باید پذیرفت که صنوف شهری و بنگاه‌های خرد جزئی از توسعه شهری به حساب می‌آیند و مدیران شهری نیز باید خود را در برابر آنها مسئول بدانند.
به گزارش تابناک قم، خسته و کلافه از آشفتگی‌های روزمره و شلوغی‌های بیرون به امید آنکه ساعاتی را به استراحت بپردازد به منزل می‌آید اما ناگهان صدای گوش‌نواز آهنگری و کوبیده شدن پتک بر آهن تفتیده میهمان چند دقیقه‌ای گوش‌هایش می‌شود... این روزها نوای دلخراش آهن‌آلات و تراشکاری‌های بی‌موقع امان از مردم شهر بریده و حتی کوچه‌ها و خیابان‌های محله هم از بی‌نظمی و آلودگی‌های صوتی به ستوه آمده‌اند...
در دنیای کنونی نیازمندی به وجود برخی از مشاغل و فعالیت‌های صنعتی به دلیل تامین برخی از خدمات برای زندگی غیرقابل انکار است و وجود این مشاغل به دلایل متعدد ضروری است اما باید توجه داشته باشیم که آیا هر نوع حرفه و شغلی می‌تواند در محیط شهری استقرار یابد و به تبع خود سلب آرامش را برای شهروندان به دنبال داشته باشد و حیات شهری را با مشکل روبه‌رو سازد؟ امروزه استقرار نادرست برخی از حرفه‌های خدماتی و صنعتی زندگی را برای شهروندان مشکل ساخته و علاوه بر آلودگی و ایجاد مزاحمت برای ساکنان شهرها سبب تخریب فضای بصری شهر نیز شده و در واقع کیفیت شهری را از بین می‌برند از این رو ضروری است که مدیریت شهری فکری برای ساماندهی این گونه حرفه‌ها داشته باشد و برای این مسئله چاره‌اندیشی کند.
رضا عبدالوند از جمله همشهریانی است که در خیابان شهید بهشتی قم ساکن است، وی در گفت‌گو با خبرنگار فارس می‌گوید: وضعیت خیابان‌های محله ما به شدت ناگوار است و وجود صافکاریها و جوشکاری‌ها آسایشی برای ساکنان این منطقه باقی نگذاشته است.
وی با بیان اینکه هوای این منطقه بوی رنگ می‌دهد، گفت: نفس کشیدن در این فضا واقعا سخت است و تمامی این مسائل زندگی ساکنان این گوشه از شهر را با چالش روبه‌رو کرده است.
عبدالوند بیان کرد: در حاشیه زندگی کردن خود مشکلات زیادی به دنبال دارد، که وجود صنایع مزاحم نیز مشکلات ما را چندین برابر و زندگی را برای ما دشوارتر می‌سازد.
حسین لطفی دیگر شهروندی است که در خیابان اراک ساکن است، وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم می‌گوید: وجود تعمیرگاه‌های خودرو در این محدوده امان ما را بریده و ساکنان این گوشه از شهر را به شکوه و ناله دچار ساخته است.
وی بیان کرد: حتی برخی از این تعمیرگاه‌ها بدون توجه به آسایش شهروندان تا نیمه‌های شب به کار خود ادامه داده و با ایجاد آلودگی‌های صوتی آرامش ساکنان را برهم می‌زنند.
وی با حق‌الناس خواندن این مسئله گفت: ضروری است مسئولین برای ساماندهی و استقرار مناسب این حرفه‌ها هرچه سریع تر اقدام کنند و آرامش را برای ساکنین این مناطق فراهم آورند.
در همین زمینه سخنگوی شورای اسلامی شهر قم نیز معتقد است یکی از دلایل رشد این چالش در سطح شهرها فقدان قانون و آئین‌نامه‌های لازم است و عملا مشخص نیست چه ارگانی باید این مشاغل را ساماندهی کند.
نعمت‌الله عواطف رسمتی یکی از دلایل اصلی رشد اینگونه از مشاغل را فقدان فرصت‌های شغلی مناسب و کافی دانست و گفت: اگر قرار است سیمای شهری مناسب و زیبنده‌ای داشته باشیم چاره‌ای نداریم جز اینکه این نوع از مشاغل را متناسب با کارکردهایشان در مناطق ویژه‌ای ساماندهی کنیم.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم حل این معضل را از توان مدیریت شهری به تنهایی خارج دانست و گفت: همه نهادها باید برای این کار بزرگ با هم هماهنگی داشته باشند به ویژه استانداری که تصمیمات آن در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.
مجتبی حدادی کارشناس مسائل شهری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با بیان اینکه مشاغل مزاحم در واقع بر اثر جانمایی غلط ماهیت مزاحم پیدا کرده‌اند، گفت: جالب اینجاست که در معماری شهرهای اسلامی در دوران‌های گذشته هر صنف و شغلی متناسب با ماهیت آن در بخشی از فضای شهری قرار داشته است که به دیگران صدمه وارد نکند.
وی با اشاره به اینکه برای مثال هیچ‌گاه صنف قصاب‌ها در مرکزیت شهر قرار نداشته است، گفت: چون در دوران‌های گذشته این نوع از مشاغل دارای جنبه‌های غیربهداشتی بوده‌اند بنابراین سعی می‌شده است تا از مرکزیت بازار به دور باشند.
حدادی با تاکید بر اینکه در معماری و شهرسازی جدید نیز پروانه‌های بهره‌برداری باید مبتنی بر نوع اصناف صادر شود، گفت: البته پیشنهاداتی نیز وجود دارد که مدیریت شهری برای هر صنف صنعتی موقعیت ویژه‌ای را ایجاد کند و همه این مشاغل را تجمیع کنند.
این کارشناس مسایل شهری نقش این نوع مشاغل را در افزایش ترافیک مورد اشاره قرار داد و گفت: برای مثال اغلب دست‌فروشان و وانت‌بارهای فروش میوه و سبزیجات در حاشیه خیابان‌ها بساط می‌کنند که این موضوع ضمن افزایش بار ترافیکی شهر می‌تواند خطرات جانی نیز برای شهروندان در پی داشته باشد.
رضا منیری از مکانیک‌های خوش‌نام قمی که یک گاراژ بزرگ تعمیرات خودرو در خیابان اراک دارد نیز معتقد است دولت باید فکر چاره‌ای برای حل مشکل مشاغل مزاحم کند. وی به خبرنگار ما می‌گوید: بسیاری از شهروندان دوست دارند که خدمات مکانیکی در نزدیکی محل زندگیشان باشد و به خاطر همین نیز از مغازه‌هایی که در خارج از شهر کار می‌کنند، استقبال چندانی صورت نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه اگر قرار باشد صنف تعمیرکاران خودرو از شهر خارج شوند همه آنها باید این کار را انجام دهند، گفت: البته این کار نیز هزینه سنگینی را به این قشر تحمیل می‌کند که دولت باید آن را تامین کند.
از این رو به طور کلی باید عنوان کرد که هنوز اغلب شهرها و به ویژه کلان‌شهرهای کشور برنامه جامعی برای ساماندهی صنوف و بنگاه‌های خرد و بزرگ شهری ندارند. شهرها در ایران به شدت و به سرعت در حال بزرگ شدن هم از نظر جمعیتی و هم از نظر وسعت شهری هستند. به همین دلیل نیز حتی برخی از مشاغلی که تا چند سال پیش در حاشیه شهرها قرار داشته‌اند به نوعی در مرکزیت شهر قرار گرفته‌اند و آسیب‌های متعددی را به زندگی شهری وارد کرده‌اند.
در ابتدا باید این نکته را مدنظر داشته باشیم که صنوف شهری و بنگاه‌های خرد جزوی از توسعه شهری به حساب می‌آیند و مدیران شهری نیز باید خود را در برابر آنها مسئول بدانند. اما بدون شک این نوع از بنگاه‌ها ضرورتی ندارد که در مرکز شهر فعالیت داشته باشند بلکه بهترین راهکار آن است که این نوع مشاغل با همکاری دستگاه‌های دولتی به خارج از شهر منتقل شود. امروز اغلب شهرهای کشور مناطق ویژه صنعتی دارند که معمولا کارخانه‌های بزرگ در آنجا قرار دارند و این امکان نیز وجود دارد که مناطق ویژه‌ای برای برخی از مشاغل مانند مکانیکی‌ها، صافکاریها، جوشکاری، نجاری و ... در نزدیکی شهر ایجاد کرد تا ضمن تقویت فعالیت آنها سیما و آرامش زندگی شهری نیز به مخاطره نیافتد.
منبع: فارس
