مهدی مکارمی
روزهاي گرم تابستان به پايان مي رسند و با آغاز پاييز، جشن آغاز سال تحصيلي برگزار مي شود. اين روزهاي پاياني، روزهاي پرتلاطم مديريتي هم بوده است و گفته ها و شنيده ها از تغييرات مديريتي در آموزش و پرورش شهرستانها زير سايه طرح استيضاح وزير حکايت دارد. از تبعات سياسي و اجتماعي اينگونه تغييرات ناهمخوان با مشي دولت تدبير و اميد که بگذريم، اثرات منفي تغييرات تحت فشارهاي سياسي بر وضعيت آموزشي فرزندان خوزستان را نمي توانيم کتمان کنيم. اين فشارها البته هميشه و در همه استانها بوده است و آموزش و پرورش بخاطر وجود قشر نخبه و جريان ساز در تحولات سياسي و اجتماعي کشور بيش از ديگر دستگاههاي اداري مورد توجه گروهها و جريانات سياسي بوده و نمايندگان نيز در رقابت هاي محلي خود روي آن حساب ويژه اي باز مي کنند.
فشار سياسي افراد و گروهها بر مسئولان آموزش و پرورش ضمن آنکه باعث مي شود وقت و انرژي مديران بجاي برنامه ريزي بهبود وضعيت آموزشي دانش آموزان، صرف تنظيم ارتباطات سياسي و کاهش فشارها شود، دست مديران را در انتخاب نيروها بر اساس شاخص هاي شايسته سالاري مي بندد.
اين وضعيت که سنت ناميمون بجامانده از گذشته است در دوره هاي مختلف با فراز و فرودهايي روبرو بوده و شدت و غلظت تغييرات متاثر از اينگونه فشارها، متفاوت بوده است.
بايد پذيرفت که آموزش و پرورش زيرساخت و رکن اساسي توسعه کشور به شمار مي آيد و رشد و توسعه کشور در زمينه هاي مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي و...وابسته به رشد کمي و کيفي شاخص هاي آموزش و پرورش است.
بهبود شاخص هاي آموزش و پرورش، نه تنها نيروي انساني را از حيث علم اندوزي بارور مي کند بلکه باعث تربيت شهرونداني آگاه به حقوق و تکاليف شهروندي مي شود و توسعه اجتماعي و فرهنگي را هم رقم مي زند.
با اين وجود استان خوزستان، در دو دهه گذشته فراز و فرودهاي بسياري را تجربه کرده است و در سال هاي اخير شاهد افت شاخص هاي آموزشي و سقوط چند پله اي خوزستان در رده بندي استان هاي کشور بوده ايم که البته ميراثي بجامانده از دولت سابق است و همچنان تغيير عمده اي نکرده است.
ترديدي نيست که اين موضوع علل مختلفي دارد و نمي توان همه آنها را به عواملي مانند تغييرات در نظام آموزشي کشور و برخي مشکلات آموزش و پرورش که در ميان همه استانها مشترک است، ربط داد. ضمن آنکه مشکلات ناشي از جنگ تحميلي که باعث عقب افتادگي هاي بسياري شد هم به تنهايي پاسخ خوبي به اين وضعيت نامناسب نخواهد بود چراکه در سال هاي پس از جنگ، در برخي دوره ها رتبه هايي بسيار بهتر در کارنامه خوزستان ثبت شده است.
به نظر مي رسد برخي تغييرات مديريتي، کمبود نيروي انساني، مشکل زبان در برخي مناطق استان و عدم اجرايي شدن موضوع آموزش دوزبانه(فارسي و زبان مادري)، مشکلات مالي و نبود برنامه ريزي و استراتژي هدفمند از جمله مهمترين علل وضعيت نامناسب آموزش و پرورش خوزستان در يکدهه اخير است.
گرچه اخيرا برنامه هايي از سوي مسئولان آموزش و پرورش استان اعلام شده که در صورت وجود اراده و اهتمام جدي براي اجرايي شدن آنها مي توان به بهبود وضعيت اميدوار بود اما لازم به نظر مي رسد هم نمايندگان مردم در مجلس مي بايست استقلال مديريت آموزش و پرورش را خدشه دار نکنند و اجازه انتصاب نيروهاي توانمند، شايسته و البته همسو با دولت را براي تغيير وضع موجود بدهند و هم مديريت آموزش و پرورش، خطوط قرمزي را براي حفظ حريم مديريتي خود قائل باشند و تنظيم ارتباطات سياسي را به قيمت آسيب به پيکره نظام مديريتي در اين سازمان مهم دنبال نکند.
بديهي است مديراني که بدون داشتن شايستگي هاي لازم(نسبت به همکاران ديگرشان) و صرفا بر اساس سفارش و يا فشار سياسي نمايندگان منصوب شوند نسبت به عملکرد خود هم چندان پاسخگو نخواهند بود.
بر همين اساس است که حتي در صورت نياز براي همراه کردن جريانات سياسي و نمايندگان، ملاک ها و شاخص هايي چون؛ تجربه موفق، توانايي و همسويي با دولت بعنوان شرط انتصاب نيروها تعيين بشود تا هم شاهد انتصاب نيروهاي توانمند در اين عرصه باشيم و هم مديراني همسو با دولت که به اجرا و پياده سازي رويکردها و برنامه هاي دولت در اين حوزه ها باور داشته باشند روي کار بيايند.
از سوي ديگر تدوين سندهاي توسعه اي در راستاي سندهاي بالادستي آموزش و پرورش و تعيين شاخص هاي ارزيابي، ضرورت دارد و مديريت ارشد استان نيز مي بايست تحولات کمي و کيفي در اين عرصه را با حساسيت و جديت دنبال کند و البته تغيير و بهبود وضع موجود هم با موعظه و سخنراني و کرنش کردن حاصل نخواهد شد همچنان که برخورد نمايشي استاندار سابق در تلويزيون دردي از آموزش و پرورش استان دوا نکرد. بهبود وضعيت در اين حوزه، عزم و اراده همگاني، تشريک مشاعي و همراهي نمايندگان و مسئولان و حمايت مديريت ارشد استان را مي طلبد.
منبع: تابناک
