رویکرد اجتماعی و فرهنگی به شهر؛
ما تمایل داریم شورای شهر پنجم مشخص كند كه بازارچه‌های محلات كیان، علوی و خشایار چه زمانی سامان می‌یابند و محلات سیاحی، عین‌دو و شهرك اهواز چه زمانی صاحب كتابخانه می‌شوند
رسول عوده‌زاده - شورای اسلامی شهر اهواز در 4 دوره گذشته با فراز و نشیب‌هایی مواجه بود، به طوری كه گاه عملكردی مثبت داشت و گاه منفی. برای مثال شورای اسلامی شهر اهواز می‌توانست در موضوع بلاتكلیفی دستفروشان هسته مركزی شهر، سرگردانی كارگران گروه ملی فولاد و حتی ریزگردها نقش فعال‌تری ایفا كند. اما در مواردی به نظر می‌رسد كه شورای شهر اهواز به دلیل دور شدن از هویت ذاتی خود، نتوانست نقش شهری و مدنی خود را ایفا كند، هرچند در مواردی نیز خوب عمل كرد.
هر ۴ سال اعضای منتخب شورای شهر برای فعالیت چهارساله در یک نهاد مردمی برآمده از قانون اساسی گرد هم می‌آیند تا برگی از کارنامه مدیریت شهری را رقم بزنند و حالا نوبت به شورای پنجم رسیده است اما در این میان و برای تحقق نقش وکیل و موکل رای‌دهنده و انتخاب‌شده، واکاوی نظریات مردم و انتظارات طیف‌های مختلف از اعضای شورای ضروری به نظر می‌رسد.
*لزوم توسعه شهر
توسعه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی زمینه‌ساز رفتن به سمت شهری پویا در عرصه‌های مختلف است. همچنین شورای شهر کارآمد می‌تواند قوانین محرک‌بخش برای رونق اقتصاد شهری تصویب کند.
یک کارشناس مسائل شهری و عمرانی به همشهری می‌گوید: شورای جدید باید به صورت روشن طی یك گزارش جامع، اقدامات انجام‌شده و نواقص احتمالی را به شهروندان اعلام کند. مردم انتظار دارند مهم‌ترین تصمیمات شورای شهر بر مدار نظام فنی و اجرایی و اسناد بالادستی باشد و عدول از برنامه پنج‌ساله و یك‌ساله ممنوع باشد.
«رضا عبیات» اضافه می‌کند: مردم انتظار دارند شهردار براساس توانمندی‌های حرفه‌ای و مدیریتی انتخاب شود و انتخاب براساس سهم‌خواهی‌ها را برنمی‌تابند. مردم از شورای پنجم، شهری توسعه‌یافته‌تر از سال‌های قبل طلب می‌كنند. رأی‌دهندگان خواهان شهری با فضاهای سبز و بوستان‌های زیبا، گردشگاه‌ها و مكان‌های ورزشی درخور و شایسته، حمل‌و‌نقل عمومی ازجمله مترو و اتوبوسرانی منظم و قابل دسترس هستند.
*تقویت کارکردهای مدنی
كاركرد ایجابی شورای اسلامی شهر نهاد واسط بودن میان جامعه و دولت است، زیرا هدف قانون تقویت جامعه مدنی است.
یک فعال مدنی و رسانه‌ای در این باره به همشهری می‌گوید: از آنجا كه عضویت در گروه‌ها و انجمن‌ها سرمایه‌ای اجتماعی است، شورای شهر با تقویت این موسسات به تقویت نقش اجتماعی فعالان كمك می‌كند.
«احمد بوعذار» می‌افزاید: شورا می‌تواند در تنظیم رابطه میان مردم و دولت نقش ایفا كند. دولت‌ها به جای این‌كه دنبال معتمدان محلی باشند، به شورای اسلامی رجوع می‌كنند و این یعنی شورا دولت را غیرمتمركز می‌كند.
او ادامه می‌دهد: شورای اسلامی شهر اهواز می‌تواند به تقویت جامعه مدنی كمك كند، ولی تنها مؤلفه موثر در این حوزه نیست. در این‌كه شورا نهادی مثبت است تردیدی نیست، اما برای آن‌كه خواسته‌های اجتماعی را برآورد باید با عزمی راسخ‌تر در میدان قدم بگذارد.
*هوای اهواز
دودسازان و صنایع آلاینده از هر چهار طرف به اهواز آلودگی تزریق می‌کنند. مشکلات آلودگی محیط زیست، آلودگی ناشی از کارخانه‌های اطراف شهر و لزوم پرداخت عوارض آلایندگی از مشکلات دست‌وپاگیر این کلانشهر شده‌اند.
یك فعال محیط زیست به همشهری می‌گوید: شورای شهر اهواز در مورد آلودگی هوا تاكنون موضع منفعلی داشته و شورای پنجم باید بتواند در این زمینه ورود كند.
«مرتضی حزباوی» می‌افزاید: اهواز از شرق و غرب در محاصره دود صنایع بزرگ یعنی نفت، نیشكر و فولاد است. نیشكر به طور ذاتی برای اهوازی‌ها منفعتی ندارد و تنها دود آن نصیب آنها می‌شود. اكثر روستاییان اطراف مزارع نیشكر بیكارند، اما حتی به صورت فصلی و به عنوان كارگر هم استخدام نمی‌شوند. ما می‌گوییم اگر نیشکر خیری برای مردم اهواز ندارد، حداقل هوا را از آنها نگیرد.
حزباوی از شورای شهر می‌خواهد تا صنایع مستقر در اهواز همچون نفت، فولاد و نیشكر را ملزم به كاهش میزان دودسازی و آلایندگی محیط زیستی از طریق اتخاذ گام‌های ملموس و عملی كند تا در قبال افكار عمومی پاسخگو باشند.
*لزوم صیانت از هویت شهر
یك دوستدار میراث فرهنگی نیز به همشهری می‌گوید: نهادهای مربوط به‌ویژه مدیریت شهری باید مانع روند تخریب بناهای تاریخی در خیابان‌های مركز شهر اهواز شوند.
به گفته «ولید آلبوناصر»، متاسفانه سرای شیخ، سرای سله، مركز ثقافی، معین‌التجار، محله عامری و صخیریه و بازار عبدالحمید با زیاده‌خواهی بسازوبفروش‌های غیربومی، تخریب و برخی به مراكز تجاری تبدیل شده‌اند.
وی می‌افزاید: شورا و شهرداری با همكاری میراث فرهنگی و بخش خصوصی می‌توانند با تملك و بهره‌برداری از این بافت، برای احیای آنها اقدام كنند.
این دوستدار میراث فرهنگی می‌گوید: به جز پل‌ها، میدان چهارشیر یا مساجدی كه مردم در آنها نماز می‌خوانند، ما هیچ بنای تاریخی قابل بازدیدی در اهواز نداریم، در صورتی كه این آثار می‌توانند از طریق گردشگران محل درآمدزایی باشند.
*تقسیم عادلانه خدمات شهری
مسئولان تا امروز هر کاری که برای حاشیه شهر اهواز انجام داده‌اند به حاشیه رفته است. کارشناسان می‌گویند دلیل این موضوع این بوده که نگاه مدیران استان به حاشیه شهر اهواز هیچ‌گاه نگاهی عادلانه نبوده است.
یك فعال اجتماعی در گفت‌وگو با همشهری، به كار بردن اصطلاح «حاشیه شهر» برای محلات پرجمعیت را نمی‌پذیرد و می‌گوید: این دوره از شورای شهر باید فرصتی باشد برای رسیدگی به مناطقی كه برخی آنها را حاشیه می‌نامند. تقسیم ناعادلانه امكانات شهری باید به پایان برسد.
«قیس رفیعی» می‌افزاید: به نظر می‌رسد نگاه به حاشیه شهر باید دوستانه و همراه با تعهد باشد. تاکنون اغلب دستگاه‌هایی که باید نقشی در رفع محرومیت از این مناطق داشته باشند درگیر حاشیه‌های مدیران خود بوده‌اند و نگاهی مبتنی بر تبعیض بر رفتار آنها حاکم بوده است.
وی اضافه می‌کند: برخی از اعضای شورای شهر در اهواز به شهر احساس تعلق ندارند و كارهایی كه در شورای اخیر شهر اهواز صورت گرفته موقتی و روكار بوده است.
این فعال اجتماعی می‌گوید: ما تمایل داریم شورای شهر پنجم مشخص كند كه بازارچه‌های محلات كیان، علوی و خشایار چه زمانی سامان می‌یابند و محلات سیاحی، عین‌دو و شهرك اهواز چه زمانی صاحب كتابخانه می‌شوند.
*خدمات‌دهی تبعیض‌آمیز
درباره تفاوت در خدمات شهری در شرق و غرب اهواز، یکی از منتخبان شورای پنجم شهر اهواز می‌گوید: ما در خدمات‌دهی در شرق و غرب اهواز، شاهد تبعیض گسترده هستیم. خدمات زیادی صورت گرفته و واقعا باید از مدیران مستقر در این منطقه تقدیر کرد، اما در منطقه غرب، در حوزه خدمات واقعا هیچ کاری انجام نمی‌شود و باید از مسئولان و مقامات علت این تبعیض را پرسید.
«سید ناصر موسوی‌نژاد» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: در منطقه‌ای نظیر عین‌دو یا ملاشیه که قدمت آنها به ۸۰ یا ۹۰ سال می‌رسد، وضعیت را ببینید که کوچک‌ترین اقدامی صورت نگرفته است. اما در منطقه مهدیس که در شرق اهواز قرار دارد، تمامی بخش‌های خدماتی آن فعال شده‌اند. اگر نام چنین وضعیتی تبعیض نباشد، چه نامی می‌توان برای خدمات‌دهی در منطقه شرق و غرب اهواز گذاشت؟
وی اظهار می‌کند: در قراردادهای خدمات شهری، مناطق کمبرخوردار یا مناطق جدید شهری در اهواز پیش‌بینی نشده است و وقتی علت را از شهرداری جویا می‌شویم، بهانه ثابت ماندن بودجه خدمات شهری را می‌آورند و ادعا دارند به دلیل این‌که بودجه خدمات شهری اهواز مانند سال گذشته به میزان ۸۰ میلیارد تومان ثابت مانده است، نمی‌تواند حوزه خدمات شهری را به مناطق دیگر شهر توسعه دهد.
موسوی‌نژاد ادامه می‌دهد: اگر واقعا چنین مسئله‌ای است، از شهرداری سوال داریم که چرا از همان ابتدا یا زمان رای گرفتن از مردم، این مسئله را به شهروندان نگفته‌اند. شهرداری در ادامه توجیهات و توضیحات خود می‌گوید که هنر شورا این است که هزینه‌های شهرداری را کم کند. اما با چه برهان و چه دلیلی ما باید این کار را انجام دهیم، جز برهان ظلم به مردم؟
او می‌افزاید: شهرداری حداقل می‌تواند بودجه خدمات شهری خود را تقسیم‌بندی یا پروژه خدمات شهری را در مناطق مختلف اولویت‌بندی کند، نه این‌که کلا مناطق جدید و همچنین مناطق کمبرخوردار را در قرارداد‌ها لحاظ نکند و این‌گونه مناطق را در خدمات‌دهی به حال خود رها کند.
*چالشی به نام فرهنگ در شهر
یکی دیگر از منتخبان پنجمین دوره شورای شهر اهواز با انتقاد از عملکرد متولیان فرهنگی شهر می‌گوید: امروز با غفلت فرهنگی مواجه هستیم و برخی از متولیان فرهنگی شهر هنوز جایگاه خود را نمی‌دانند. تعریف مناسبی از فرهنگ در شهرداری وجود ندارد. معتقدیم که هر پروژه‌ای که در شهر اجرا می‌شود بر فرهنگ شهر تأثیر می‌گذارد و برای همین شهرداری یک سازمان فرهنگی است.
«جاسم موسی‌پور» به همشهری می‌گوید: شهرداری در مورد آشفتگی فرهنگی موجود در شهر خیلی بهتر می‌توانست عمل کند و امیدواریم با روی کار آمدن شورای جدید حجم زیادی از این آشفتگی را برطرف کنیم.
او با اشاره به این‌که محرومیت‌زدایی و برطرف کردن مشکلات مناطق کمبرخوردار جزو کارهای فرهنگی محسوب می‌شود می‌افزاید: باید مشخصات یک شهر اسلامی را داشته باشیم. شهری که مناطق برخوردار آن از مناطق کمبرخوردار قابل تشخیص است شهر اسلامی نیست. شهری که در ارائه خدمات شهری آن تبعیض وجود داشته باشد قطعا فاقد مشخصات یک شهر اسلامی و حتی یک شهر معمولی است.
*خدمات اجتماعی و شفافیت اطلاعاتی
یک منتخب شورای پنجم شهر اهواز نیز در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: کلانشهر درواقع شهری است که عدالت اجتماعی در آن توزیع شده است، اما در اهواز با توزیع ناعادلانه خدمات اجتماعی مواجه هستیم. بنابراین تا زمانی که این توزیع به شکل ناعادلانه باشد، اهواز کلانشهر محسوب نمی‌شود.
«رحیم کعب‌عمیر» می‌افزاید: موضوع بعدی سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی در تمام ابعاد نظیر ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی، قطار شهری، روگذر‌ها، زیرگذر‌ها و سیستم‌های هوشمند است که باید به تمام معنا در یک کلانشهر ایجاد شود.
وی اضافه می‌کند: همچنین سیستم شهر الکترونیک، توانمندسازی نیرو‌ها، شفافیت اطلاعاتی و جایگاه شهرداری در تصمیم‌گیری‌های شهری می‌توانند عواملی باشند که در صورت تحقق، جایگاه اهواز را به جایگاه یک کلانشهر نزدیک کنند.
منبع: تابناک
