خطر ابتلا به سندرم داون در سن بالای مادر

تابناک رضوی: سن در بارداری فاکتوری اثرگذار می باشد ، لذا اقدام به حاملگی در سن بالا خطراتی اعم از کاهش قدرت باروری ، افزایش احتمال تولد نوزاد مبتلا به سندرم داون ، سقط جنین و تولد جنین مرده را به دنبال خواهد داشت.

به طور کلی احتمال ابتلا به بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا و دیابت با افزایش سن تشدید می شود ، لذا حاملگی در سنین بالا می تواند هم برای مادر و هم برای جنین امری خطرناک تلقی شود و همچنین این امر احتمال ناهنجاری های جنینی و بروز اختلالات کروموزومی را نیز تشدید می نماید.

حاملگی در سن بالا

بهترین سن برای بارداری
طبق نظر پزشکان متخصص زنان و زایمان ، بهترین زمان برای اقدام به بارداری در بازه سنی 18 الی 28 سال می باشد چرا که علاوه بر فاصله مناسب سنی مادر با فرزند قاعدتا در این سنین مادر از لحاظ فیزیکی در وضعیت بهتری قرار دارد.

اما متاسفانه امروزه دلایل مختلفی نظیر تمایل به ادامه تحصیل ، اشتغال و غیره سبب بالا رفتن سن ازدواج شده و به دنبال این امر سن بارداری نیز رو به افزایش است.

خطرات حاملگی در سن بالا
مشکلات کروموزومی
با افزایش سن مادر ، احتمال ابتلای جنین به اختلالات ژنتیکی و کروموزومی بالا می رود ، لذا احتمال سقط های ناشی از مشکلات کروموزومی نیز افزایش می یابد.

فشار خون بالا
فشار خون بالای مادر تهدیدی برای سلامت جنین محسوب می شود ، یعنی ممکن است در اثر فشار خون بالای مادر در دوران بارداری رشد جنین در رحم دچار اختلال شده و سبب زایمان زودهنگام گردد.

لازم به ذکر است ابتلای مادر به فشار خون بالا توام با دیابت ، باعث مرگ جنین در داخل رحم یا اصطلاحا نوزاد ماکروزوم می شود.

دیابت
احتمال ابتلا به دیابت در بارداری های دیرهنگام ، بسیار بیشتر از سایر سنین می باشد.

بروز خونریزی
انواع خونریزی ها به ویژه در سه ماه سوم حاملگی ناشی از جدا شدن جفت یا جفت سر راهی اتفاقی است که در حاملگی های سنین بالا بسیار رخ می دهد و در سنین بیش از 35 سال این اتفاق بیشتر مشهود می باشد.

صحبت های دکتر نیرومنش متخصص زنان تهران ، درباره بارداری در سن بالا

سایر خطرات حاملگی در سن بالا عبارتند از :
زایمان زودهنگام
زایمان زودرس ، عموما در خانم های باردار 35 سال به بالا چهار برابر بیشتر از خانم های 20 الی 25 ساله می باشد.

وزن بالای جنین در هنگام تولد
حاملگی در سن بالا معمولا سبب تولد نوزادانی با بیش از 4 کیلوگرم وزن می شود که طبیعتا وزن بالای جنین ممکن است در روند زایمان خلل ایجاد کند و بنابراین منجر به زایمان به روش سزارین گردد.

سقط جنین
با بالا رفتن سن و بارداری در این سنین ، احتمال سقط جنین به خصوص در 3 ماه اول بارداری افزایش می یابد.

خطر ابتلا به سندرم داون
ابتلا به اختلالات کروموزومی مسئله ای است که در حاملگی در سنین بالا افزایش می یابد. به طور مثال بر اساس آمار ارائه شده توسط موسسه ملی بهداشت در صورت بارداری در سن 25 سال احتمال ابتلای جنین به سندرم داون 1 به 1250 است در حالی که در صورت بارداری در 40 سالگی این عدد به 1 به 100 تغییر می یابد که قطعا امری خطرناک می باشد.

آخرین سن برای حاملگی
در رابطه با آخرین سن بارداری زنان ، پزشکان نظرات متفاوتی دارند.

بانوان پس از رسیدن به یائسگی می توانند از طریق IVF یا لقاح مصنوعی اقدام به بارداری نمایند ، البته لازم به ذکر است که برخی از پزشکان ، بعد از رسیدن بانوان به یائسگی ، خدمات درمان ناباروری را ارائه نمی نمایند.

این دسته از پزشکان بر این باورند که زایمان پس از قاعدگی ، طبق فرآیند طبیعی بدن دچار توقف شده و لذا توصیه می شود که بانوان پس از یائسگی اقدام به بارداری نکنند ، چرا که سلامت مادر و جنین در معرض خطر قرار می گیرد و از این حیث می بایست تحت معاینات و بررسی های بسیار دقیق قرار گیرند.

آیا بارداری در سن بالای 47 سال خطر دارد ؟
حاملگی در سن بالای 47 سال غیر ممکن نمی باشد ، اما احتمال آن بسیار ناچیز است به طوری که امکان حاملگی در این سن طی هر ماه 5 درصد کاهش می یابد.

لازم به ذکر است که در صورت حاملگی در این سنین ، احتمال سقط جنین نیز بالا می رود به نحوی که طی 3 ماه اولیه بارداری احتمال سقط 70 الی 80 درصد افزایش می یابد.

بنابراین خانم هایی که در این سنین اقدام به بارداری می نمایند باید تحت مراقبت های ویژه قرار گیرند تا بتوانند زایمان موفقی داشته باشند.

بدیهی است ابتلا به دیابت ، ریسک فشار خون بالا و زایمان به شیوه سزارین در بارداری های بالای 47 سال نیز از سایر سنین بیشتر می باشد.

مشاوره ژنتیک
خانم هایی که در سن بالا حامله می شوند می توانند از طریق بهره وری از مشاوره ژنتیک خطرات احتمالی ناشی از بارداری در این سنین را درک نمایند و به واسطه راهنمایی های مشاوره ، اختلالات احتمالی کروموزومی و دیگر ریسک های مرتبط با زایمان در سن بالا را کنترل کنند.

مشاوره ژنتیکی غالبا از سوی متخصص زنان و زایمان ارائه می شود.

توصیه هایی در رابطه با حاملگی در سن بالا
طبق مطالعات به عمل آمده در این باره ، می توان اذعان داشت که در صورت رعایت موارد ذیل می توان در صورت بارداری در سنین بالا سلامت مادر و جنین را تضمین نمود :

درمان بیماری های مادر و جنین به کمک انجام معاینات پزشکی مکرر
رعایت تغذیه صحیح و سبک زندگی سالم توسط مادر
توجه به بیماری های ناشی از حاملگی و کنترل آن ها
انجام معاینات و چکاپ های منظم روی جنین
مراجعات منظم به پزشک و بررسی جنین از لحاظ ابتلا به اختلالات و ناهنجاری هایی نظیر سندرم داون و غیره
مادر باید نحوه سنجش قند خون و فشار خون را از پزشک خود فرا گیرد و از این حیث مدام خود را چک کند.
زایمان در مراکز درمانی معتبر و مجهز
اما به طور کلی با افزایش سن و پس از 30 سالگی نرخ رشد باروری به تدریج کاهش می یابد و پس از 40 سالگی به حداقل می رسد ، بنابراین ممکن است بانوان در صورت تمایل به بارداری ناچار به استفاده از روش های کمک باروری و لقاح مصنوعی گردند.

لازم به ذکر است که در صورت بهره وری از روش های آی وی اف و لقاح مصنوعی در این سنین ، از تخمک های جوان ( تخمک های اهدا کننده ) استفاده می شود ، چرا که استفاده از تخمک های خود فرد در این سن به ندرت پاسخگوی درمان خواهد بود.

در خاتمه باید خاطر نشان نمود که بانوان در صورت حاملگی در سن بالا ، می توانند از طریق تحت کنترل قرار گرفتن توسط یک پزشک متخصص زنان و زایمان بسیاری از خطرات ناشی از بارداری را کنترل و مدیریت نمایند و شانس داشتن فرزند سالم را در خود افزایش دهند و نهایتا زایمانی بی خطر پیش رو داشته باشند.