به گزارش تابناک یزد،به باور کارشناسان عوامل متعددی بر توسعه گردشگری ایران اثرگذارند.
چندی پیش کمیسیون سرمایهگذاری اتاق بازرگانی ایران در گزارشی که به
چالشهای سرمایهگذاری در گردشگری کشور میپرداخت، برخی از این عوامل را
برشمرده است. براساس این گزارش، مدیریت، تبليغات و اطلاع‌رسانی، امنيت،
ارتباطات، آموزش، تبليغات الکترونيکی و عوامل و شرایط محيط طبيعی هفت عاملی
هستند که در توسعه توریسم دخیلند.
این گزارش
درباره نقش مدیریت در توسعه گردشگری تصریح کرده است: «در گردشگری مدیریت
بخش دولتی و خصوصی مکمل یکدیگر هستند و نبود یکی از آنها باعث ناکارآمدی
وجود دیگری ميشود. بنابراین باید بخش دولتی و بخش خصوصی هر یک در جایگاه
خود قرار گيرند تا شاهد رشد و شکوفایی این صنعت باشيم. در همین حال، بخش
دولتی با ایجاد زیرساختها ميتواند نقش اساسی در توسعه این صنعت داشته
باشد. یکی از مهم‌ترین وظایف بخش دولتی، مدیریت کلان و تعيين سياست‌های کلی
در این صنعت است. این بخش باید با مطالعه پتانسيل‌های موجود، نقشه و طرح
جامع گردشگری را برای کشور تدوین و با تخصيص بودجه زیرساخت‌های لازم را
برای سرمایهگذاری بخش خصوصی مهیا کند.»
این گزارش همچنین با
تاکید بر نقش امنيت، خاطرنشان کرده است: «ميان گردشگری، ثبات، توسعه و
امنيت رابطهای تعریف شده وجود دارد؛ چرا که توسعه زیرساخت‌های گردشگری تا
حدود زیادی به سایر فعاليت‌های جاری و عمرانی یک منطقه، عوامل حمایتکننده،
قوانين و مقررات، اطلاع‌رسانی، هماهنگی سازمان‌های مرتبط و گسترش حمل و
نقل در امور جهانگردی وابسته است و هرگونه بروز ناامنی و به‌کارگيری خشونت
در سطوح مختلف زیان‌های جبران ناپذیری به این صنعت وارد میسازد.» گزارش
کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران درباره نقش ارتباطات نیز تصریح کرده است:
«امروزه صنعت گردشگری بر پایه نظام ارتباطی استوار و پابرجاست؛ ارتباطات
مواصلاتی، ارتباطات مخابراتی، ارتباطات اجتماعی و زیر مجموعه آن ارتباطات
انسانی.
انعطافپذیری ارتباطات اجتماعی و جوامع را
باید به‌عنوان یکی از پایه‌های توسعه دانست؛ زیرا میدانيم بسياری از
رفتارهای توریست‌های خارجی ممکن است با هنجارها و ارزش‌های اسلامی حاکم بر
کشور همخوانی نداشته باشد و در اینجا ضرورت پذیرش انعطاف و نهادینه کردن
این دیدگاه بين جوامعی که گردشگران به آنها میروند از یکسو و از طرف دیگر
سرویسدهندگان خدمات توریستی اعم از نهادهای دولتی و خصوصی میتواند در
پيشبرد اهداف و توسعه صنعت جهانگردی موثر افتد.»
آموزش از
دیگر عوامل اثرگذار در توسعه گردشگری ایران عنوان می‌شود. بر این اساس،
نكته بسيار مهم در طرحریزی برنامه، توجه به بخش پرورش نيروی انسانی متخصص و
اهمیت ویژه آن است؛ به نحویكه در اولين فاز اجرای این طرح به نحوی
برنامهریزی شود كه برای ١۵ ساله آینده از لحاظ تامين نيروی انسانی متخصص و
ماهر در حوزه گردشگری اقدامات لازم انجام شده باشد. براساس گزارش اتاق
ایران، تا به حال آموزشها بر اساس ذهنیات انجام میگرفته است، نه بر اساس
استانداردهای آموزشی؛ به این سبب در برنامهریزی جدید كوشش شده كه هم از
لحاظ كيفيت و هم از نظر كميت، استانداردهای بينالمللی لحاظ شود. یكی از
راه‌های اجرای این امر توقف انحصار آموزش دولتی و اختصاص آن به بخش‌های
خصوصی است؛ بهطوریکه دولت تنها جنبه نظارتی و حمایتی داشته باشد.
تبليغات
الکترونيکی نیز دیگر عامل موثر در توسعه گردشگری به شمار میآید. گزارش
مذکور در این زمینه خاطرنشان کرده است: «وبلاگها نمونهای از تبليغات
الکترونيکی هستند که منابع اطلاعاتی بسيار مهمی برای گردشگری بينالمللی با
هدف دریافت پیشنهادها و توصیههای مورد نياز برای سفر ارائه میدهند.
شواهد نشان می‌دهد مسوولان گردشگری و سازمان‌های مدیریتی مقاصد، باید توجه
خاصی به وبلاگهای اینترنتی داشته باشند. محققان با بررسی بازارهای
اینترنتی رایگان سبب توسعه گردشگری و حفاظت از ارتباطات غيررسمی با توجه به
نياز گردشگران میشوند. در واقع ابزار تبليغاتي در اينترنت بسيار هستند.
اما
عوامل و شرایط محيط طبيعی آخرین عامل ذکر شده در گزارش اتاق ایران است.
مطالعات انجامشده گویای این مطلب است که عوامل و شرایط محيط طبيعی سهم
برجستهای در توسعه توریسم و جهانگردی ایفا میکند. این عوامل که در
شکل‌گيری و در توسعه توریسم نقش اساسی را بر عهده دارند عبارت است از: آب و
هوای مطلوب، مناطق کوهستانی، غارهای طبيعی، تنوع ناهمواری و نواحی یيلاقی،
سواحل، دریاها و دریاچه‌ها و جزایر توریستی، رودخانه‌های بزرگ، چشمه‌های
آب‌های معدنی و منابع لجن درمانی مناطق بيابانی و نواحی جنگلی و پارک‌های
حفاظت شده حيات وحش، زیبایی پوشش گیاهی و.... این گزارش در پایان تاکید
کرده است که گسترش حمل و نقل، فراهم آوردن امکانات رفاهی برای گردشگران
مانند هتل، رستوران، سرویس‌های بهداشتی و نمایشگاه و مراکز درمانی و غيره
از جمله عوامل و شرایطی هستند که در توسعه این صنعت نقش بسزایی داشته اند.