خاصی نیست و غذایی مناسب برای همه سنین از کودک تا بزرگسال است.
وی ادامه داد: نانجوش از غذا‌های سنتی و محلی شهر بیرجند و روستا‌های اطراف است که وجه تسمیه آن به این اسم هم برهمین اساس که که، چون پس از تف دادن مواد آب جوشیده به آن اضافه می‌کنند و بعد نان‌ها را درآن خرد می‌کنند به همین علت به آن نٌاجوش می‌گویند.
کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی یادآور شد: نان جوش با شماره ۲۴۹۰در فهرست میراث معنوی کشور (ناملموس) به ثبت رسیده است.