بازخوانی یک میزگرد در شورای شهر اهواز؛
در شهر اهواز، حريم مشخصي نداريم. در برخي مناطق ساخت و ساز شهري از حريم آن طرف تر رفته، ازمسئولان انتظار داريم كميته بحران براي وضعيت بحراني اهواز تشكيل دهند
اگر قبول داشته باشيم استان خوزستان به مركزيت اهواز، نقطه استراتژيك كشور است، بايد ديد راهبردي درباره آن داشته باشيم، ولي در عمل اين طور نيست. در اهواز شركت هاي اقماري بسياري وجود دارد. شركت هاي لوله سازي، فولاد، نفت، شركت هاي اقماري دولتي و خصوصي، در واقع استان خوزستان، با توليد نفت دارد سرمايه كشور را تامين مي كند. استان ما بيش از اين تحمل ريزگردها و آلاينده هاي جوي را ندارد.
ميزگرد «اعتماد» درباره بحران فعلي آلودگي در محيط زيست اهواز در مقر اصلي مديريت شهري اين كلانشهر، يعني دفتر رييس شوراي شهر برگزار شد. درست در شبي كه غبار سنگين و سربي با عوارض ناشناخته مانند اژدهايي هزار سر روي اين كلانشهر چنبره زده بود، رامي علاسوند مقدم، رييس شوراي شهر اهواز و جانعلي خورشيدي، نايب رييس كميسيون برنامه و بودجه اين نهاد، در گفت وگو با اعتماد ميزگردي را برگزار كردند كه به وضوح نشان داد مديريت شهري اين كلانشهر طي 27 ماه گذشته عملادر جلوگيري از آلودگي محيطي شهر، تعطيل بوده است. يعني زماني كه استانداري به نيابت از شوراي شهر منحل شده اهواز، وظيفه نظارت بر عملكرد شهرداري را بر عهده داشت.
رييس شوراي شهر اهواز نيز در اين ميزگرد تاييد كرد در شرايط فعلي، شوراي شهر اهرم نظارتي قوي در برابر صنايع قدرتمند، ملي و البته آلاينده اين شهر مانند شركت ملي نفت و گاز ايران در اختيار ندارد. رامي علاسوند مقدم همچنين به اعتماد گفت شركت نفت در حريم شهري اهواز، اقدام به حفر چاه نفت مي كند در حالي كه نه عوارض آن را به شهرداري مي دهد و نه براي كاستن از آلودگي هاي محيطي اين صنعت، نظارت شوراي شهر را مي پذيرد. جانعلي خورشيدي، نايب رييس كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر نيز در اين ميزگرد با اشاره به آخرين وضعيت متروي اهواز، به اين نكته صحه گذاشت كه در شرايط فعلي، دولت سهم خود از احداث متروي اهواز را نپرداخته و اين پروژه، همچنان معطل بودجه مانده است، در حالي كه شهرداري اهواز، آمادگي دارد سهم خود از توسعه و احداث مترو را بپردازد.
اهواز با مشكلات فراوان زيست محيطي از جمله آلودگي كارون، آلاينده هاي نفتي و ريزگرد روبه روست، در شرايط فعلي اصلي ترين مشكل زيست محيطي در شهر اهواز چيست؟
علاسوند مقدم: هواي اهواز بزرگ ترين بحران فعلي است. در واقع بارش باران آلوده و هواي سمي مشكل بزرگ مردم است. معمولادر هر جاي كشور وقتي باران مي بارد، باطراوت و شادابي زندگي همراه مي شود ولي متاسفانه با نخستين بارندگي امسال در اهواز، ناهنجاري شديدي را شاهد بوديم و هوا طوري بود كه نفس كشيدن سخت شده بود.
آيا مردم از شوراي شهر و مديريت شهري، محيط سالم تر براي زندگي را مطالبه نمي كنند؟
علاسوند مقدم: قطعا مردم انتظار دارند اين مسائل پيگيري شوند، متاسفانه چند چالش بزرگ محيط زيستي در اهواز داريم. رودخانه آلوده كارون، شركت هاي صنعتي و آلاينده هاي آنها، ريزگردهايي كه از كشور همسايه مي آيند و به شدت آلوده هستند، عمده مشكلات زيست محيطي اين شهر است. در واقع طولاني ترين جنگ قرن را با كشور عراق در خوزستان داشتيم و دو جنگ بزرگ نيز پس از آن در همسايگي ما انجام شد.
در جنگ اخير خليج فارس نيز كشورهاي بيگانه از سلاح ها و مهمات هاي اورانيوم دار ضعيف شده بر عليه مردم عراق استفاده كردند. حتي برخي جاها در طول جنگ خودمان، دشمن از عوامل شيميايي استفاده كرد. درخت نخل مي تواند صد سال مواد شيميايي را در خود نگه دارد، اينها هنوز در شهر وجود دارد. با ورود ريزگردها، اين ناهنجاري هاي مضاعف باعث شده شادابي و نشاط در اهواز به حداقل برسد.
محيط زيست مي گويد وجود آلاينده هاي اورانيوم دار در هواي اهواز اثبات نشده، آيا شما نتايج ديگري داريد؟
خورشيدي: قطعا تا اين لحظه وجود اين آلاينده ها در هوا، انكار نشده است. هواي آلوده استان خوزستان و به ويژه شهر اهواز به انواع آلاينده ها، آلوده شده، اينكه چه نوع آلاينده در اين هواست، متخصصان بايد مشخص كنند. واقعيت اين است كه هوايي كه تنفس مي كنيم آلوده است. وقتي به بيمارستان ها مراجعه كرديم و با پزشكان مذاكره كرديم، پزشكان نيز تاييد مي كنند به دليل هواي آلوده مردم بيمار شده اند، اما اينكه نوع آلاينده، چيست بايد توسط دستگاه هاي علمي و نظارتي پيگيري شود.
مشكل اينجاست جايي كه ابهام نداريم، صنايع آلاينده اطراف اهواز است. برخي از صنايع وظايف خود را در قبال محيط زيست انجام نمي دهد، حتي به تعهدات قانوني خود نيز عمل نمي كنند. قانون تكليف كرده يك درصد از درآمد شركت هاي نفتي و سود فروش آنها بايد در راه از بين بردن اين آلاينده ها مصرف شود ولي عملايك ريال هم خرج نمي كنند.
يعني شركت نفت، تاكنون بهاي آلوده كردن هواي اهواز را نپرداخته است؟
علاسوند مقدم: تا الان نديده ايم اين شركت نفت در اين راه پيش قدم شود. با وجود اينكه در دل شهر اهواز، چندين چاه نفت در حال حفاري است، هنوز حاضر نيستند عوارض شهر را پرداخت كنند. در دوره رياست آقاي محمدي زاده بر محيط زيست، صورتجلسه يي بين محيط زيست و وزارت نفت تنظيم شد و بر اساس آن، سهم وزارت نفت درباره آلايندگي هوا، به وزارت نفت تعلق نمي گيرد كه اين صورتجلسه، از نظر ما يك نقض قانون است و پرداخت عوارض آلوده كردن هوا توسط شركت نفت، يك مطالبه عمومي است.
خورشيدي: پرداخت عوارض آلوده كردن محيط زيست، قانون است. مي خواهم اين را عرض كنم وضعيت درياچه اروميه كه تبديل به يك بحران ملي شد، بدتر از وضعيت آلايندگي هواي اهواز نبوده و نيست. لذا از مسوولان انتظار داريم كميته بحران براي وضعيت بحراني اهواز تشكيل دهند. اهميت اين موضوع به حدي است كه بايد در جلسه هيات دولت بررسي شود. انتظار از نمايندگان مجلس دارم اين را در صحن علني مجلس طرح كنند.
شما نمي توانيد جلوي آلاينده هاي نفتي در حريم اهواز را بگيريد؟
خورشيدي: اين طرح، طرح ملي محسوب مي شود، به نظر مي رسد صلاح نيست جلوي اين را بگيريم، ولي بايد فكري به حال آلايندگي آن كنيم.
علاسوند: واقعيت اين است كه محيط زيست آمده شركت نفت و گاز را از اختصاص يك درصد سهم توليد خود براي كاستن از آلودگي هاي محيطي مستثني كرده است.
اگر قبول داشته باشيم استان خوزستان به مركزيت اهواز، نقطه استراتژيك كشور است، بايد ديد راهبردي درباره آن داشته باشيم، ولي در عمل اين طور نيست. در اهواز شركت هاي اقماري بسياري وجود دارد. شركت هاي لوله سازي، فولاد، نفت، شركت هاي اقماري دولتي و خصوصي، در واقع استان خوزستان، با توليد نفت دارد سرمايه كشور را تامين مي كند. استان ما بيش از اين تحمل ريزگردها و آلاينده هاي جوي را ندارد.
شما در مديريت شهري اهواز، چقدر سعي كرده ايد آلودگي ها را پايش كنيد؟
علاسوند مقدم: خودمان دستگاه هاي سنجش آلودگي هوا در اهواز نداريم. شوراي شهر مصوب كرده سيستم هاي كنترل هوا يا اعلام كننده آلودگي در چند نقطه شهر نصب شود. با توجه به بحران هاي آلودگي كه استان خوزستان و شهر اهواز درگير آن است، تحمل آلاينده هاي جديد و ريزگردهاي دعوت نشده و ناخوانده را بيش از اين ندارد. واقعيت ديگر اين است كه بخش وسيعي از اين آلودگي هاي بحرانزا حاصل فعاليت شركت هاي خودمان است.
چه اتفاقي امسال افتاده كه با نخستين بارندگي، شهر زير باران اسيدي قرار گرفته است؟
شهرداري چقدر در آلودگي هواي اهواز متهم است؟ ظاهرا هيچ آماري درباره خودروهاي آلاينده شخصي و عمومي در اهواز وجود ندارد؟
خورشيدي: آلاينده ها زيادي در شهر اهواز تاثير مي گذارند، از كارخانه ها گرفته كه سيستم هاي فيلتر آلودگي را به طور كامل نصب نكرده اند، تا آلودگي هاي نفتي و مشكلات ناشي از آلودگي ريزگردها. اگرچه وسايل نقليه بي نقش نيستند، ولي مشكل و معضلي كه امروزه در شهر ما به وجود آمد، نمي توانيم بگوييم حاصل آلايندگي وسايل نقليه بودند. آن چنان وسايط نقليه نقش ندارند.
ولي به نظر مي رسد خودروهاي حمل و نقل عمومي، مثلاتاكسي ها به شدت فرسوده و حتي از رده خارج است؟
خورشيدي: مگر تاكسي هاي شهر اهواز چقدر است؟ ما حداكثر سه هزار تاكسي داريم. عمده اينها نيز تعويض شده اند، مثلاديگر تاكسي پيكان نمي بينيد، بيشتر سمند و پژو هستند و بعضا دوگانه سوز و گازسوز هستند. وقتي مشكل ترافيك در شهر نمي بينيد، يعني شريان هاي ارتباطي شهري، كفاف وضعيت موجود را مي دهد.
البته خودروها در آلودگي هوا تاثير دارند، نمي شود بگوييم ندارند. نه آن تاثيري كه باعث شود اين بلابه سر مردم بيايد. مگر اين وسايط نقليه، سال گذشته نبودند؟ در اهواز فقط 400 اتوبوس داريم كه 170 دستگاه از آنها در چند سال گذشته، بهسازي شده است. مشكل اينجاست كه ما 27 ماه شوراي شهر نداشتيم و استانداري هم نمي توانست آن طور كه بايد و شايد به نيابت از شورا، تمام وظايف قانوني شوراي شهر را انجام دهد.
مشكلات فعلي، چقدر ناشي از پيامدهاي انحلال شوراي دوره سوم در اهواز است؟
علاسوند مقدم: البته نقش نظارتي استاندار به نيابت از شوراي شهر در شهرداري انجام مي شد. شهردار سابق نيز منتخب شوراي شهر دوره قبل بود. ولي خلا27 ماه عدم حضور شوراي شهر، طوري است كه ما نتوانسته ايم هنوز آن خلارا پر كنيم، ما زماني كه شروع به كار در دوره چهارم شورا كرديم، از هيچ كسي، چيزي تحويل نگرفتيم. با تشكيل شوراي شهر چهارم اهواز، بسياري از مصوبات نياز شهر بود تا به عنوان مقابله با آلايندگي شهر و حتي بهسازي سيستم فاضلاب شهري تصويب شود. الان فقط يك ماه است كه ما در شوراي چهارم به صورت عملياتي كار مي كنيم.
سيستم شهري، هر سال كه جلوتر مي رويم، مديريت جديدتري را مي خواهد كه با علم جديد شهر را اداره كند. با مديريت سنتي نمي شود شهرهاي جديد را مديريت كرد. فكر مي كنم بيشترين بحران در شهر اهواز سيستم هاي فرسوده است، فاضلاب بحران است، آب شرب شهر، بحران است، هوا بحران است. كارون ما زماني پرآب ترين رود ايران بود. رود كارون به عنوان سمبل آب شيرين كشور مطرح بود، الان تبديل به يك كانال فاضلاب بزرگ و يك مشكل محيط زيستي جدي شده است.
آيا در شهرداري يا شورا، مركزي كه براي مقابله به اين مشكلات، اقدام عاجل انجام دهد وجود ندارد؟
علاسوند مقدم: سيستمي مانند شركت پايش و كنترل آلودگي هوا مثل آنچه در تهران است، در شهرداري اهواز وجود ندارد، در شهرداري اهواز واحدي به نام مديريت بحران وجود دارد كه برخي از موارد، وارد عمل مي شود. مثلاقرار است دستگاه هاي پايش اندازه گيري آلاينده هاي جوي وقتي خريداري شد، به واحد مديريت بحران واگذار مي شود.
و نقش شورا در اين ميان چيست؟
خورشيدي: كميته يي به نام كميته محيط زيست، بحران، سلامت و بهداشت تشكيل داده ايم كه به طور جد اين موضوع را پيگيري كنيم. معتقديم اگر 27 ماه گذشته، شوراي شهر بود و فعاليت مي كرد، امروزه محيط زيست استان ما، فعال تر از آن چيزي بود كه الان هست. يعني سازمان هاي نظارتي را وامي داشتيم فعال تر وارد عمل شوند. واقعيت اين است در حال حاضر با شركت هاي نفتي آلاينده در اهواز، برخورد چنداني نمي شود. يعني آن چيزي كه بايد به نتيجه برسيد، تاكنون در ارتباط با اين شركت ها به نتيجه يي نرسيده است. همه دستگاه هاي دولتي بايد براي حل مشكل آلودگي اهواز بسيج شوند.
خودتان در مديريت شهري، چقدر براي بحران آلودگي بسيج شده ايد كه از دولت انتظار داريد؟
خورشيدي: آن جايي كه لازم بوده وسايط نقليه موتوري شهرداري را تبديل به احسن مي كنيم، اين كار را كرده ايم. موضوع احداث متروي اهواز را پيگيري مي كنيم، قطعا احداث مترو به پاكي هواي شهر كمك مي كند. ايجاد فضاي سبز و كمربند سبز و پارك ها در دستور كار شوراي شهر قرار گرفته و پيگيري مي شود.
يعني در حال حاضر، كارگاه احداث متروي اهواز فعال نيست؟
علاسوند مقدم: اين مترو، بحث مشاركتي دارد، بخشي از سرمايه آن آورده دولتي و بخشي نيز آورده شهرداري است.
در قطار شهري اهواز تقريبا كارهاي زيرساختي انجام شده، حتي يك خط براي بهره برداري آماده است و به خاطر اينكه تامين اعتبار سهم دولتي از سوي دولت نشده، كار زمين مانده است. اگر تامين اعتبار شود، مترو روي ريل قرار مي گيرد و مي تواند بخشي از بحران آلودگي هوا را كم كند. هر چند خودم به شخصه با مترو مخالفم و با مونوريل بيشتر موافقم زيرا زمين اهواز، زمين ماسه يي است و نمي توان به راحتي تونل مترو زد. ولي با اين وجود اگر تامين اعتبار از سوي دولت صورت گيرد، متروي اهواز به زودي به كار مي افتد. سيستم اياب و ذهاب شهري، سامان مي گيرد و مي تواند كمك خوبي براي طرح جامع آلودگي هواي شهر اهواز باشد.
شهرداري چقدر در توسعه فضاي سبز فعاليت كرده؟ ظاهرا ده يك آنچه بايد مي شده نيز نشده است؟
خورشيدي: براي احداث كمربند سبز در شهر، حدود 500 هكتار درختكاري شده است. بله، بيش از هفت هزار هكتار پيش بيني شده است كه بايد فضاي سبز داشته باشيم. اين طرح حدود 2 دهه قبل بايد انجام مي شد، طرح جامع محيط زيست اهواز مصوب شده، ولي اجرايي نشده است.
يكي از مصوبات اصلي اين طرح، كمربند سبز است. از حدود بيش از هفت هزار هكتار، بعد از 22 سال، فقط شهرداري اهواز سهم خود را در حد 500 هكتار انجام داده است. در حالي كه تمامي صنايع آلاينده و نهادهاي دولتي موظفند در اين پروژه حضور داشته باشند، ولي هيچ اقدامي نكرده اند. ساليان سال است به دنبال اين هستيم كه كمربند سبز احداث شود، از آقاي استاندار خواهش مي كنيم چون كمربند سبز اهواز، طرح ملي است، اعتبار خاص براي اين طرح پيش بيني كند. اين ميزان برآورد 300 ميليارد توماني دارد.
مشكل اينجاست ظاهرا حريم شهر اهواز اصلامشخص نيست كه بخواهند كمربندسبز را در اطراف حريم شهر اجرا كنند؟
علاسوند مقدم: درست است، واقعيت اين است كه در شهر اهواز، حريم مشخصي نداريم. الان در منطقه فرهنگيان مشكل داريم، يعني ساخت و ساز شهري از حريم آن طرف تر رفته. منتظريم تا طرح تفصيلي و جامع شهر اهواز تهيه شود. هر چند بخشي از اين طرح انجام شده است، ولي ما بحث تكميلي داريم. شهرستان كارون چندي پيش، منطقه پنج شهرداري اهواز بود كه اخيرا از حريم ما خارج شده، در واقع اين شهر را جدا كرده اند. قطعا الان كه شورا آمده، شهردار اهواز ديگر در مقابل اين تغييرات تنها نيست.
منتظريم بحث طرح تفصيلي آماده شود كه اين كار تا يكي دو ماه آماده خواهد شد. هر چند باز هم بايد تاكيد كنيم اهواز واقعا منطقه بحراني شده است و نياز به عنايت ويژه يي توسط سازمان محيط زيست دارد كه اگر نتواند جوابگوي نيازهاي زندگي اوليه مردم باشد، بحران شهر هر روز بيشتر خواهد شد.
ميزگرد «اعتماد» درباره بحران فعلي آلودگي در محيط زيست اهواز در مقر اصلي مديريت شهري اين كلانشهر، يعني دفتر رييس شوراي شهر برگزار شد. درست در شبي كه غبار سنگين و سربي با عوارض ناشناخته مانند اژدهايي هزار سر روي اين كلانشهر چنبره زده بود، رامي علاسوند مقدم، رييس شوراي شهر اهواز و جانعلي خورشيدي، نايب رييس كميسيون برنامه و بودجه اين نهاد، در گفت وگو با اعتماد ميزگردي را برگزار كردند كه به وضوح نشان داد مديريت شهري اين كلانشهر طي 27 ماه گذشته عملادر جلوگيري از آلودگي محيطي شهر، تعطيل بوده است. يعني زماني كه استانداري به نيابت از شوراي شهر منحل شده اهواز، وظيفه نظارت بر عملكرد شهرداري را بر عهده داشت.
رييس شوراي شهر اهواز نيز در اين ميزگرد تاييد كرد در شرايط فعلي، شوراي شهر اهرم نظارتي قوي در برابر صنايع قدرتمند، ملي و البته آلاينده اين شهر مانند شركت ملي نفت و گاز ايران در اختيار ندارد. رامي علاسوند مقدم همچنين به اعتماد گفت شركت نفت در حريم شهري اهواز، اقدام به حفر چاه نفت مي كند در حالي كه نه عوارض آن را به شهرداري مي دهد و نه براي كاستن از آلودگي هاي محيطي اين صنعت، نظارت شوراي شهر را مي پذيرد. جانعلي خورشيدي، نايب رييس كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر نيز در اين ميزگرد با اشاره به آخرين وضعيت متروي اهواز، به اين نكته صحه گذاشت كه در شرايط فعلي، دولت سهم خود از احداث متروي اهواز را نپرداخته و اين پروژه، همچنان معطل بودجه مانده است، در حالي كه شهرداري اهواز، آمادگي دارد سهم خود از توسعه و احداث مترو را بپردازد.
اهواز با مشكلات فراوان زيست محيطي از جمله آلودگي كارون، آلاينده هاي نفتي و ريزگرد روبه روست، در شرايط فعلي اصلي ترين مشكل زيست محيطي در شهر اهواز چيست؟
علاسوند مقدم: هواي اهواز بزرگ ترين بحران فعلي است. در واقع بارش باران آلوده و هواي سمي مشكل بزرگ مردم است. معمولادر هر جاي كشور وقتي باران مي بارد، باطراوت و شادابي زندگي همراه مي شود ولي متاسفانه با نخستين بارندگي امسال در اهواز، ناهنجاري شديدي را شاهد بوديم و هوا طوري بود كه نفس كشيدن سخت شده بود.
آيا مردم از شوراي شهر و مديريت شهري، محيط سالم تر براي زندگي را مطالبه نمي كنند؟
علاسوند مقدم: قطعا مردم انتظار دارند اين مسائل پيگيري شوند، متاسفانه چند چالش بزرگ محيط زيستي در اهواز داريم. رودخانه آلوده كارون، شركت هاي صنعتي و آلاينده هاي آنها، ريزگردهايي كه از كشور همسايه مي آيند و به شدت آلوده هستند، عمده مشكلات زيست محيطي اين شهر است. در واقع طولاني ترين جنگ قرن را با كشور عراق در خوزستان داشتيم و دو جنگ بزرگ نيز پس از آن در همسايگي ما انجام شد.
در جنگ اخير خليج فارس نيز كشورهاي بيگانه از سلاح ها و مهمات هاي اورانيوم دار ضعيف شده بر عليه مردم عراق استفاده كردند. حتي برخي جاها در طول جنگ خودمان، دشمن از عوامل شيميايي استفاده كرد. درخت نخل مي تواند صد سال مواد شيميايي را در خود نگه دارد، اينها هنوز در شهر وجود دارد. با ورود ريزگردها، اين ناهنجاري هاي مضاعف باعث شده شادابي و نشاط در اهواز به حداقل برسد.
محيط زيست مي گويد وجود آلاينده هاي اورانيوم دار در هواي اهواز اثبات نشده، آيا شما نتايج ديگري داريد؟
خورشيدي: قطعا تا اين لحظه وجود اين آلاينده ها در هوا، انكار نشده است. هواي آلوده استان خوزستان و به ويژه شهر اهواز به انواع آلاينده ها، آلوده شده، اينكه چه نوع آلاينده در اين هواست، متخصصان بايد مشخص كنند. واقعيت اين است كه هوايي كه تنفس مي كنيم آلوده است. وقتي به بيمارستان ها مراجعه كرديم و با پزشكان مذاكره كرديم، پزشكان نيز تاييد مي كنند به دليل هواي آلوده مردم بيمار شده اند، اما اينكه نوع آلاينده، چيست بايد توسط دستگاه هاي علمي و نظارتي پيگيري شود.
مشكل اينجاست جايي كه ابهام نداريم، صنايع آلاينده اطراف اهواز است. برخي از صنايع وظايف خود را در قبال محيط زيست انجام نمي دهد، حتي به تعهدات قانوني خود نيز عمل نمي كنند. قانون تكليف كرده يك درصد از درآمد شركت هاي نفتي و سود فروش آنها بايد در راه از بين بردن اين آلاينده ها مصرف شود ولي عملايك ريال هم خرج نمي كنند.
يعني شركت نفت، تاكنون بهاي آلوده كردن هواي اهواز را نپرداخته است؟
علاسوند مقدم: تا الان نديده ايم اين شركت نفت در اين راه پيش قدم شود. با وجود اينكه در دل شهر اهواز، چندين چاه نفت در حال حفاري است، هنوز حاضر نيستند عوارض شهر را پرداخت كنند. در دوره رياست آقاي محمدي زاده بر محيط زيست، صورتجلسه يي بين محيط زيست و وزارت نفت تنظيم شد و بر اساس آن، سهم وزارت نفت درباره آلايندگي هوا، به وزارت نفت تعلق نمي گيرد كه اين صورتجلسه، از نظر ما يك نقض قانون است و پرداخت عوارض آلوده كردن هوا توسط شركت نفت، يك مطالبه عمومي است.
خورشيدي: پرداخت عوارض آلوده كردن محيط زيست، قانون است. مي خواهم اين را عرض كنم وضعيت درياچه اروميه كه تبديل به يك بحران ملي شد، بدتر از وضعيت آلايندگي هواي اهواز نبوده و نيست. لذا از مسوولان انتظار داريم كميته بحران براي وضعيت بحراني اهواز تشكيل دهند. اهميت اين موضوع به حدي است كه بايد در جلسه هيات دولت بررسي شود. انتظار از نمايندگان مجلس دارم اين را در صحن علني مجلس طرح كنند.
شما نمي توانيد جلوي آلاينده هاي نفتي در حريم اهواز را بگيريد؟
خورشيدي: اين طرح، طرح ملي محسوب مي شود، به نظر مي رسد صلاح نيست جلوي اين را بگيريم، ولي بايد فكري به حال آلايندگي آن كنيم.
علاسوند: واقعيت اين است كه محيط زيست آمده شركت نفت و گاز را از اختصاص يك درصد سهم توليد خود براي كاستن از آلودگي هاي محيطي مستثني كرده است.
اگر قبول داشته باشيم استان خوزستان به مركزيت اهواز، نقطه استراتژيك كشور است، بايد ديد راهبردي درباره آن داشته باشيم، ولي در عمل اين طور نيست. در اهواز شركت هاي اقماري بسياري وجود دارد. شركت هاي لوله سازي، فولاد، نفت، شركت هاي اقماري دولتي و خصوصي، در واقع استان خوزستان، با توليد نفت دارد سرمايه كشور را تامين مي كند. استان ما بيش از اين تحمل ريزگردها و آلاينده هاي جوي را ندارد.
شما در مديريت شهري اهواز، چقدر سعي كرده ايد آلودگي ها را پايش كنيد؟
علاسوند مقدم: خودمان دستگاه هاي سنجش آلودگي هوا در اهواز نداريم. شوراي شهر مصوب كرده سيستم هاي كنترل هوا يا اعلام كننده آلودگي در چند نقطه شهر نصب شود. با توجه به بحران هاي آلودگي كه استان خوزستان و شهر اهواز درگير آن است، تحمل آلاينده هاي جديد و ريزگردهاي دعوت نشده و ناخوانده را بيش از اين ندارد. واقعيت ديگر اين است كه بخش وسيعي از اين آلودگي هاي بحرانزا حاصل فعاليت شركت هاي خودمان است.
چه اتفاقي امسال افتاده كه با نخستين بارندگي، شهر زير باران اسيدي قرار گرفته است؟
شهرداري چقدر در آلودگي هواي اهواز متهم است؟ ظاهرا هيچ آماري درباره خودروهاي آلاينده شخصي و عمومي در اهواز وجود ندارد؟
خورشيدي: آلاينده ها زيادي در شهر اهواز تاثير مي گذارند، از كارخانه ها گرفته كه سيستم هاي فيلتر آلودگي را به طور كامل نصب نكرده اند، تا آلودگي هاي نفتي و مشكلات ناشي از آلودگي ريزگردها. اگرچه وسايل نقليه بي نقش نيستند، ولي مشكل و معضلي كه امروزه در شهر ما به وجود آمد، نمي توانيم بگوييم حاصل آلايندگي وسايل نقليه بودند. آن چنان وسايط نقليه نقش ندارند.
ولي به نظر مي رسد خودروهاي حمل و نقل عمومي، مثلاتاكسي ها به شدت فرسوده و حتي از رده خارج است؟
خورشيدي: مگر تاكسي هاي شهر اهواز چقدر است؟ ما حداكثر سه هزار تاكسي داريم. عمده اينها نيز تعويض شده اند، مثلاديگر تاكسي پيكان نمي بينيد، بيشتر سمند و پژو هستند و بعضا دوگانه سوز و گازسوز هستند. وقتي مشكل ترافيك در شهر نمي بينيد، يعني شريان هاي ارتباطي شهري، كفاف وضعيت موجود را مي دهد.
البته خودروها در آلودگي هوا تاثير دارند، نمي شود بگوييم ندارند. نه آن تاثيري كه باعث شود اين بلابه سر مردم بيايد. مگر اين وسايط نقليه، سال گذشته نبودند؟ در اهواز فقط 400 اتوبوس داريم كه 170 دستگاه از آنها در چند سال گذشته، بهسازي شده است. مشكل اينجاست كه ما 27 ماه شوراي شهر نداشتيم و استانداري هم نمي توانست آن طور كه بايد و شايد به نيابت از شورا، تمام وظايف قانوني شوراي شهر را انجام دهد.
مشكلات فعلي، چقدر ناشي از پيامدهاي انحلال شوراي دوره سوم در اهواز است؟
علاسوند مقدم: البته نقش نظارتي استاندار به نيابت از شوراي شهر در شهرداري انجام مي شد. شهردار سابق نيز منتخب شوراي شهر دوره قبل بود. ولي خلا27 ماه عدم حضور شوراي شهر، طوري است كه ما نتوانسته ايم هنوز آن خلارا پر كنيم، ما زماني كه شروع به كار در دوره چهارم شورا كرديم، از هيچ كسي، چيزي تحويل نگرفتيم. با تشكيل شوراي شهر چهارم اهواز، بسياري از مصوبات نياز شهر بود تا به عنوان مقابله با آلايندگي شهر و حتي بهسازي سيستم فاضلاب شهري تصويب شود. الان فقط يك ماه است كه ما در شوراي چهارم به صورت عملياتي كار مي كنيم.
سيستم شهري، هر سال كه جلوتر مي رويم، مديريت جديدتري را مي خواهد كه با علم جديد شهر را اداره كند. با مديريت سنتي نمي شود شهرهاي جديد را مديريت كرد. فكر مي كنم بيشترين بحران در شهر اهواز سيستم هاي فرسوده است، فاضلاب بحران است، آب شرب شهر، بحران است، هوا بحران است. كارون ما زماني پرآب ترين رود ايران بود. رود كارون به عنوان سمبل آب شيرين كشور مطرح بود، الان تبديل به يك كانال فاضلاب بزرگ و يك مشكل محيط زيستي جدي شده است.
آيا در شهرداري يا شورا، مركزي كه براي مقابله به اين مشكلات، اقدام عاجل انجام دهد وجود ندارد؟
علاسوند مقدم: سيستمي مانند شركت پايش و كنترل آلودگي هوا مثل آنچه در تهران است، در شهرداري اهواز وجود ندارد، در شهرداري اهواز واحدي به نام مديريت بحران وجود دارد كه برخي از موارد، وارد عمل مي شود. مثلاقرار است دستگاه هاي پايش اندازه گيري آلاينده هاي جوي وقتي خريداري شد، به واحد مديريت بحران واگذار مي شود.
و نقش شورا در اين ميان چيست؟
خورشيدي: كميته يي به نام كميته محيط زيست، بحران، سلامت و بهداشت تشكيل داده ايم كه به طور جد اين موضوع را پيگيري كنيم. معتقديم اگر 27 ماه گذشته، شوراي شهر بود و فعاليت مي كرد، امروزه محيط زيست استان ما، فعال تر از آن چيزي بود كه الان هست. يعني سازمان هاي نظارتي را وامي داشتيم فعال تر وارد عمل شوند. واقعيت اين است در حال حاضر با شركت هاي نفتي آلاينده در اهواز، برخورد چنداني نمي شود. يعني آن چيزي كه بايد به نتيجه برسيد، تاكنون در ارتباط با اين شركت ها به نتيجه يي نرسيده است. همه دستگاه هاي دولتي بايد براي حل مشكل آلودگي اهواز بسيج شوند.
خودتان در مديريت شهري، چقدر براي بحران آلودگي بسيج شده ايد كه از دولت انتظار داريد؟
خورشيدي: آن جايي كه لازم بوده وسايط نقليه موتوري شهرداري را تبديل به احسن مي كنيم، اين كار را كرده ايم. موضوع احداث متروي اهواز را پيگيري مي كنيم، قطعا احداث مترو به پاكي هواي شهر كمك مي كند. ايجاد فضاي سبز و كمربند سبز و پارك ها در دستور كار شوراي شهر قرار گرفته و پيگيري مي شود.
يعني در حال حاضر، كارگاه احداث متروي اهواز فعال نيست؟
علاسوند مقدم: اين مترو، بحث مشاركتي دارد، بخشي از سرمايه آن آورده دولتي و بخشي نيز آورده شهرداري است.
در قطار شهري اهواز تقريبا كارهاي زيرساختي انجام شده، حتي يك خط براي بهره برداري آماده است و به خاطر اينكه تامين اعتبار سهم دولتي از سوي دولت نشده، كار زمين مانده است. اگر تامين اعتبار شود، مترو روي ريل قرار مي گيرد و مي تواند بخشي از بحران آلودگي هوا را كم كند. هر چند خودم به شخصه با مترو مخالفم و با مونوريل بيشتر موافقم زيرا زمين اهواز، زمين ماسه يي است و نمي توان به راحتي تونل مترو زد. ولي با اين وجود اگر تامين اعتبار از سوي دولت صورت گيرد، متروي اهواز به زودي به كار مي افتد. سيستم اياب و ذهاب شهري، سامان مي گيرد و مي تواند كمك خوبي براي طرح جامع آلودگي هواي شهر اهواز باشد.
شهرداري چقدر در توسعه فضاي سبز فعاليت كرده؟ ظاهرا ده يك آنچه بايد مي شده نيز نشده است؟
خورشيدي: براي احداث كمربند سبز در شهر، حدود 500 هكتار درختكاري شده است. بله، بيش از هفت هزار هكتار پيش بيني شده است كه بايد فضاي سبز داشته باشيم. اين طرح حدود 2 دهه قبل بايد انجام مي شد، طرح جامع محيط زيست اهواز مصوب شده، ولي اجرايي نشده است.
يكي از مصوبات اصلي اين طرح، كمربند سبز است. از حدود بيش از هفت هزار هكتار، بعد از 22 سال، فقط شهرداري اهواز سهم خود را در حد 500 هكتار انجام داده است. در حالي كه تمامي صنايع آلاينده و نهادهاي دولتي موظفند در اين پروژه حضور داشته باشند، ولي هيچ اقدامي نكرده اند. ساليان سال است به دنبال اين هستيم كه كمربند سبز احداث شود، از آقاي استاندار خواهش مي كنيم چون كمربند سبز اهواز، طرح ملي است، اعتبار خاص براي اين طرح پيش بيني كند. اين ميزان برآورد 300 ميليارد توماني دارد.
مشكل اينجاست ظاهرا حريم شهر اهواز اصلامشخص نيست كه بخواهند كمربندسبز را در اطراف حريم شهر اجرا كنند؟
علاسوند مقدم: درست است، واقعيت اين است كه در شهر اهواز، حريم مشخصي نداريم. الان در منطقه فرهنگيان مشكل داريم، يعني ساخت و ساز شهري از حريم آن طرف تر رفته. منتظريم تا طرح تفصيلي و جامع شهر اهواز تهيه شود. هر چند بخشي از اين طرح انجام شده است، ولي ما بحث تكميلي داريم. شهرستان كارون چندي پيش، منطقه پنج شهرداري اهواز بود كه اخيرا از حريم ما خارج شده، در واقع اين شهر را جدا كرده اند. قطعا الان كه شورا آمده، شهردار اهواز ديگر در مقابل اين تغييرات تنها نيست.
منتظريم بحث طرح تفصيلي آماده شود كه اين كار تا يكي دو ماه آماده خواهد شد. هر چند باز هم بايد تاكيد كنيم اهواز واقعا منطقه بحراني شده است و نياز به عنايت ويژه يي توسط سازمان محيط زيست دارد كه اگر نتواند جوابگوي نيازهاي زندگي اوليه مردم باشد، بحران شهر هر روز بيشتر خواهد شد.
منبع: تابناک
