به گزارش تابناک از هرمزگان علی عامری سیاهویی کارشناس ارشد حقوق عمومی در یادداشتی نوشت: تاب آوری در فرهنگ لغات، توانایی بازیابی، بهبود سریع، تغییر، شناوری، کشسانی و همچنین خاصیت فنری و ارتجاعی ترجمه شده است. واژه تاب آوری اغلب به مفهوم «بازگشت به گذشته» مورد استفاده قرار میگیرد. این اصطلاح در اوایل قرن 17 از ریشه لاتین «resilio» به معنی «جهش به عقب» وارد زبان انگلیسی شد. در دهه 2000 مفهوم تاب آوری به طور گسترده در شاخه کاهش خطرپذیری سوانح طبیعی به کار گرفته شد. مفهوم تاب آوری بیشتر در برخورد با ناشناخته‌ها و عدم قطعیتها به کار برده میشود. تاب آوری قدرت گروهها و جوامع برای انطباق با فشارهای خارجی و تخریب هایی است که در نتیجه ی تغییرات اجتماعی، سیاسی و…به وجود می آید. اما تاب آوری شهری توانایی سیستمهای شهری برای پاسخگویی به تنش ناشی از سوانح و بازسازی سریع پس از آن تعریف میشود. این توانایی، ظرفیت و شرایط ذاتی سیستم را شامل میشود و جذب اثرات بحران و کنار آمدن با بلایا را تسهیل میکند. سیستمها و جوامع شهری باید قادر به مقاومت در برابر استرس و زنده ماندن، انطباق و برگشت به حالت اولیه قبل از بحران و بلایا باشند. ظرفیت و توانایی برای انجام این کار را تاب آوری شهری گویند. طبق تعریف UN-Habitat تاب اوری شهری ظرفیت سیستم شهری در جذب و بهبود سریع بعد از بحران است.امروزه جهان در حال تجربه کردن بحران های مختلف به صورت همزمان است. بحران های محیط زیستی ترافیکی، اجتماعی و ... که تصمیم گیران حوزه شهری را مجبور می کنند که به صورت اضطرای در بسیاری از این معضلات و موضوعات پیچیده ورود جدی داشته و نسبت به حل آن اقدامات لازم را انجام دهند. اینکه شهر بتواند بهترین راهکار را در کمترین زمان ممکن برای رویارویی با معضل به وجود آمده داشته باشد، همان تاب‌آوری در برابر نارسایی‌ها است.افزایش تاب آوری در مواجهه با بحران های به وجود آمده برای زندگی شهری،مهم ترین راهکار است و در حال حاضر بشر در بررسی های خود به این جمع بندی رسیده که باید تاب آوری خود را برای مقابله با تغییرات اقلیمی و بحران های ناشی از آن افزایش دهد. در واقع موضوع تاب آوری بازگشت به جریان زندگی است و اینکه چگونه می توان بعد از بروز تغییرات اقلیمی و ایجاد سکونت گاه های جدید که هیچ گونه ارتباط مشخص و سازمان یافته ای با سکونتگاه های با سابقه ندارند بر مشکلات و بحران های جدید غلبه کرد.زیرا
که حلقه مفقوده زندگی شهری امروز، تاب آوری است و می توان این حلقه مفقوده را در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مطرح و راهکارهای مختلفی را برای آن طراحی و تعریف کرد.
ضرورت استفاده از ابزارهای مشارکتی، ظرفیت های جامعه مدنی و خودآگاهی های فردی، به منظور افزایش تاب آوری در برابر مشکلات احتمالی در سکونت گاه های غیررسمی اهمیت زیادی دارد چرا که
تاب آوری مفهوم جدیدی در طراحی شهری است که رویکرد اصلی آن طراحی با آسیب پذیری کمتر و انعطاف پذیری بیشتر برای شهر ها در برابر تنش ها و حوادث است به گونه ای که یک شهر تاب آور، شهری آماده است که در مواقع اضطراری به سرعت به شرایط جدید پاسخ داده و با کمترین آسیب به کار خود ادامه می دهد.به زبان ساده تاب آوری شهری به مجموعه اقداماتی گفته می شود که سیستم، جامعه، فرد و خانواده و غیره بتوانند چالش ها و تنش های حاصله بر سیستم را مهار و مدیریت کنند و ضمن جلوگیری از ضرر و زیان حداکثری آن را به حداقل ممکن کاهش دهند در این فرایند ترمیم، بازسازی و بازنده سازی آنچه که تحت تاثیر قرار گرفته الزامی است. متاسفانه با وجود اهمیت آن مدیریت شهری زیاد در شناساندن و اهمیت به آن قوی عمل نکرده اند و بعضا در هنگام وقوع حوادث شهرها خسارات بیشتری را متحمل می شوند. شهرداریها نقشی کلیدی در جامعه بازی میکند و مسئولیت نگهداری و توسعه زیر ساخت ها را برعهده داشته و خدمات اساسی و ضروری را برای جامعه فراهم می کنند. توانایی شهرداری ها نقش اساسی در تداوم عملکرد در زمان مواجه با بحران ها، تاثیر قابل توجهی بر مدت زمانی رفع بحران ها دارد و در صورت تداوم تاب‌آوری شهرداری ها در برابر چالش ها و بحران ها جوامع نیز توان مقاومت در مقابل بحران ها را خواهند داشت لذا تاب آوری شهرداری ها در برابر چالش ها و بحران ها امری حیاتی است و این تاب‌آوری موجب تضمین بقای خود و جامعه خواهند شد. امروزه مهمترین محدودیت برای حل مسایل روز افزون شهری هزینه های سنگین خدمات و ناکارآمدی خدمات رسانی بویژه درکشورهای در حال توسعه است. فقدان منابع پایدار و مستمر، همچنین نبود نظام کارآمد مدیریت و برنامه ریزی هزینه است که در نهایت به عدم موفقیت چشم اندازهای پیش بینی شده شهری و نارضایتی شهروندان منتهی میشود. در این راستا بررسی های بیشتر جهت پایداری درآمد و ایجاد کیفیت مناسب زندگی برای شهروندان، همچنین نگاه نو به منابع درآمدی پایدار در شهرداری ها، متضمن آینده روشن برای شهرها جهت توسعه وتحقق شهری ایده آل است. در واقع برای رسیدن به یک شهر تاب آور نمی توان توسعه شهری را فقط به معماران و مهندسان سپرد و باید اقشار دیگر جامعه از جمله اقتصاددانان، جامعه شناسان و پزشکان و ... را که در زندگی شهری نقش های مهمی ایفا می کنند، در این فرآیند باید حضور داشته باشند. اهمیت نقش شهرسازان، معماران و مهندسان بر هیچ کس پوشیده نیست و نباید نقش این افراد در شهرسازی کاهش پیدا کند اما باید دیگر متخصصان نیز در کنار آنها برای ایجاد شهرهایی زیبا وتاب آور حضور داشته باشند. مشکلات شهری و عدم تاب آوری منحصر به کشور ایران نیست و باید برنامه های توسعه و تاب آوری شهری با تمرکز بر مسائل و مشکلات در شهرهای ایران پیش برود. البته توجه به نمونه هایی از دیگر کشورها نیز می تواند به ایجاد دیدگاه درستی در این زمینه کمک کند.لزوم ایجاد فضا برای ایفای نقش جوانان در حوزه های شهری مهم میباشد اختلاف نسل ها و نبود درک مشترک بین نسل های مختلف موجب بروز برخی مشکلات شده است و باید به درک مشترک بین نسل های مختلف دست یابیم تا مسائل شهری را با مدیریت بهتری پیش ببریم.در پایان ذکر
این نکته ضروريست که شهرها و مناطق شهری، نماینده سیستم های متراکم و پیچیده ای از خدمات به هم پیوسته هستند. شاخص هایی که شهر را مطلوب می سازند نظیر ساخت و ساز، معماری، جمعیت، مکانهای اجتماعی و ... آنها را در معرض ریسکهای بالایی نسبت به مخاطرات طبیعی و غیر طبیعی قرار می دهند و میبایست مدیران و برنامه ریزان شهری در شهرهای استان هرمزگان و بخصوص شهر بندرعباس به عنوان بخشی از یک آرمان، راهبردها و سیاستهایی را برای پرداختن به هر یک از این مسائل ایجاد نموده تا شهرها را با هر اندازه و هر هویتی در مقابل بلایا و حوادث، تاب آورتر، ایمن تر و قابل زندگی نمایند که این مهم محقق نمی گردد مگر در سایه بهره گیری از آخرین دستاوردها و دانش نوین بویژه در زمینه مدیریت شهری و آمادگی در برابر بروز حوادث و بحرانها و افزایش تعاملات، که این مهم در کشور ایران که جزء ده کشور حادثه خیز می باشد، اهمیت بیشتری داشته و مسئولیتی دو چندان بر دوش برنامه‌ریزان و مدیران شهری گذاشته است.
انتهای پیام/9063