متن گفتگوی تابناک رضوی با مهدی جاویدی فیروز را میتوانید در زیر بخوانید.
لطفاً درباره کم شنوایی و دسته بندی آن توضیح بدهید:
کم شنوایی ها از نظر منشأ به سه دسته حسی عصبی، انتقالی و آمیخته تقسیم بندی میشوند واز نظر کمیت به کم شنوایی جزئی، ملایم، متوسط، متوسط تا شدید، شدید، شدید تا عمیق و عمیق نامگذاری میشود. عامل اصلی کم شنوایی های انتقالی، عفونت های گوش هست که با بالا رفتن سطح بهداشتی جوامع از میزان این نوع کم شنوایی ها کاسته شده است. ولی در مقابل، کم شنوایی های حسی عصبی که علل بسیار گوناگونی دارند رو به افزایش هستند.
چه عواملی ممکن است شنوایی افراد سالم را تهدید کند؟
شایع ترین علت کم شنواییهای حسی عصبی در بزرگسالان، استفاده از هدفون برای گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، قرارگیری پرسنل کارخانجات و کارگاه های صنعتی در معرض صداهای بلند، حضور در عملیات جنگی و نظامی و حتی بعضی از آلودگی های شیمیایی در محیط های صنعتی علاوه بر مشکلات جسمی دیگر باعث انواعی از کم شنوایی ها می شوند. این نوع از کم شنوایی ها در کنار بسیاری از مشکلات جسمی دیگر برخاسته از زندگی ماشینی می باشد.
خانوادهها چگونه میتوانند شنوایی کودکشان را چک کنند و از سلامت آنها مطمئن شوند؟
در بسیاری از بیمارستان ها چه دولتی و چه خصوصی آزمون غربالگری شنوایی در بدو تولد برای نوزادان انجام می شود و با وجود دستگاه های پیشرفته فعلی بسیاری از کم شنوایی ها در نوزادان تازه متولد شده شناسایی می شود و راهنمایی های لازم به والدین انجام می شود.
در مواردی امکان ارزیابی در بدو تولد وجود ندارد لازم است والدین حتما نوزاد خود را به نزدیک ترین دفتر ارزیابی شنوایی ببرند و خیال خود را از بابت سلامت شنوایی فرزندشان راحت کنند. دفاتر ارزیابی شنوایی در بعضی از بیمارستان ها، درمانگاه ها و یا به صورت مستقل در سراسر کشور پراکنده اند. اداره این دفاتر توسط فردی با مدرک حداقل کارشناسی شنوایی شناسی هست که در زمینه ارزیابی شنوایی و تشخیص انواع کم شنوایی ها و روش های درمان و توانبخشی و تجویز و ارائه سمعک راهنمایی های جامع را در اختیار شما میگذارند.
لطفاً در مورد کم شنوایی متوسط تا شدید بیشتر توضیح بدهید. با توجه به اینکه افراد کم شنوای متوسط خیلی از صداها را بدون سمعک میشنوند خیلی از خانوادهها فکر میکنند با بلند حرف زدن مشکل فرزندشان حل می شود. این کوتاهی چه آسیبی به زندگی و آینده کودک میزند؟
به نکته بسیار مهم و شایعی اشاره فرمودید. در مدت فعالیت حرفه ایام، بارها دانش آموزانی با افت تحصیلی شدید مواجه شدم که والدین همه حدسیات را در مورد افت تحصیلی فرزندشان داشته اند جز احتمال کم شنوایی و پس از ارزیابی شنوایی مشخص شده که فرد دارای کم شنوایی می باشد و از توجه همه پنهان مانده است. در این مواقع بدون فوت وقت والدین بایستی به تجویز سمعک برای فرزند خود رضایت داشته باشند. قطعاً بلند حرف زدن مشکل این افراد را حل نخواهد کرد.
یک فرد کم شنوای متوسط تا شدید با وجود سمعک چند درصد شنوایی یک فرد عادی را پیدا می کند؟
افراد با میزان کم شنوایی ملایم و بیشتر به خصوص در کودکان و افراد در حال آموزش نیاز به استفاده از سمعک دارند. و کوتاهی والدین در این موارد به بهانه های مختلف، قطعا می تواند به مشکلات فراوان دیگری برای کودکان منجر شود. خوشبختانه در حال حاضر در بدو ورود به مدرسه ارزیابی های سلامت از جمله ارزیابی اولیه شنوایی از دانش آموزان به عمل میاد ولی باز هم لازم است والدین در این زمینه دقت لازم به سلامت شنوایی فرزندان خود داشته باشند.
در مورد سوال شما با قطعیت در مورد همه افراد نمی توان گفت که فرد کم شنوا با سمعک تا چه حد به یک فرد با شنوایی طبیعی نزدیک شده است چون کم شنوایی یک پدیده بسیار پیچیده هست که علاوه بر تقسیم بندی ساده ای که در ابتدا ذکر شد دارای انواع مختلف دیگری می باشد. با ذکر یک مثال ساده موضوع را بهتر میتوان روشن کرد.
به عنوان مثال دو فرزند از یک خانواده و تقریباً با میزان کم شنوایی های برابر به ما مراجعه میکنند، ولی مشاهده میشود که میزان درک شنوایی این دو متفاوت است. پس در این مواقع ما علاوه بر چک کردن همه مشکلات احتمالی سمعک و اصلاح آن به والدین متذکر میشویم که هر فرزند را فقط با خودش مقایسه کنید و نه با فرد سالم و نه با هیچ فرد کم شنوای دیگر. پس نمیتوان به طور قطع در مورد به دست آوردن شنوایی یک نفر با سمعک نظر داد. بسته به شرایط جسمی هر فرد این مقدار متفاوت است.
با توجه به این که امروزه بسیاری از بچه های کم شنوا وارد مدارس عادی می شوند، به نظر شما برای فرهنگسازی در رابطه با برخورد صحیح جامعه با افراد کم شنوا چه کارهایی می توان کرد؟ شکایت بسیاری از خانواده ها از نوع نگرش افراد مختلف جامعه نسبت به یک فرد کمشنواست. اینکه خیلیها فکر میکنند یک فرد معلول جسمی حتماً از نظر ذهنی هم مشکل دارند؟
فرمایش شما صحیح است. باید در گروه های حرفه ای تبادل اطلاعات و مشورت با یکدیگر تقویت شود. در بسیاری مواقع البته ارتباط بین معلمین با کارشناسان و متخصصین شنوایی کودک کم شنوا این ذهنیت ها اصلاح شود. البته لازم است این ارتباط از طرف یکی از طرفین انجام شود. خوشبختانه از طرف آموزش و پرورش استثنایی مربیان و کارشناسانی وجود دارند که به طور منظم به این گونه دانش آموزان در مدرسه سرکشی میکنند تا از مشکلات آنان کم کنند.
باید به این نگاه برسیم که یک فرد معلول تنها بخشی از توانایی خود را از دست داده است. و این موضوع هیچ ارتباطی با سایر تواناییها از جمله بهره هوشی و ذهنی ندارد.
مهدی جاویدی فیروز کارشناس شنوایی شناسی است که دارای سابقه ده ساله در زمینه شنوایی سنجی میباشد.