دیوار مهربانی حرکتی خودجوش و مردمی است که امسال با شروع فصل سرما در کشور گسترش یافته و تبدیل به حرکتی مردمی شده که شهر به شهر گسترش یافته و حتی از مرزهای ایران هم رد شده است.
به گزارش تابناک قم، وقتی که زمستان برای تن‌های بی‌خانمان‌های شهر کمین کرده است، وقتی که هزاران بی‌سرپناه پای لرز خربزه‌ای نشسته‌اند که نخورده‌اند و وقتی که فقر در لباس‌های گوناگونی لباس از تن مردم دریده و سوز سرما راهی برایشان باقی نگذاشت، مهربانی در قامت گمنامی خودی نشان داده است.
«اگر لازم نداری بذار، اگر لازم داری بردار» این شعاری است که این روزها اگر چشم تیز کنی می‌توانی آن را روی دیوارهای شهر ببینی. شعاری که اگرچه در چند کلمه ساده خلاصه شده است اما دنیا دنیا مهربانی و بخشش را در دل خود جا داده است. شاید بتوان آن را تنها شعاری دانست که تکرارش خسته‌کننده نیست، کلیشه‌ای نمی‌شود و دل را نمی‌زند. مهربانی تنها شیرینی دنیا است که زیادیش ضرر ندارد.
هر آنچه بخواهی اینجا هست، از لباس‌هایی که تازه و نو محسوب می‌شوند تا آن‌هایی که به قول معروف عمرشان را کرده‌اند؛ لباس‌های زنانه، مردانه و کودکانه. اینجا روایت مولانا را می‌توان به عینه دید كه گدا و شاه روبه‌روی هم نشسته‌اند و از مهر خداوندی تزریق شده به روحشان به هم می‌چشانند. اینجا دیوار که نه میانبری است رو به سوی خدا، رو به سوی منشا مهربانی... دیواری با نام مهربانی.
گاهی هم با چوب رختی‌های خالی روبه‌رو می‌شوی و امیدواری که این لباس‌ها گرما را برای فردی از افراد این شهر همراه داشته باشد.
دیوار مهربانی حرکتی خودجوش و مردمی است که امسال با شروع فصل سرما در کشور گسترش یافته و تبدیل به حرکتی مردمی شده که شهر به شهر گسترش یافته و حتی از مرزهای ایران هم رد شده است.
ابداع‌کننده این حرکت یکی از اهالی محل کوچه گویا در شهر مشهد بوده است که این اقدام را آغاز کرده و این نهال مهربانی را کاشته است. نهالی که ریشه دوانده و شاخه‌هایش حالا نه تنها روستاها و شهرهای ایران از جمله قم را درنوردیده، بلکه آوازه‌اش تا کشورهای آمریکای جنوبی از جمله برزیل هم رفته و خبرگزاری‌ها و رسانه‌های اروپایی هم از آن سخن می‌گویند.
دیوار مهربانی در قم
این حرکت خداپسندانه چندی است در قم هم متداول شده و در چند منطقه از شهر قم دیوارهایی بنا شده‌اند که مردم شهر می‌توانند لباس و کفش‌هایی را که نیاز ندارند از دیوار مهربانی بیاویزند تا برسد به دست نیازمندانی که استفاده از این لباس‌ها دردی از دردهایشان دوا می‌کند و این بار دیوارها واسطه‌ای شدند برای اثبات مهربانی. یکی از این دیوارها در یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر قم یعنی خیابان شهید دل آذر و در نزدیکی منبع آب واقع شده بود. کاری که برای جوان‌ترها که از قبل با دیوار مهربانی آشنا بودند خوشحال‌کننده و برای مسن‌ترها که از ماهیت این دیوارها اطلاعی نداشتند تعجب‌آور بود.
یکی از کسبه محل درباره این دیوارها می‌گوید: بار اول است که می‌بینم چنین چیزی اتفاق می‌افتد، اولین بار که با این دیوار روبه‌رو شدم تعجب کردم و نمی‌دانستم چیست، اما در خانه برای دخترم که گفتم متوجه شدم که چه کار خوبی است و اتفاقا خودمان هم همان شب چند دست لباس که در خانه مانده بود و استفاده نمی‌کردیم را آوردیم و بر این دیوار آویزان کردیم.
دیوار دیگری که در استان قم پیام‌آور مهربانی شده است، در بلوار غدیر و در نزدیکی ابتدای صفاشهر و دیگری هم جنب پاساژ صفائیه در خیابان صفائیه قرار گرفته بود. پیام‌های حمایت از این دیوارها هم در گروه‌های مختلف شبکه‌های مجازی دست به دست چرخید.
عمر دیوارهای استان قم اما مانند استان‌های دیگر طولانی نبود و بعد از پیگیری اولیه خبرنگار همشهری در رابطه با بانی این دیوارها در استان قم، حالا چند روزی است که دیگر اثری از این دیوارها دیده نمی‌شود و در یک روز همه دیوارها برچیده شدند.
دیوار مهربانی بهداشتی نیست
سید امیر سامع معاون خدمات شهری و امور اجتماعی شهرداری قم، درباره ساختار این دیوارها و اهمیت آن، می‌گوید: در مجموع بنا نهادن این دیوارها کار خوبی است و از طریق آن می‌توانیم دوباره از وسایلی که مصرفی هستند استفاده کنیم و از نظر زیست محیطی هم مفید فایده است.
سامع با وجود این‌که معتقد است بنانهادن دیوار مهربانی، کاری خیرخواهانه و سودمند محسوب می‌شود و ترویج این نوع فرهنگ‌ها می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد، افزود: بهتر است این اقدام‌ها با یک سازماندهی مشخص و با برنامه انجام شود چون در غیر این صورت کاری موقتی است و اگر برای آن برنامه‌ای نداشته باشیم خیلی زود از بین می‌رود.
معاون خدمات شهری و امور اجتماعی شهرداری قم با اشاره به این‌که دیوارهای مهربانی به صورت سازماندهی شده و از سوی شهرداری قم در یکی از مناطق شهرداری به عنوان پایلوت اجرا می‌شود، اظهار داشت: در این اقدام کانکس‌هایی در برخی اماکن قرار داده می‌شود تا مردم لباس‌های بدون استفاده خود را در این مناطق قرار دهند و بعد، اداره کل بهزیستی استان این لباس‌ها و وسایل را سازماندهی کرده و به دست افراد نیازمند خواهد رساند.
سامع، از وضعیت بهداشت این لباس‌ها ابراز نگرانی کرد و گفت: انتقال این لباس‌ها به این نحو ممکن است آلودگی‌هایی را به همراه داشته باشد، به همین دلیل باید این کار خیر را به صورتی اصولی با برنامه و البته با رعایت نکات بهداشتی انجام دهیم که بعدها دچار مشکل نشویم.
به گفته سامع، طرح دیوار مهربانی با شیوه جدید که شهرداری قم به دنبال آن است، احتمالا در منطقه 3 شهرداری به صورت پایلوت با همکاری ادارات کل کمیته امداد و بهزیستی انجام می‌شود.
محل نامناسب دیوارهای مهربانی
سید رسول موسوی‌نژادیان، رئیس سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم هم در این باره با اشاره به این‌که این موضوعات بیشتر مربوط به سازمان زیباسازی شهرداری قم است، گفت: شکل، زیباسازی و ساماندهی دیوارهای مهربانی که برای شهر قم در نظر گرفته شده، مناسب به نظر نمی‌رسید و از طرفی محل این دیوارها همگی در مکان‌های پرتردد انتخاب شده بود. سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم با راه‌اندازی دیوارهای مهربانی با این سبک و سیاق موافق نیست.
موسوی‌نژادیان با اشاره به این‌که سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی قم به دنبال راه اندازی چنین دیوارهایی است، افزود: ما پیشنهاد راه‌اندازی این دیوارها را در شرایط و موقعیت مکانی بهتری تنظیم کرده‌ایم و در اختیار سازمان زیباسازی قرار می‌دهیم تا هم کسانی که وسیله‌ای را روی این دیوارها قرار می‌دهند در فضای عمومی نباشند و هم عزت نفس کسانی که از این وسایل استفاده می‌کنند خدشه‌دار نشود.
وی اظهار داشت: این دیوارها بیشتر در فضایی شکل می‌گیرد که افراد بتوانند در فضای آبرومندانه از این وسایل استفاده کنند و این کار با همکاری 2 سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی و سازمان زیباسازی شهرداری قم شکل می‌گیرد. سعی می‌شود حداقل برای خانواده‌هایی که می‌خواهند از این هدایا استفاده کنند این امکان فراهم شود که کوچه‌ها و محله‌ها و خیابان‌هایی که حداقل تردد را داشته باشند این دیوارها بنا نهاده شوند.
دیوارهای مهربانی همانند همه شهرها و حتی برخی روستاهای کشور در قم متولد شد و جان گرفت اما چندی از عمرشان نگذشته بود که در نطفه خفه شد. صرف نظر از مسائل بهداشتی و رعایت عزت نفس نیازمندان که بسیار مهم بوده و باید مورد توجه قرار بگیرد، این دیوارها حرکتی نمادین بوده که می‌توانست نوری را در برخی از دل‌هایی که تاریک شده و یا خود را به خاموشی زده‌اند روشن کند. این دیوارها بیش از آن‌که به نیازمندان کمک کنند به ما کمک می‌کنند تا از خواب غفلت که سال‌ها به آن گرفتار شده‌ایم بیدار شویم و ببینیم کسانی را که در همین شهر و در اطراف ما زندگی می‌کنند و ما چشم‌هایمان را به روی آنها بسته‌ایم، دیوار مهربانی می‌تواند دری شود که رو به همه نیکی‌ها باز می‌شود. این دیوارها این بار نه مایه انفصال و جدایی بلکه عاملی برای اتصال است و آجرهایش از جنس مهر و نیکی است؛ نیکی‌هایی که از دل مردم شهر ریشه گرفته است.
منبع: همشهری
