به گزارش تابناک گیلان ، پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان گفت: یافته های جدید پژوهشگران نشان می دهد که ذرات گرد و غبار بیش از آنچه تصور می شد برای سلامت عمومی خطرناک است به طوریکه نتیجه تحقیقات دانشگاه نیویورک نشان داد که تماس طولانی با ذرات گرد و غبار عامل مهمی در ایجاد بیماری هایی چون سرطان ریه و بیماری های قلبی محسوب می شود.
علی شریفی پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان، با بررسی اثرات گرد و غبار اظهار کرد: گرد و غبار یک فرایند طبیعی در مناطق بیابانی و صحراهاست که در اثر عملکرد بادهای قوی بر سطح خاک رخ داده و سبب معلق شدن ذرات ریز خاک در فضای نزدیک سطح زمین می شود.
وی ادامه داد: در سال های اخیر، تاثیر عوامل طبیعی همانند خشکسالی های مداوم، کاهش بارندگی و رطوبت نسبی محیط به همراه تشدید فاکتورهای محیطی نظیر استفاده بی رویه از منابع آبی مناطق بیابانی، از بین رفتن نیزارها و وقوع جنگ موجب خشک شدن تالاب ها و دریاچه های بیابان های شرق عراق و عرصه های جنوبی کشورمان و تنک شدن و یا از بین رفتن کامل پوشش گیاهی در این مناطق شده است.
شریفی اضافه کرد: نتیجه چنین وقایعی گسترش شدید گرد و غبار که به نام ریزگردها معروف هستند، در بخش های غربی، جنوب غربی و مرکزی ایران بوده و توانسته در کوتاه مدت اثرات نامطلوبی بر محیط زیست، اقتصاد و سلامت ساکنین 17 استان کشور به ویژه شهرهای مرزی همانند اهواز و کرمانشاه بر جای گذارد.
وی با بیان اینکه هوا، آب و خاک به عنوان سه فاکتور اصلی سازنده محیط زیست پیرامون ما، به دلیل اهمیتی که در حیات موجودات زنده به ویژه انسان دارند، همواره مورد توجه بوده و بررسی مخاطرات و آلودگی های پدیده آمده در آن ها جایگاه خاصی در مطالعات و تحقیقات دانشمندان و پژوهشگران داشته است، گفت: در دهه های اخیر به دنبال توسعه شهرها و گسترش و پیشرفت تکنولوژی در دنیای صنعتی و تغییرات شدید اقلیمی و وقوع خشکسالی های پی در پی و طولانی مدت، آلودگی هوا روند رو به رشد را طی کرده و یکی از همراهان دائمی جوامع بشری شده است.
این پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان ادامه داد: آلودگی هوا به معنای مخلوط شدن هوا با گازها، قطرات و ذراتی است که کیفیت هوا را تغییر می دهند، یکی از آلودگی های هوا که در سال های اخیر گاهی در مناطق غرب، جنوب غربی و اخیرا مرکز ایران شاهد آن بوده ایم، پدیده گرد و غبار یا به بیان درست تر طوفان گرد و غبار است.
شریفی اضافه کرد: این پدیده که در اثر تغییرات آب و هوایی به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی در مناطق صحرایی اکثر کشورهای دنیا مانند عراق، عربستان، ایران، پاکستان و ... در فصول گرم سال رخ می هد و از آن به عنوان یک فرایند طبیعی جغرافیایی می توان نام برد، در چند سال اخیر در اثر گسترش بیابانها و فعالیت های انسانی که سبب خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها و جابجایی توده عظیمی از خاک دانه ریز در کشور عراق، سوریه و عربستان شده و به صورت جبهه عظیمی از گرد و غبار باعث آلودگی شدید هوا در مناطق گسترده ای از ایران شده است.
وی تصریح کرد: پدیده ریزگرد تا چند سال پیش ویژه روزهای فروردین ماه و استان های مرزی کشور بود، اکنون به هشت ماه از سال راه پیدا کرده و با دامن گستردن به سراغ همه استانهای کشور رفته است.
شریفی با اشاره به علل و نحوه پیدایش گرد و غبار گفت: بررسی فرایند گرد و غبار در ایران نشان می دهد که در کنار عوامل طبیعی به وجود آورنده توده گرد و غبار، فاکتورهای محیطی نیز در بروز این پدیده مخاطره آمیز و پایداری و تداوم طولانی آن دخیل هستند.
وی ادامه داد: وجود مناطق بیابانی با پوشش گیاهی تنک و بارندگی کم از مشخصه های اصلی سرزمین های واقع در عرض های پایین جغرافیایی است که موجب ایجاد شرایط آب و هوای بسیار گرم و خشک در این مناطق و پیدایش بادهای موسمی در فصول گرم سال می شود. این بادها که در اثر اختلاف فشار و اختلاف شدید دمای شب و روز مناطق بیابانی و صحراها به وجود می آیند، می توانند ذرات حاصل از فرسایش بادی خاک را از سطح زمین بلند کرده و به حالت معلق درآورند.
این پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان با بیان اینکه تاثیر جریانهای هوایی موجب می شود تا این ذرات معلق در هوا به حرکت درآمده و طوفان های شن و گرد و غبار در مناطق صحرایی و حواشی آنها ایجاد گردد، گفت: به همراه خشک شدن منابع آبی موجود، پوشش گیاهی و نیزارهای این مناطق نیز در پی خشکسالی های پی در پی، استفاده احشام و از همه مهمتر عوارض ناشی از جنگ عراق و آمریکا تقریبا به طور کامل از بین رفته است و بدین ترتیب ذرات بستر دریاچه ها و تالاب ها که بسیار ریز (در حد رس) هستند، به راحتی در مسیر حرکت بادهای قوی موسمی عراق به نام باد شمال قرار گرفته و به حالت معلق درآمده اند.
وی به تاثیر گرد و غبار بر محیط زیست و سلامت انسان اشاره کرد و گفت: یافته های جدید پژوهشگران نشان می دهد که ذرات گرد و غبار بیش از آنچه تصور می شد برای سلامت عمومی خطرناک است به طوریکه نتیجه تحقیقات دانشگاه نیویورک نشان داد که تماس طولانی با ذرات گرد و غبار عامل مهمی در ایجاد بیماری هایی چون سرطان ریه و بیماری های قلبی محسوب می شود.
وی افزود: تنفس این هوای آلوده باعث نفوذ این هوا به داخل کیسه های هوایی شده که بی نظمی در ضربان قلب و حملات شدید قلبی و مشکلات تنفسی و سر دردهای شدید و ضعف در بینایی و بیماری های پوستی را منجر می شود چرا که این ذرات فقط حاوی ذرات شن و ماسه نیستند بلکه عناصر فلزات قلیایی نیز در آنها در حین عبور از مناطق صنعتی دیده می شود خصوصا گرد و غبارهای اتفاق افتاده در ایران که احتمال رادیواکتیویته بودنشان نیز به دلیل عبور از مناطق جنگی آلوده به مواد شیمیایی وجود دارند اما هنوز در این زمینه گزارشی رسمی نشده است.
شریفی به بیان چند نکته جهت مقابله با هوای آلوده، گرد و خاک پرداخت و خاطرنشان کرد: شهروندانی که دچار حساسیت های راههای تنفسی و به طور مشخص بیماری آسم و بیماری های مزمن ریه که در اثر مصرف سیگار، قلیان و مواد تنباکویی ایجاد می شود هستند بهتر است اگر از کولرهای گازی استفاده کنند و فیلترهای کولرها را شسته تا این فیلترها بتوانند بیشتر در مقابل گرد و خاک محافظت کنند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین باید برای کاهش اثرات این پدیده راههای ورود هوا را به داخل محیط زندگی مسدود کرد تا هوای درون محیط به گردش درآمده و گرد و خاک کمتری به سیستم تنفسی وارد شود.