به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، مادربزرگ در حالی که چای را در استکان کمر باریک میآورد یک لیست از لوازم سفره هفت سین در دستش بود.
خودش میگوید آن روزها همهی وسایل سفره هفت سین را خودش به همراه همسایه ها تدارک میدیدند، از پختن سمنو و مراحل تهیه آن تا بقیه موارد...
وقتی پای حرف های بزرگترها و مادربزرگها و پدر بزرگها و خلاصه کسانی که موئی سپید کردهاند مینشینیم هرکدام، از روزهای عید و سفرههای هفتسینی که در عین سادگی صیمیت را به همراه خود داشت میگویند؛ روزهائی که از آنها یک خاطره که پشتش یک لبخند شیرین و یادش به خیر فقط باقی مانده است.
علی 60 ساله، نوجوان دیروزی با لهجه شیرین اصفهانی میگوید: آن موقعها هنگام تحویل سال همه لباس نو میپوشیدیم و برای تحویل سال جدید در کنار سفره پر برکت هفتسین مینشستیم.
وقتی از سفره هفتسین آن زمانها از او میپرسیم، میگوید: هفتسین آن موقع ساده بود، مادرم گندمی را که از روزهای قبل کاشته بود و سبز شده بود را بر سر سفره میآرود، البته غلههای دیگری مانند ماشک و عدس نیز کاشته میشد اما خانواده ما به سبز کردن گندم اهمیت بیشتری داده و به آن اعتقاد خاصی داشتند.
علی ادامه میدهد: سفرههای هفتسین آن زمان یک سفره قلمکار با بشقابهای ساده بود اما حالا هر سال سفره هفتسین با سفرههای هفتسین قدیم تجملاتیتر شده و مد خودش را دارد.
سفرههای هفت سین تجملاتی
سفرههای هفتسین امروز ی با سفرههای هفتسین امروز ی دیروز تفاوت دارند البته در اصل یکی است یعنی نمادهایی که از ایران باستان تاکنون به یادگار مانده همچنان مورد استفاده قرار میگیرد؛ اما سفرهای امروزی برقی از تجملات را نیز با خود به همراه دارد.
سهراب فروشنده سفره هفتسین در یکی از مراکز خرید اصفهان است، او درباره سفرههای هفتسین نوروزی میگوید: مردم مانند قدیم نیستند، همه دوست دارند که سفره هفتسین سال خود با سال قبل تفاوت داشته باشد، ما هم به فرا خور نیاز مردم آن چیزی را که نیاز دارند به فروش میرسانیم.
این فروشنده در مورد نرخ سفرههای هفتسین گفت: قیمت این سفرهها بستگی به نوع کاری که روی آن انجام شده دارد، اما مدل ساده آن از 60 هزار تومان شروع میشود تا 4، 5 میلیونی بستگی به نوع کار دارد.
این فروشنده افزود: در برخی موارد مشتریان از 2 ماه جلوتر سفره هفتسین را مطابق رنگ پرده و مبلمان خود سفارش میدهند که این کار چون سفارشی است قیمت آن بالاتر هم میرود.
تقابل سنت و تجدد در هفتسین
الهه حمیدی کارشناس مدیریت فرهنگی با اشاره به سفرههای هفتسین امروزی میگوید: ما در عصر تجدد هستیم و دنیای تجدد مقابل سنت است، درواقع سنت و تجدد دو امر متناقض هستند که در این عصر با هم به تقابل و مقابله میپردازند.
وی افزود: مراسمها نیز این دسته مستثنی نیست، درست است که تجملات در سنتهای ما رخنه پیدا کرده ، اما این را فراموش نکنیم که قالب سنتهای ماندگاری مانند عید نوروز و سفره هفتسین، شب چله و آداب و رسوم و آن از مراسمهایی که است که با وجود تجدد هنوز هم در قالب خود قرار گرفتهاند و مردم با همان قالب اما با اضافه کردن شمایلهایی مانند تجملگرایی آن را اجرا میکنند.
حمیدی گفت: مردم ایرانزمین در هر نقطهای از دنیا که باشند مراسم آئینی خود را اجرا میکنند اما در کنار این مراسمها بدون شک پای مدرنیته را میتوان دید و حتی آن را لمس کرد.
این کارشناس مدیریت فرهنگی بیان کرد: جالب این است که با وجود رخنه و نفوذ تجدد در سنتها هنوز هم رنگ سنت در آن دمیده شده و پاک نمیشود، یعنی هنوز هم تمام هفت عنصر هفتسین در سفره وجود دارد و با گذشت زمان نه تغییری کرده و نه به آن اضافه شده است و قطعا در سالهای بعدی نیز اگر تجملات بیشتر شود هنوز هم آن هفت عنصر را میتوان دید.
وی خاطرنشان کرد: دلیل این ماندگاری اصل و ریشهای است که از نیاکان ما سینه به سینه رسیده و به نسلهای بعدی نیز میرسد؛ اگرچه وجود این تجملات در مراسم آئینی خود یک علامت و زنگ خطر برای کارشناسان ما محسوب میشود زیرا میتوان با برنامهریزیهایی اصل سادگی را در این مراسم آئینی نهادینه کرد.
حمیدی با اشاره به برگزار مراسم آئینی و مذهبی از سوی ایرانیان گفت: با وجود مدگرائی و تجدد در سنت و پایبندی مردم به برگزاری مراسم آئینی و اینکه مدگرائی در مراسم نوروزی تاثیری ندارد؛ این نکته نیز قابل اهمیت است که در ایران سفره هفتسین با تمام عناصر آن پهن میشود و اگر مناسبت مذهبی نیز در این عید باشد مراسم مذهبی در کنار آئین نیز هر 2 با هم اجرا میشود.
پایبندی ایرانیها به مراسم آئینی و احترام به مناسبتهای مذهبی
با تمام این وجود، نقطه آغازین عید و سال نو و نوروز با سفره هفتسین عجین و به هم گره زده شده و بزرگترین نماد آئین نوروز "هفت سین" بوده و عدد هفت برای ایرانیان از دیرباز برگزیده و مقدس و جاودانه بوده تا جائی که در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است.
از سوی دیگر عجین شدن فرهنگ ایرانی و دین مبین اسلام نیز از شاخصههائی است که نمونهای بیبدیل آن را میتوان در مراسمها به وضوح دید.
بارها دیده شده که مراسم مذهبی مانند شهادتهای امامان و پیشوایان دین مبین اسلام با عید باستانی نوروز تقارن پیدا میکند، سالهای گذشته ایام تاسوعا و عاشورا در عید نوروز تلاقی شده بود، اما مردم ایرانزمین با حفظ و احترام به حرمت سیدالشهدا با سوگ در او سفره باستانی نوروز را که تمام عناصر آن نمادی از برکت و زندگی است نیز پهن کرده و این 2 مراسم را با هم برگزار کردند.
امسال نیز با توجه به تلاقی عید باستانی نوروز و دهه فاطمیه مردم ایرانزمین با حفظ حرمت به بانوی آب حضرت فاطمه(س) سفره هفتسین را پهن میکنند.
تلاقی اجرای مسالمت آمیز 2 فرهنگ ایرانی و اسلامی نمونه بیبدیلی است که در کشور عزیزمان به نیکی توسط مردم برگزار میشود.