محمدرضا مکوندی
بذنبال افزایش چشمیگیر نرخ رشد جمعیت دردهه اول انقلاب و کمبود مراکز
تحصیلات عالیه توسعه و گسترش این مراکز اعم از دولتی؛ دانشگاههای آزاد؛
و....بسرعت رشد کمی فراوانی یافت تا به نحوی که روزگاری که فقط در مراکز
استانها ویاد حداکثر یکی دو شهر در هراستان دانشگاه وچود داشته است به لطف
این توسعه کمی فراوان بدون چشم انداز و افق دهه های بعدی در کلیه شهرهای
دور و نزدیک مرکز آموزش عالی اعم از دولتی ؛شبانه ,پیام نور و مخصوصا آزاد
بسرعت یکی بعد از دیگری افتتاح گردیدند.
بدنبال منفی شدن نرخ رشد جمعیت از دوران دولت سازندگی بعلت سیاستهای کنترل جمعیت و مولفه های منفی موثر تاثیر گذار بر کاهش انگیزه خانوارهای ایرانی همچون تورم و گرانی اکنون آهنگ رشد جمعیت به رغم تبلیغات فراوان به علت مشکلات معیشتی به نوایی بی حال بدل شده است. این درحالی است که در سالهای اخیربعلت نبود متقاضی ورود به دانشگاهها بسیاری از رشته های تحصیلی عملا تعطیل و رشته های فراوانی نیز با حداقل دانشجو به حیات رو به موت خود ادامه می دهند. و دهها هزار صندلی دانشجویی درهرسال تحصیلی با روندی رو به رشد خالی می مانند.
سالانه بیش از 150 هزار فارغ التحصیل از مراکز آموزش عالی با اتمام دوران تحصیل به دنبال کار بوده درحالی که در خوشبینانه ترین حالت تنها شاید بیست درصد ازاین تعداد دانش آموختگان دانشگاهها بتوانند درشرایط فعلی برای خود کاری عرچند عموما نامرتبط با رشته تحصیلی پیدا کنند.
اکنون بسیاری از دانشگاهها علیرغم امکانات مناسب هیات علمی وصندلی دانشجویی و نیروی اداری و ساختمان های فراوان که هزینه های جاری فراوانی را در مجموع طلب می کنند بعلت خالی ماندن صندلی های دانشجویی بعنوان دانشگاههای زیان ده شناخته شده اند و ادامه این روند مشکلات فراوانی را برای فعالیت این دانشگاه ها بعلت ناتوانی در پرداخت هزینه های خود ایجاد می کند.
سیاست فعلی برخی دانشگاهها مثل دانشگاه آزاد برای خروج از بحران کمبود دانشجو روی آوری به گشودن درب های آموزش عالی در مقاطع ارشد و دکترا و در دانشگاههای دولتی تسهیل شرایط در پردیس ها می باشد اما این سیاست نیز دوام چندانی نخواهد داشت؛ چرا که با خروج انبوه فارغ التحصیلان مقطع آموزش عالی بحران جدیدی در آینده نزدیک در زمینه فارغ التحصیلان بیکار با مدارج عالیه بروز خواهد کرد که علیرغم تحمیل هزینه های فراوان به اقتصاد ناتوان عمده خانوارها همچنان بیکار خواهند بود و نباید تعجب کرد و البته تاسف فراوان که چندی پیش با چوپانی دقایقی هم صحبت شدم که پی بردم این چوپان عزیز فوق لیسانس مدیریت دارد!
باز کردن درب پذیرش دانشجو در مقاطع ارشد و دکتری اگرچه درآمد زایی کوتاه مدت به دانشگاهها اعم از پردیس های دولتی و دانشگاههای آزاد را بدنبال دارد اما منطبق با نیازهای جامعه نیست و راهکار مناسب جهت ادامه فعالیت صدها دانشگاه مختلف در کشور ما بحساب نمی آید.
در این خصوص پیشنهاد نگارنده این مهم است که با تدوین بسته ای چشم انداز روند فعالیت دانشگاهها به سمت تولید دانش اقتصادی و درآمد زا با شناخت نیازهای جامعه مورد استقرار واحد دانشگاهی باشد. همانطور که دراقتصاد مقاومتی استفاده حداکثری از منابع مادی ومعنوی جامعه مطرح است بهتر است واحدهای دانشگاهی با راه اندازی واحد های تولید دانش تجاری به تعبیری دیگر تجاری سازی رشته های خود درآمدزایی نمایند مثلا دانشگاههایی که دارای رشته های کشاورزی مختلف هستند نسبت به توسعه وسیع فعالیتهای کشورزی ؛دامپروری و آبزی پروری با حمایت استانداریها و دستگاههای مربوطه اقدام نمایند.
مراکز آموزش عالی دارای رشته های الکترونیک و صنعتی و....دراین زمینه دانش خود را تجاری نمایند و همینطور کلیه دانشگاهها با عقد قرارداد با شهرداری ها ودیگر موسسات در زمینه توسعه فضای سبز, مبلمان شهری و آموزش نیروی انسانی و.... اقدام نمایند.
بدیهی است ادامه حیات دانشگاهها راه حلش گشودن درب تحصیلات تکمیلی به روی داطلبان دانش آموخته فاقد مهارت نیست.
بلکه سمت سوی حرکت دانشگاهها اکنون برای سهیم شدن دراقتصاد کشوربا فراهم آوردن تمهیدات لازم حرکت جدی به سمت تجاری سازی فعالیت با هدف در آمد زایی و کاهش نیازهای جامعه و خودکفایی در سطح کلان است.
بدنبال منفی شدن نرخ رشد جمعیت از دوران دولت سازندگی بعلت سیاستهای کنترل جمعیت و مولفه های منفی موثر تاثیر گذار بر کاهش انگیزه خانوارهای ایرانی همچون تورم و گرانی اکنون آهنگ رشد جمعیت به رغم تبلیغات فراوان به علت مشکلات معیشتی به نوایی بی حال بدل شده است. این درحالی است که در سالهای اخیربعلت نبود متقاضی ورود به دانشگاهها بسیاری از رشته های تحصیلی عملا تعطیل و رشته های فراوانی نیز با حداقل دانشجو به حیات رو به موت خود ادامه می دهند. و دهها هزار صندلی دانشجویی درهرسال تحصیلی با روندی رو به رشد خالی می مانند.
سالانه بیش از 150 هزار فارغ التحصیل از مراکز آموزش عالی با اتمام دوران تحصیل به دنبال کار بوده درحالی که در خوشبینانه ترین حالت تنها شاید بیست درصد ازاین تعداد دانش آموختگان دانشگاهها بتوانند درشرایط فعلی برای خود کاری عرچند عموما نامرتبط با رشته تحصیلی پیدا کنند.
اکنون بسیاری از دانشگاهها علیرغم امکانات مناسب هیات علمی وصندلی دانشجویی و نیروی اداری و ساختمان های فراوان که هزینه های جاری فراوانی را در مجموع طلب می کنند بعلت خالی ماندن صندلی های دانشجویی بعنوان دانشگاههای زیان ده شناخته شده اند و ادامه این روند مشکلات فراوانی را برای فعالیت این دانشگاه ها بعلت ناتوانی در پرداخت هزینه های خود ایجاد می کند.
سیاست فعلی برخی دانشگاهها مثل دانشگاه آزاد برای خروج از بحران کمبود دانشجو روی آوری به گشودن درب های آموزش عالی در مقاطع ارشد و دکترا و در دانشگاههای دولتی تسهیل شرایط در پردیس ها می باشد اما این سیاست نیز دوام چندانی نخواهد داشت؛ چرا که با خروج انبوه فارغ التحصیلان مقطع آموزش عالی بحران جدیدی در آینده نزدیک در زمینه فارغ التحصیلان بیکار با مدارج عالیه بروز خواهد کرد که علیرغم تحمیل هزینه های فراوان به اقتصاد ناتوان عمده خانوارها همچنان بیکار خواهند بود و نباید تعجب کرد و البته تاسف فراوان که چندی پیش با چوپانی دقایقی هم صحبت شدم که پی بردم این چوپان عزیز فوق لیسانس مدیریت دارد!
باز کردن درب پذیرش دانشجو در مقاطع ارشد و دکتری اگرچه درآمد زایی کوتاه مدت به دانشگاهها اعم از پردیس های دولتی و دانشگاههای آزاد را بدنبال دارد اما منطبق با نیازهای جامعه نیست و راهکار مناسب جهت ادامه فعالیت صدها دانشگاه مختلف در کشور ما بحساب نمی آید.
در این خصوص پیشنهاد نگارنده این مهم است که با تدوین بسته ای چشم انداز روند فعالیت دانشگاهها به سمت تولید دانش اقتصادی و درآمد زا با شناخت نیازهای جامعه مورد استقرار واحد دانشگاهی باشد. همانطور که دراقتصاد مقاومتی استفاده حداکثری از منابع مادی ومعنوی جامعه مطرح است بهتر است واحدهای دانشگاهی با راه اندازی واحد های تولید دانش تجاری به تعبیری دیگر تجاری سازی رشته های خود درآمدزایی نمایند مثلا دانشگاههایی که دارای رشته های کشاورزی مختلف هستند نسبت به توسعه وسیع فعالیتهای کشورزی ؛دامپروری و آبزی پروری با حمایت استانداریها و دستگاههای مربوطه اقدام نمایند.
مراکز آموزش عالی دارای رشته های الکترونیک و صنعتی و....دراین زمینه دانش خود را تجاری نمایند و همینطور کلیه دانشگاهها با عقد قرارداد با شهرداری ها ودیگر موسسات در زمینه توسعه فضای سبز, مبلمان شهری و آموزش نیروی انسانی و.... اقدام نمایند.
بدیهی است ادامه حیات دانشگاهها راه حلش گشودن درب تحصیلات تکمیلی به روی داطلبان دانش آموخته فاقد مهارت نیست.
بلکه سمت سوی حرکت دانشگاهها اکنون برای سهیم شدن دراقتصاد کشوربا فراهم آوردن تمهیدات لازم حرکت جدی به سمت تجاری سازی فعالیت با هدف در آمد زایی و کاهش نیازهای جامعه و خودکفایی در سطح کلان است.
منبع: تابناک
